Η Αυτοκρατορία θα πέσει. Από εκεί που πρέπει (κι όχι από κάποιον Πούτιν ή Κίνα)
Βρίσκομαι δυστυχώς πολύ συχνά τον τελευταίο καιρό στην δυσάρεστη θέση να διαβάζω αναλύσεις και απόψεις, αρκετά επικίνδυνες κατά την άποψή μου για τους σκοπούς της εργατικής τάξης και του επαναστατικού κινήματος, σχετικά με τις “αντι-ιμπεριαλιστικές” δυνατότητες που κρύβονται (μάλλον πολύ καλά) σε δυνάμεις όπως το Ρωσικό και το Κινεζικό κράτος. Αυτές οι δυνάμεις -σύμφωνα με τις αναλύσεις- μπορούν να σπάσουν λέει το μονοπώλιο των ΗΠΑ στην παγκόσμια κυριαρχία, να ανατρέψουν τους ιμπεριαλιστικούς συσχετισμούς, να δώσουν τέλος στην μονοκρατορία της Αμερικής.
Οι αναλύσεις αυτές, που αναγνωρίζουν αφελώς (;) έναν μόνο ιμπεριαλιστικό πόλο στον κόσμο, αυτόν της Δύσης (ΗΠΑ – ΝΑΤΟ -ΕΕ), όχι απλά δεν αντιλαμβάνονται(;) τις αντιθέσεις μέσα στον ίδιο τον πόλο αυτόν, όχι μόνο δεν αναγνωρίζουν τον έτερο (ή τους έτερους) ιμπεριαλιστικό (ους) πόλο (ους) που έχουν σχηματοποιηθεί προς ανατολάς, αλλά θάβουν επιμελώς στην όλη κουβέντα και τις πραγματικές κοινωνικές σχέσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό αυτού του έτερου πόλου, προς χάριν της “αντι-ιμπεριαλιστικής ενότητας”. Μιας ενότητας επικίνδυνης, που φέρνει με μαγικό τρόπο εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους ολόκληρων χωρών και ηπείρων στο ίδιο στρατόπεδο, αυτό του Αντι-ΗΠΑ/ΕΕ/ΝΑΤΟ μετώπου.
Δεν θα αναλύσω εδώ τα “τι και πως” του εσωτερικού των χωρών του έτερου ιμπεριαλιστικού πόλου: Δηλαδή το γιατί και πως στην Λ.Δ. της Κίνας καταφέρνουν να συμβιώνουν οι πιο σκληρές καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής με τον πιο σκληρό κρατικό έλεγχο και το γεγονός ότι σε “αντι-ιμπεριαλιστικά” (σύμφωνα με την ανάγνωση αυτή) κράτη όπως η Ρωσία και η Λευκορωσία, η Συρία κλπ, βρίσκουμε την ακραία υποτίμηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ακραίο αυταρχισμό, χωρίς παράλληλα να παρατηρείται κάποια αξιοπρόσεκτη φιλολαϊκή πολιτική στο οικονομικό κομμάτι -μάλλον το αντίθετο. Θα αρκεστώ απλά να τα αναφέρω εδώ επιφανειακά για να προχωρήσω στο θέμα.
