Η πρώτη βόμβα -Από το βιβλίο “Η Ταξική Βία στην Αμερική (1830-1930)”
Αναδημοσιεύω εδώ αυτούσιο το κεφάλαιο από το εξαιρετικό βιβλίο του Louis Adamic, “Η Ταξική Βία στην Αμερική (1830-1930)”, που εξιστορεί με τρόπο ζωντανό και παραστατικό τα δραματικά συμβάντα που εκτυλίχθηκαν στο Σικάγο, τις μέρες από την 1η μέχρι τις 3 Μαϊου 1886. Αυτά τα συγκρουσιακά γεγονότα χαράχτηκαν έκτοτε στη συλλογική μνήμη του παγκόσμιου προλεταριάτου ως τα γεγονότα τα οποία θυμόμαστε και τιμούμε με την επέτειο της Εργατικής Πρωτομαγίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Η ΠΡΩΤΗ ΒΟΜΒΑ
Η αγκιτάτσια για το οχτάωρο συνεχίστηκε όλο το χειμώνα, σε ολόκληρη τη χώρα. Στο Σικάγο οι αναρχικοί πρωταγωνιστούσαν στην όλη κατάσταση. Διοργάνωναν συναντήσεις στις όχθες της λίμνης˙ το πλήθος που μαζευόταν αποτελούνταν κυρίως από άνεργους πεινασμένους άνδρες, πολλοί απ’ τους οποίους δεν είχαν καν μέρος να κοιμηθούν. Η κόκκινη σημαία υψωνόταν σ’ αυτά τα μαζέματα και οι ομιλητές εξηγούσαν ότι αυτή ήταν «ένα σύμβολο του λαϊκού επαναστατικού πνεύματος». Μετά εμφανίστηκε και η μαύρη σημαία «συμβολίζοντας τη φτώχεια και την πείνα –την απελπισία». Ο Πάρσονς και ο Φίλντεν ήταν οι πιο δημοφιλείς ομιλητές. Καταγγέλλανε το Συμβούλιο Εμπορίου («το Συμβούλιο των Κλεφτών») που πρόσφατα είχε εγκαινιάσει το νέο του κτήριο («το ναό της τοκογλυφίας») αξίας 2.000.000 δολαρίων, τη στιγμή που δυόμισι εκατομμύρια άνθρωποι ήταν άνεργοι στις ΗΠΑ. «Μέχρι πότε θα είστε ικανοποιημένοι με τα γεύματα των 15 σεντς», ρώτησε ο Φίλντεν, «όταν αυτοί οι τύποι τρώνε σε συμπόσια όπου κάθε πιάτο κοστίζει 20 δολάρια;» Περισσότερα από χίλια μέλη των αποκαλούμενων Lehr und Wehr Vereine (Επιμορφωτικοί και Αμυντικοί Σύλλογοι) εξασκούνταν μυστικά στα όπλα και έκαναν σκοποβολή στα δάση.
Την ίδια στιγμή οι εργοδότες συναντιούνταν για να συζητήσουν για το δυσοίωνο κίνημα για το οχτάωρο, για τους «καταραμένους αναρχικούς» και για το «τι θα έκαναν για όλα αυτά». Το κοινό γενικά ήταν διχασμένο ανάμεσα σε μια θολή, μακρινή συμπάθεια για το καταπιεσμένο προλεταριάτο και στο φόβο ότι, μέσα στους όχλους αυτών των ανθρώπων με το σκυθρωπό βλέμμα και την άγρια όψη, τους όχλους των ανέργων και των άστεγων οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν αλλοδαποί, κάτι απαίσιο και γιγάντιο καιροφυλακτούσε˙ και οι άνθρωποι ένιωθαν φρίκη μέσα στα σπίτια τους, στα γραφεία και τις πολυθρόνες τους. Φόβος και πάλι φόβος. Ο δήμαρχος έκανε ό,τι μπορούσε για να μειώσει την ένταση που είχε κυριεύσει την πόλη κατά τη διάρκεια του κινήματος για το οχτάωρο. Δήλωσε ότι δεν θα επέτρεπε στο στρατό να εισέλθει στην πόλη και να σφάξει εργαζόμενους. Αλλά ήταν ο μόνος σώφρων άνθρωπος με κάποια επιρροή μέσα στην πόλη˙ όλοι οι άλλοι είχαν τρελαθεί. Οι μεγάλοι επιχειρηματίες ήταν υπερβολικά πανικοβλημένοι για να σκεφτούν λογικά˙ πίστευαν ότι η αγκιτάτσια για το οχτάωρο ήδη είχε προχωρήσει υπερβολικά και έπρεπε να λάβει τέλος. Η Τρίμπιουν δημοσίευε άρθρα και γράμματα συνδρομητών που καλούσαν τις αρχές να διαλύσουν τις συναντήσεις των εργατών με πυροβολισμούς –και αν ήταν απαραίτητο, ακόμα και με δυναμίτη.
