[Ταινία] Το Ξυπόλητο Τάγμα

Μια αληθινή ιστορία αυτο-οργάνωσης μέσα στη ναζιστική κατοχή.

Το «Ξυπόλητο Τάγμα» είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών που διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί στα χρόνια της κατοχής του Bʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί αδειάζουν τα δημόσια κτήρια και τα επιτάσσουν. Ανάμεσα σε αυτά τα κτίρια είναι και αρκετά ορφανοτροφεία. Τα ορφανά πετάγονται στο δρόμο. Μια ομάδα απ’ αυτά τα ορφανά, για να επιβιώσει, παίρνει τη ζωή στα χέρια της. Αυτο-οργανώνονται σαν μυστικός «στρατός» και συγκροτούν ομάδες κρούσης και βοήθειας. Πηγή για την τροφοδοσία τους είναι τα γερμανικά καμιόνια που κουβαλάνε ψωμί και τρόφιμα αλλά και οι μαυραγορίτες. Τα απαλλοτριωμένα τρόφιμα μοιράζονται στα ορφανά, αλλά και σε κατοίκους της Θεσσαλονίκης. Ο θρύλος λέει, πως πέρα από την βοήθεια που παρείχαν στο κόσμο, βοηθούσαν την Αντίσταση, βρίσκοντας τρόπους να φυγαδεύουν ανθρώπους στη Μέση Ανατολή, με σκοπό να ενωθούν με τους εκεί συμμαχικούς στρατούς.

Από τις ελάχιστες μαρτυρίες και ιστορικές καταγραφές που υπάρχουν, γνωρίζουμε ότι τα παιδιά βρήκαν καταφύγιο στα ερείπια του βομβαρδισμένου 424 Στρατιωτικού Νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης και ότι έδρασαν κυρίως στην Άνω Πόλη. Εκείνο όμως που δε λέγεται συχνά είναι ότι κάποια από τα παιδιά εκτελέστηκαν επί τόπου από τους Ναζί . Ποια ήταν και πόσα, δε θα μάθουμε ποτέ.

Για πολλά από αυτά τα παιδιά, η συλλογική ζωή και ήταν η μόνη μορφή ζωής που είχαν γνωρίσει. Πάνω απ’ όλα όμως, τα παιδιά αυτά, με την αυτοοργάνωση, την εμπιστοσύνη, την αλληλεγγύη, τον σχεδιασμό και την πειθαρχία τους, αντιμάχονταν αυτό ακριβώς που εφάρμοζαν οι κατακτητές (και κάθε κατακτητής) για να τσακίσουν το ηθικό των θυμάτων τους, όπως πολύ εύστοχα αναλύεται σε ένα σημαντικό ελληνικό βιβλίο για την ψυχοπαθολογία της πείνας, του φόβου και του άγχους στον τελευταίο μεγάλο πόλεμο: την παθητική αγχώδη αναμονή που βίωναν οι κατακτημένοι, το άγχος τους για έναν κίνδυνο που διαρκώς επίκειται, είναι άγνωστος και δεν τον ελέγχουν (δεν ξέρουν τι και από πού θα τους έρθει, περπατούν σε μια λεπτή κλωστή), την τρομοκρατία.

Στις προσπάθειες για απο-ανθρωποποίηση, τα παιδιά απάντησαν με την εξανθρωπιστική δράση τους. Και, τέλος, οι εσωτερικοί και οι εξωτερικοί εχθροί αντιμετωπίστηκαν με γενναιότητα, ακόμη και τον θάνατο μπόρεσαν να κοιτάξουν κατάματα, γιατί δεν ήταν μόνα, εγκαταλελειμμένα, συντριμμένα από το άγχος και διωγμένα από την ενοχή, αλλά ανήκαν σε μια ομάδα με κοινό ιδεώδες του εγώ (ιδανικά) και οι πράξεις τους ήταν σύμφωνες με το συλλογικό υπερεγώ της, με το οποίο ταυτίζονταν, γράφει σχετικά η Ευαγγελία Γαλανάκη.

Η ιδέα για την ταινία

Στα τέλη της δεκαετίας του ΄40 βρισκόταν στην Αμερική ο ηθοποιός Νίκος Κατσιώτης, ο οποίος συζητώντας με τον Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός) του διηγήθηκε πως την ημέρα που η Θεσσαλονίκη γιόρταζε την απελευθέρωσή της, τον Νοέμβριο του 1944, στο τέλος της διαδήλωσης ακολουθούσε ένα τσούρμο από κουρελήδες πιτσιρικάδες οι οποίοι κρατούσαν ένα πανό που έγραφε «Ξυπόλητο Τάγμα». Η διήγηση του Νίκου Κατσιώτη συγκλόνισε τον Τάλλας κι αποφάσισε να κάνει το «Ξυπόλητο Τάγμα» ταινία.

Το alerta.gr αποτελεί μια πολιτική προσπάθεια διαρκούς παρουσίας και παρέμβασης, επιδιώκει να γίνει κόμβος στο πολύμορφο δικτυακό τοπίο για την διασπορά ριζοσπαστικών αντιλήψεων, δράσεων και σχεδίων στην κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης... Η συνεισφορά είναι ξεκάθαρα ένα δείγμα της κατανόησης της φύσης του μέσου και της ανάγκης που υπάρχει για να μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και να μεγαλώνει. Για όποιον/α θέλει να συνδράμει ας κάνει κλικ εδώ