Ναι, η Αυτοκρατορία, δηλαδή οι ΗΠΑ και τα πολιτικά-στρατιωτικά εργαλεία/υποχείριά της, είναι (ακόμη) ο κυρίαρχος ιμπεριαλιστικός πόλος. Οι υπεύθυνοι των πιο σκληρών αιματοκυλισμάτων στον πλανήτη και της πιο στυγνής καταπίεσης και εκμετάλλευσης της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Ναι, οι έτεροι πόλοι έχουν σε μεγάλο βαθμό σχηματοποιηθεί με σημείο αναφοράς αυτή την μονοκρατορία των ΗΠΑ. Ναι, η πτώση της Αυτοκρατορίας μπορεί να σημάνει μια νέα αυγή για τους καταπιεσμένους και τους εκμεταλλευόμενους όλου του πλανήτη. Ωστόσο, αν η Αυτοκρατορία είναι να πέσει, αυτό δεν θα (πρέπει να) συμβεί από κανέναν Πούτιν, καμία Λ.Δ. της Κίνας, γενικά από κανένα καπιταλιστικό κράτος και από κανέναν αντίπαλο ιμπεριαλιστικό πόλο, που θα πάρει την θέση της, με επιπτώσεις που μπορεί να φέρουν ίσως καλύτερες, αλλά ίσως και πολύ χειρότερες συνθήκες διαβίωσης για το παγκόσμιο προλεταριάτο. Η τελευταία Αυτοκρατορία θα πέσει από εκεί που πρέπει: Από το εσωτερικό της.
Ο συνδικαλισμός αναβιώνει στις ΗΠΑ, επιτέλους!
Την πρώτη του Απρίλη του 2022 συνέβη κάτι που μερικά χρόνια πριν μπορεί να φάνταζε μόνο σαν ψέμα, σαν φάρσα: Οι εργαζόμενοι της εταιρίας κολοσσού Amazon του Jeff Bezos, στο παράρτημα του Staten Island στην Νέα Υόρκη, κατάφεραν να υπερνικήσουν κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της εταιρείας και να οργανωθούν σε σωματείο, το πρώτο από την ίδρυση της αλυσίδας. Και μάλιστα σε μια εταιρεία που έχει πολλάκις κατηγορηθεί ότι ξεζουμίζει τους εργαζομένους στις αποθήκες της. Ηγέτη σε αυτή την προσπάθεια είχαν τον Chris Smalls, έναν αφροαμερικανό πρώην εργαζόμενο της εταιρείας, ο οποίος απολύθηκε το 2020, στην αρχή της πανδημίας, επειδή διεκδίκησε καλύτερα μέτρα προστασίας για τον Covid-19. Κερασάκι στην τούρτα της μεγάλης νίκης, η δήλωση του Smalls πως θέλει να ευχαριστήσει τον Jeff Bezos γιατί “ενώ εκείνος βρισκόταν στο διάστημα, εμείς οργανώναμε ένα σωματείο“. Τι είχε προηγηθεί; Έναν χρόνο περίπου πριν, δηλαδή πέρσι το καλοκαίρι, ο αλαζόνας Bezos πήγε ένα ταξιδάκι στο διάστημα με ειδικό διαστημικό όχημα, ταξίδι το οποίο κοστίζει εκατομμύρια δολάρια. Λίγο μετά, ευχαριστούσε τους εργαζομένους της Amazon επειδή “είναι αυτοί που πλήρωσαν για αυτό το ταξίδι“(!).
O Chris Smalls πανηγυρίζει μαζί με τους συναδέλφους του την ίδρυση του σωματείου στην Amazon στο Staten Island
Η ίδρυση του σωματείου στην Amazon πανηγυρίστηκε δεόντως, καθώς αποτελούσε, όπως είπαμε, την πρώτη νίκη των εργαζομένων στην συγκεκριμένη εταιρεία. Ωστόσο, η νίκη αυτή δεν αποτελεί την μοναδική οργανωτική προσπάθεια της νεαρής (σε ηλικία) εργατικής τάξης των ΗΠΑ. Την ίδια ώρα, σε όλη την χώρα,κάτι πολύ πιο γενικευμένο και μαζικό συμβαίνει: Το εργατικό κίνημα αρχίζει να ανακαλύπτει και πάλι τις ρίζες του, “μέσα στην κοιλιά του τέρατος”, την καρδιά του καπιταλισμού, στην ίδια την Αυτοκρατορία. Εκεί όπου ο ατομικισμός αποτελεί την κυρίαρχη ιδεολογία και ο αντι-κομμουνισμός (αντι-ριζοσπαστισμός γενικότερα) είναι ένα από τα κυριότερα modus operandi του ίδιου του Κράτους, ένα νεανικό, απείθαρχο και εν πολλοίς αυτο-οργανωμένο κίνημα των εργαζομένων σε μεγάλες αλυσίδες (εστίαση, αποθήκες κλπ) ξεπηδάει.
