Για την ίδρυση των αστυνομικών σωμάτων στο ελληνικό κράτος. Η περίπτωση της Χωροφυλακής, του Νίκου Πελεκούδα

από | 9 Αυγ, 2020

Αναδημοσίεση από τις Μελέτες Χειραφέτησης/ Ελλάδα 1830- 1918

«…δια να προλαμβάνηται πάσα διατάραξις της κοινής ησυχίας»

Μια από τις πρώτες κινήσεις της Αντιβασιλείας θα είναι η αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Όπως φαίνεται και από σχετικές πηγές που μας υπενθυμίζει και ο Στέφανος Παπαγεωργίου (Από το Γένος στο Έθνος) η Αντιβασιλεία ενδιαφερόταν να διαμορφώσει ένοπλες δυνάμεις πιστές σε αυτήν. Με πρόνοια μάλιστα όχι πλέον και τόσο πολύ, αν όχι καθόλου την εξωτερική ασφάλεια, η οποία πολύ πρόσφατα είχε κριθεί με δεδομένα τα ελληνικά σύνορα, όσο πολύ περισσότερο την εσωτερική ασφάλεια και την υπεράσπιση και εδραίωση του καθεστώτος.

Σε αυτή την κατεύθυνση, ως τμήμα των νέων ενόπλων δυνάμεων θα δημιουργηθεί το Μάιο του 1833 η Χωροφυλακή. Όπως αναφέρει και σχετικά η Εφημερίς της Κυβερνήσεως της 3/6/1833 σκοπός της ίδρυσης της Χωροφυλακής θα είναι « να στερεώση και να διαφυλάττει την κοινήν ωφέλειαν, επιτηρούσα με άγρυπνον όμμα εις το να προλαμβάνηται πάσα διατάραξις της κοινής ησυχίας, και να εμποδίζηται πάσα εγκληματική επιχείρησις, και παρεμβαίνουσα με δραστηριότητα και ταχύτητα προς ανακάλυψιν και σύλληψιν των κακούργων, οσάκις ήθελε προαχθή έγκλημα τι. Χρέος της ιδίας είναι και να διατηρή την ισχύν των νόμων καθ΄ όλην την περιφέρειαν του Κράτους, κατά τα στρατόπεδα και εις τον Στρατόν».

Όπως φαίνεται δηλαδή, η Χωροφυλακή θα ήταν το υπερκείμενο σώμα όλων των υπόλοιπων ένοπλων σωμάτων. Στην πραγματικότητα πέρα από όλα τα άλλα, με προκηρυγμένες 1.064 θέσεις, θα λειτουργήσει συμπληρωματικά ως μέτρο καταπράυνσης τη δυσαρέσκειας και της οργής κυρίως αξιωματικών της επανάστασης, που έβλεπαν τον εαυτό τους στην ανεργία, αποκλεισμένο από οποιαδήποτε κρατική θέση ή κατοχή γης. Μαζί βέβαια και ενσωμάτωσης των ατάκτων, που παρενοχλούσαν την κρατική ισορροπία έχοντας εμπειρία με τα όπλα.

Η Χωροφυλακή θα λειτουργήσει στη μακρά ιστορία των σωμάτων καταστολής, ως ένα προνομιακό πεδίο ελέγχου του κοινωνικού αδιεξόδου από την εξουσία, αδιέξοδο που η ίδια η εξουσία δημιουργεί. Με την πρόσληψη περιθωριοποιημένων κοινωνικών τμημάτων και τμημάτων της νεολαίας. Για τα σώματα καταστολής (λεγόμενα Ασφαλείας) θα υπάρχουν πάντα κονδύλια. Αυτό θα επιβεβαιώνεται πάντα στην ιστορία του Ελληνικού Κράτους.

Η Χωροφυλακή όμως θα έχει και μία ακόμα πρωτιά. Θα είναι το πρώτο σώμα στο οποίο για να ενταχθείς δε θα αρκούν μόνο τα τυπικά προσόντα, αλλά ταυτόχρονα ο υποψήφιος θα έπρεπε να υπογράψει σχετική δήλωση με την οποία συμφωνούσε με τη διάλυση των σωμάτων ατάκτων και με τη γενικότερη πολιτική της Αντιβασιλείας στο συγκεκριμένο τομέα. Η δήλωση νομιμοφροσύνης δηλαδή στην κρατική πολιτική θα είναι και ο καθοριστικός όρος για πρόσληψη στην Χωροφυλακή.

