Να μην ξεχάσουμε κανέναν εξουσιαστή όταν έρθει η ώρα | Η υπενθύμιση του Παύλου Αργυριάδη από το 1890

Να μην ξεχάσουμε κανέναν εξουσιαστή όταν έρθει η ώρα | Η υπενθύμιση του Παύλου Αργυριάδη από το 1890, του Νίκου Πελεκούδα

Σαν σήμερα φεύγει από τη ζωή ο σοσιαλιστής δικηγόρος και δημοσιογράφος Παύλος Αργυριάδης. Θα γεννηθεί στην Καστοριά στις 15 Αυγούστου του 1849 και σε νεαρή ηλικία θα μετακομίσει στην Πόλη, όπου θα μάθει και τα πρώτα του γράμματα. Έπειτα θα βρεθεί στη Γαλλία για να σπουδάσει νομικά και θα έρθει σε επαφή με τους επαναστατικούς κύκλους της εποχής. Σύμφωνα με αρκετές ιστορικές πήγες, ο Αργυριάδης διατέλεσε μέλος της κεντρικής επαναστατικής επιτροπής στην Παρισινή Κομμούνα του 1871. Όντας στενά συνδεδεμένος με τους Γάλλους αγωνιστές, ειδικά τους αναρχοσυνδικαλιστές, θα τους υπερασπιστεί σε αρκετές δίκες με την ιδιότητα του δικηγόρου. Παρακάτω ακολουθεί το κείμενο του συναγωνιστή Νίκου Πελεκούδα, σε σχέση με την πρόσληψη των καθοριστικών επαναστατικών ημερών της Παρισινής Κομμούνας από τον Έλληνα σοσιαλιστή, την εποχή εκείνη.

Από τις Μελέτες Χειραφέτησης / Ελλάδα 1830 – 1918

Ο Παύλος Αργυριάδης δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις για όποιον παρακολουθεί και γνωρίζει την κίνηση ιδεών και τις χειραφετητικές πολιτικές προσπάθειες του 19ου αιώνα.

Πολυμαθής, θα πάει στη Γαλλία όπου και θα πολιτογραφηθεί Γάλλος. Θα αφήσει ευδιάκριτο αποτύπωμα στην ακαδημαϊκή αλλά και την πολιτική ζωή της Γαλλίας, σταθερά στην υπεράσπιση του εργατικού κινήματος. Μελετητής του Μαρξ, τις θεωρήσεις του οποίου αξιοποίησε σε πάμπολλα έργα του. Με λίγα λόγια είναι ίσως η εμβληματικότερη φυσιογνωμία των Ελλήνων της διασποράς.

Ο Αργυριάδης θα είναι ο πρώτος από όλους τους πρωταγωνιστές των χειραφετητικών σκέψεων και δράσεων που θα υιοθετήσει και θα γράψει ανοιχτά την κριτική που κάνει ο Μαρξ στην Κομμούνα. Θα καυτηριάσει τους επαναστάτες Κομμουνάρους και αυτός, γιατί άφησαν την Τράπεζα της Γαλλίας να κάνει τη δουλειά της, «στεγνώνοντας» τους ίδιους από τις υλικές προϋποθέσεις της νίκης μέχρι το τέλος. Μαζί φυσικά, και επιμένει πολύ σε αυτό, ότι δεν προχώρησαν σε απαλλοτριώσεις περιουσιών, όπως αντίστοιχα είχε κάνει η αστική τάξη όταν επικράτησε επί των φεουδαρχών.

Ο Αργυριάδης όμως ανοίγει και μια άλλη συζήτηση. Το ποια είναι τα μέσα που συνδέονται με το στόχο της προλεταριακής νίκης. Στο άρθρο του με τίτλο «Μόνο ο συναισθηματισμός μπορεί να κάνει μια επανάσταση να αποτύχει» θα προτείνει να παραμερίσουμε κάθε ενδοιασμό σχετικά με τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν. Σε άλλο σημείο του κειμένου θα σημειώσει «Η έκφραση ο σκοπός αγιάζει τα μέσα δεν είναι παρά επιστημονική όταν παλεύει κανείς για τα συμφέροντα ενός λαού”. Ή όταν γράφει «αντί για τους 70 ομήρους της Κομμούνας, ας πάρουμε αν χρειασθεί 70.000 και η αιματηρή εβδομάδα δεν πρόκειται να επαναληφθεί.

Σίγουρα μπορεί κανείς να θέσει τις αμφιβολίες του σε σχέση με το ποιο είναι το όριο αυτών των μέσων. Και σίγουρα στον 20ο αιώνα έχουν γραφτεί και γίνει πάμπολλα τα οποία μας οδηγούν σε στοχασμό πάνω στη στάση των μελλοντικών επαναστάσεων απέναντι στους αντιπάλους τους.

Μια πραγματικά επαναστατική τάξη στην εποχή της εκπλήρωσης του καθήκοντός της μπορεί να πάρει τα μέτρα της χωρίς να διαπομπεύσει την ανθρώπινη προσωπικότητα. Ο καθένας αναλόγως της συμπεριφοράς του θα βρει τη θέση του στη ζωή και στο θάνατο.

Αν ανάμεσα σε πολλά άλλα αξίζει να θυμόμαστε και σκεφτόμαστε για το παρόν μας τον Παύλο Αργυριάδη αυτά είναι πως η επανάσταση για να κερδίσει θα πρέπει να είναι διαρκής.

Αλλά και το ότι δεν πρέπει να ξεχάσουμε τη σημερινή στάση κάθε εξουσιαστή και των οργάνων του ενάντια στους καταπιεσμένους και την πάλη τους. Όταν θα έρθει η ώρα…

Το άρθρο του Αργυριάδη μπορεί κανείς να το διαβάσει στο “Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα” του Παναγιώτη Νούτσου (Ά Τόμος)