Ακριβώς την ίδια μέρα που οι εργαζόμενοι στην Amazon στο Staten Island γιόρταζαν την νίκη τους, στην ίδια πόλη, στην Νέα Υόρκη, ένα άλλο σωματείο σε μια εξίσου σημαντική αλυσίδα, το Starbucks Workers United, κέρδιζε την 10η (από τις 11 συνολικά) μάχες του για την δημιουργία σωματείου, στο πιο σημαντικό υποκατάστημα Starbucks στην χώρα! Μια αλληλουχία νικών που ξεκίνησε τον Δεκέμβρη του 2021 από την πόλη του Buffalo και από τότε έχει καταφέρει να οργανώσει εκατοντάδες εργαζομένων.
Σύμφωνα με άρθρο του John Logan (στον ιστότοπο The Conversation), καθηγητή εργατικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της California και ειδικό στους αντεργατικούς νόμους και τις αντεργατικές καμπάνιες που στρέφονται ενάντια τα σωματεία στις ΗΠΑ, κοινό χαρακτηριστικό των προσπαθειών αυτών, σε Amazon, Starbucks και άλλους εργασιακούς χώρους που οργανώθηκαν, ήταν η διαφοροποίησή τους σε σχέση με το παλιό συνδικαλιστικό μοντέλο των “union organizers”, δηλαδή των επαγγελματιών συνδικαλιστών που αποστέλλονταν από τα μεγάλα συνδικάτα στου εργασιακούς χώρους για να οργανώσουν τους εργαζόμενους. Το μοντέλο αυτό, παρόλο που είχε πολύ σημαντικά αποτελέσματα στο παρελθόν και κατάφερε να δημιουργήσει σωματεία και συνδικάτα σε πολύ δύσκολους κλάδους στις ΗΠΑ, φαίνεται πως δεν συγκινούσε τις τελευταίες δεκαετίες τους εργαζόμενους, είχε ενσωματωθεί στο πολιτικό σύστημα της χώρας και είχε καταστεί ακίνδυνο.
Αντίθετα, σύμφωνα με τον Logan, σε αυτές τις νέες προσπάθειες για συνδικαλισμό και οργάνωση, βλέπουμε πως των αγώνων ηγούνται νεαροί σε ηλικία εργαζόμενοι των ίδιων των εταιρειών, χωρίς κάποια μεγάλη εμπειρία σε παρελθοντικούς αγώνες, αλλά με άρρηκτες σχέσεις με τους συναδέλφους τους, κοινές εμπειρίες και καθημερινότητα. Επίσης, ο Logan αναφέρει τα εξής: “[…]Οι εκστρατείες περιλάμβαναν σημαντικό βαθμό «αυτοοργάνωσης» – δηλαδή, εργάτες που «μιλούν για το συνδικάτο» μεταξύ τους στην αποθήκη και την καφετέρια και προσεγγίζουν συναδέλφους σε άλλα καταστήματα στην ίδια πόλη και σε ολόκληρο το έθνος. Αυτό σηματοδοτεί μια ριζική αλλαγή σε σχέση με τον τρόπο που λειτουργούσε παραδοσιακά το εργατικό κίνημα, το οποίο έτεινε να είναι πιο συγκεντρωτικό και να καθοδηγείται από έμπειρους αξιωματούχους των συνδικάτων[…]“.