Επειδή όμως όπως είπαμε και παραπάνω, για να παγιωθεί η Χωροφυλακή ως υπερκείμενο σε κύρος και απολαβές σώμα, δεν αρκούν οι ιδέες αλλά χρειάζεται και χρήμα. Η Αντιβασιλεία δεν τσιγκουνεύτηκε καθόλου ούτε από αυτό. Είναι χαρακτηριστικό πως ο απλός χωροφύλακας έπαιρνε τον τριπλάσιο μισθό από κάποιον που θα εντασσόταν στο στρατό, ενώ είχε και επιπλέον ευεργετήματα όπως η παροχή αλευριού στην οικογένεια του χωροφύλακα, γη 2 στρεμμάτων στους παντρεμένους κ.τ.λ.).

Δεν είναι καθόλου τυχαίο λοιπόν πως το μόνο σώμα που δε συμμετείχε στο κίνημα της 3ης Σεπτέμβρη 1843, που δεν εξεγέρθηκε ούτε καν ένα ή κάποια λίγα έστω μέλη του, ήταν η Χωροφυλακή, όπως βεβαιώνει στο ραπόρτο που δίνει στη χώρα του για τα σχετικά γεγονότα ο Γάλλος πρεσβευτής.

Η Χωροφυλακή θα αποδειχτεί το πλέον στεγανό ένοπλο σώμα από οποιοδήποτε μικρόβιο αντιρρήσεων απέναντι στην εξουσία, η πιο πετυχημένη ενέργεια του Οθωνικού καθεστώτος σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο. Κανένας χωροφύλακας δε θα πάρει μέρος στα αλλεπάλληλα στασιαστικά κινήματα της διετίας 1838-1840 σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ούτε και στις όποιες προσπάθειες αμφισβήτησης του Όθωνα.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως με τη δημιουργία της Βασιλικής Φάλαγγας, που ιδρύθηκε το 1835 και στην οποία θα καλέσει αξιωματικούς του στρατού και του ναυτικού που διέπρεψαν στην επανάσταση, η αποδοχή νομιμότητας θα είναι και πάλι απαραίτητος όρος για να μπεις σε αυτήν στην οποία μάλιστα θα προστρέξουν μεγάλα ονόματα όπως ο Μακρυγιάννης, ο Σισίνης, ο Σπυρομήλιος, ο Δυοβουνιώτης , ο Γιάννης Κολοκοτρώνης κ.α.

Παρόλες τις προσπάθειες του Όθωνα να ενσωματώσει τη λαϊκή οργή είτε εξαγοράζοντας είτε εκφοβίζοντας, αυτή τελικά θα εκδηλωθεί και θα διαβρώσει με την κίνησή της κάθε άλλο ένοπλο σώμα. Η Χωροφυλακή με την απουσία της θα επιβεβαιώσει προκαταβολικά αυτό που θα δούμε πάμπολλες φορές στην ελληνική πολιτική ιστορία, δηλαδή την αστυνομία και τη χωροφυλακή πάντα με τα λιγότερα ρήγματα, πάντα πιο στενά στο εκάστοτε καθεστώς. Η καταστολή και η διαφύλαξη της κοινής ησυχίας όπως γράφει και το ΦΕΚ του 1833 καθορίζει όχι μόνο το χαρακτήρα των αστυνομικών σωμάτων, αλλά διαμορφώνει και το εύρος των συνειδήσεων που αποδέχεται να την υπηρετήσουν.

Το alerta.gr αποτελεί μια πολιτική προσπάθεια διαρκούς παρουσίας και παρέμβασης, επιδιώκει να γίνει κόμβος στο πολύμορφο δικτυακό τοπίο για την διασπορά ριζοσπαστικών αντιλήψεων, δράσεων και σχεδίων στην κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης… Η συνεισφορά είναι ξεκάθαρα ένα δείγμα της κατανόησης της φύσης του μέσου και της ανάγκης που υπάρχει για να μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και να μεγαλώνει. Για όποιον/α θέλει να συνδράμει ας κάνει κλικ εδώ

Φεστιβάλ – Περιβαλλοντικό Διήμερο: ΑΠΕ & Οικο-Κοινότητες του Μέλλοντος

Φεστιβάλ - Περιβαλλοντικό Διήμερο: ΑΠΕ & Οικο-Κοινότητες του Μέλλοντος Καλώς ήρθατε στο πρώτο φεστιβάλ του Κορινθιακού SOS! Μια εκδήλωση που αποσκοπεί να πληροφορήσει, εμπνεύσει, εκπαιδεύσει και να ενώσει την ομάδα μας προς την περιβαλλοντική δράση και τη βιώσιμη...