Η Αυτοκρατορία θα πέσει από μέσα και μαζί της ο καπιταλισμός
Βέβαια, τα πράγματα μόνο ρόδινα δεν είναι για τους συνδικαλιστές εργαζόμενους και τα σωματεία στις ΗΠΑ, αφού το αμερικανικό κράτος σταθερά ψηφίζει και εφαρμόζει αντεργατικούς και αντισυνδικαλιστικούς νόμους και δίνει ένα τεράστιο οπλοστάσιο στις εταιρείες και το Κεφάλαιο ώστε να αντιμετωπίσουν τα σωματεία και τους αγωνιζόμενους προλετάριους. Οι νόμοι που επιτρέπουν στον εργοδότη να διεξάγει αντι-συνδικαλιστικές καμπάνιες και να “εξαναγκάζει” τους εργαζόμενους να τις παρακολουθήσουν είναι σε πλήρη ισχύ.
Ωστόσο, τα νέα κινήματα όπως το Black Lives Matter, έχουν δώσει στην νεολαία και την εργατική τάξη των ΗΠΑ μια νέα φουρνιά αγωνιστών προλετάριων, πολύ συχνά από τις πιο υποβαθμισμένες και καταπιεσμένες κοινωνικές και φυλετικές ομάδες (όπως ο αφροαμερικανός Smalls), οι οποίοι, έχοντας πιο έντονα τα σημάδια της πολλαπλής καταπίεσης, ριζοσπαστικοποιούνται πιο γρήγορα και πιο βαθιά. Δεν είναι τυχαίο το πρόσφατο ενδιαφέρον μεγάλης μερίδας της αμερικανικής νεολαίας για τα ευρύτερα προτάγματα της Αριστεράς, τον Μαρξισμό, τον Σοσιαλισμό και τον Αναρχισμό.
Επίσης, οι άνθρωποι που προέρχονται από τα κινήματα αυτά και με το συγκεκριμένο μπακράουντ, έχουν δεχθεί ήδη την αστυνομική καταστολή και βία και έχουν αποδομήσει σε μεγάλο βαθμό την έννοια της κοινωνικής ειρήνης, της νομιμότητας με κάθε κόστος, σκεπτικά που αποτελούν βαρίδια στην ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως οι μεγαλύτερες και πιο ιστορικές εργατικές διεκδικήσεις και κατακτήσεις της τάξης μας, οι αγώνες για το 8ωρο, ο βιομηχανικός συνδικαλισμός, το δικαίωμα στην απεργία, προέρχονται ακριβώς από αυτή την γωνιά του πλανήτη, μέσα από την ίδια την Αυτοκρατορία, πριν αυτή αναχθεί σε τέτοια. Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε τους μάρτυρες εργάτες του Σικάγο του 1886-1887, με το ριζοσπαστικό συνδικαλιστικό, αναρχικό αλλά και μεταναστευτικό υπόβαθρο.
Το νήμα των αγώνων της εργατικής τάξης συνεχίζει να ξετυλίγεται μέσα στον ρου της ιστορίας. Και αν κάποιοι είναι οι πιο κατάλληλοι για να γονατίσουν την Αυτοκρατορία, τον ιμπεριαλισμό, τον καπιταλισμό, να καταργήσουν σύνορα και κράτη και να φτιάξουν τον νέο κόσμο της ισότητας, της κοινοκτημοσύνης, της ελευθερίας και της αλληλεγγύης, αυτοί δεν είναι άλλοι από τους ίδιους τους εργάτες. Κανένας ηγεμόνας, καταπιεστής, κανένα κράτος, κανένας “αντι-ιμπεριαλιστής” πολιτικός δεν θα μας οδηγήσουν εκεί.
Τον πρώτο λόγο θα έχει πάντοτε η παγκόσμια εργατική τάξη. Και αυτή που βρίσκεται σήμερα “μέσα στην κοιλιά του τέρατος”, θα πρέπει να βρεθεί πρώτη στις επάλξεις, αν είναι να ελπίζουμε στο αύριο.