Θεσσαλονίκη | Αντιφασιστική συγκέντρωση ενάντια σε δήθεν “σωματείο”

Θεσσαλονίκη | Αντιφασιστική συγκέντρωση ενάντια σε δήθεν "εργατικό σωματείο" Αντιφασιστική συγκέντρωση καλείται στην Θεσσαλονίκη αύριο, Τρίτη 7/5, στις 11:00 στην συμβολή των οδών Τσιμισκή με Γούναρη (Ναυαρίνου). Η συγκέντρωση καλείται επ' αφορμής της ίδρυσης...

Το ξέσπασμα των Αμερικάνων φοιτητών

Το ξέσπασμα των Αμερικάνων φοιτητών Τα ξημερώματα της Πέμπτης 2/5/24 η αστυνομία διέλυσε την κατάληψη των φοιτητών υπέρ της Παλαιστίνης στο Πανεπιστήμιο UCLA της Καλιφόρνιας την ίδια ώρα που η κυβέρνηση υπογράμμιζε την ανάγκη επικράτηση της τάξης. Πώς φτάσαμε σε αυτό...

Υπάρχει ελπίδα για τους Παλαιστίνιους;

Υπάρχει ελπίδα για τους Παλαιστίνιους; - “Μπορείτε να νικήσετε μόνοι σας;”, έκανα την κρίσιμη ερώτηση χωρίς περιστροφές. Ο Ντουρούτι δεν απάντησε. Χάιδεψε το πηγούνι του. Τα μάτια του γυάλιζαν. - “Ακόμα κι αν νικήσετε το μόνο που θα έχει μείνει στο τέλος θα είναι ένας...

Θεσσαλονίκη | Καλέσματα σωματείων & ταξικών σχημάτων για την Πρωτομαγιά

Θεσσαλονίκη | Καλέσματα σωματείων & ταξικών σχημάτων για την Πρωτομαγιά Η ημέρα της Πρωτομαγιάς είναι απεργία και όχι αργία! Όσο κι αν θέλει το Κράτος να την καταστήσει ακίνδυνη μεταφερόμενη εορτή, η συγκεκριμένη ημέρα θα τιμά πάντα τους ταξικούς αγώνες και των...

Φοιτητική Ομάδα Ρουβίκωνα: Παρέμβαση έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία

Φοιτητική Ομάδα Ρουβίκωνα: Παρέμβαση έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία Φοιτητική Ομάδα Ρουβίκωνα: Παρέμβαση έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία σε ένδειξη αλληλεγγύης στον λαό της Παλαιστίνης και τις φοιτητικές κινητοποιήσεις/καταλήψεις στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ. (Έχουν...

Ρουβίκωνας: Παρέμβαση στο κατάστημα αθλητικών ειδών SPORTMANIA

Ρουβίκωνας: Παρέμβαση στο κατάστημα αθλητικών ειδών SPORTMANIA για εργοδοτική εκμετάλλευση. Ρουβίκωνας: Παρέμβαση στο κατάστημα αθλητικών ειδών SPORTMANIA για εργοδοτική εκμετάλλευση. Η ασυδοσία των αφεντικών και η εκμετάλλευση των εργαζομένων τους, έχει πάψει να μας...

Ρουβίκωνας: Κάλεσμα στην απεργιακή συγκέντρωση-πορεία της Πρωτομαγιάς

Ρουβίκωνας: Κάλεσμα στην απεργιακή συγκέντρωση-πορεία της Πρωτομαγιάς Ρουβίκωνας: Κάλεσμα στην απεργιακή συγκέντρωση-πορεία της Πρωτομαγιάς, 11:00, Προπύλαια. “8 ώρες δουλειά. 8 ώρες ξεκούραση. 8 ώρες για ό,τι θέλουμε.” Αυτό ήταν το σύνθημα που ενέπνευσε την απεργιακή...

Πρωτομαγιά | Η εργατική τάξη γιορτάζει μαζί με την άνοιξη

Πρωτομαγιά | Η εργατική τάξη γιορτάζει μαζί με την άνοιξη Παράξενη πρωτομαγιά Μ’ αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια (Νίκος Γκάτσος) Is everybody in? Is everybody in? Is everybody in? The ceremony is about to begin. (James Douglas Morrison) Την άνοιξη γιορτάζει η Φύση, η...

Σημειώματα από τη Γάζα #1

Σημειώματα από τη Γάζα #1 Ένας σύντροφος στη Γάζα (Ziad Medoukh) στέλνει περιστασιακά σημειώματα που εξηγούν λίγο την κατάσταση στη Γάζα σε καιρό πολέμου και εμείς, μεταφράζοντας τα μηνύματά του, θέλουμε να δώσουμε μια αληθινή εικόνα της φρίκης στην Παλαιστίνη. Τα...