Όλα έμοιαζαν να συνωμοτούν για την κορύφωση της κρίσης. Ο χειμώνας αυτή τη χρονιά ήταν βαρύς και έκανε τους φτωχούς να υποφέρουν τρομερά. Ο δήμαρχος και τα φιλανθρωπικά ιδρύματα παρέθεταν συσσίτια με σούπα, αλλά αυτό ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Ισχνοί, ρακένδυτοι άντρες και γυναίκες έκαναν πορείες στους δρόμους κρατώντας κόκκινες και μαύρες σημαίες, πορείες που η αστυνομία συχνά διέλυε, κλοτσώντας και χτυπώντας με ρόπαλα όσους συμμετείχαν, αντίθετα προς τις εντολές του δημάρχου Χάρισον. Η αστυνομία, προφανώς, εφάρμοζε εντολές που προέρχονταν από άλλες πηγές. Τη μέρα των Χριστουγέννων οι αναρχικοί οργάνωσαν μια πορεία στην κομψή Λεωφόρο Πρέρι, στην οποία πήραν μέρος αρκετές εκατοντάδες πεινασμένοι και ρακένδυτοι άντρες και γυναίκες. Μια γριά κρατούσε μία κόκκινη σημαία, μια άλλη μία μαύρη. Σταμάτησαν μπροστά στις κατοικίες των πλούσιων, εκστομίζοντας αναστεναγμούς και χτυπώντας τα κουδούνια στις εισόδους. Οι αναρχικές εφημερίδες δημοσίευαν βίαια άρθρα. Η Die Arbeiter Zeitung έγραφε στις 21 Απρίλη του 1886: Όποιος υποτάσσεται στη σημερινή τάξη πραγμάτων δεν έχει δικαίωμα να διαμαρτύρεται για τους καπιταλιστικούς εκβιασμούς, γιατί η τάξη σημαίνει τη διατήρηση τους˙ και αυτός που ξεσηκώνεται… είναι ένας εξεγερμένος και δεν έχει δικαίωμα να διαμαρτύρεται αν βρεθεί αντιμέτωπος με στρατιώτες. Κάθε τάξη υπερασπίζει τον εαυτό της όσο καλύτερα μπορεί. Ένας εξεγερμένος που στέκεται μπροστά στα κανόνια των εχθρών του με τα χέρια άδεια, είναι ανόητος. Η ίδια εφημερίδα, μια βδομάδα μετά: Η αστυνομία και οι στρατιώτες… πρέπει να αντιμετωπιστούν από οπλισμένες στρατιές εργατών… Τα όπλα είναι πιο απαραίτητα σήμερα απ’ οτιδήποτε άλλο. Όποιος δεν έχει χρήματα, να πουλήσει το ρολόι του, αν έχει, και να αγοράσει πυροβόλα όπλα. Οι πέτρες και τα καδρόνια δεν είναι χρήσιμα απέναντι στους πληρωμένους φονιάδες των εκβιαστών. Είναι ώρα να οπλιστείτε!
II
Ο χειμώνας πέρασε και η μεγάλη μέρα –der Tag, η πρώτη του Μάη– πλησίαζε. Οι εργοδότες αποφάσισαν να μη προβούν σε άλλες παραχωρήσεις προς τους εργαζομένους. Η ιδέα του οχταώρου έπρεπε να καταπολεμηθεί. Έπρεπε να τσακίσουν τα συνδικάτα και να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους στη βάση της «ανοιχτής αγοράς». Έτσι το Φλεβάρη, η εταιρεία «Κατασκευές Μακ Κόρμικ Ρίπερ» κλείδωσε έξω εκατοντάδες εργαζόμενους που ήταν μέλη συνδικάτων και προσέλαβε απεργοσπάστες, καθώς και τριακόσιους ντετέκτιβς της εταιρείας Πίνκερτον –πιστολάδες– για να προστατέψουν τους απεργοσπάστες. Αυτό ήταν ένα απ’ τα γεγονότα που προκάλεσαν περισσότερο την αγανάκτηση των προλετάριων και οι αγκιτάτορες, φυσικά, (απ’ τη μεριά τους) πίεσαν την κατάσταση στο έπακρο. Μία απ’ τις οργανώσεις που ενεπλάκησαν στο λοκ άουτ της Μακ Κόρμικ ήταν η Διεθνής Ένωση Μαραγκών, μέσα στην οποία ο Λούις Λινγκ, ομολογημένος αναρχικός, ήταν ο πιο ενεργητικός ηγέτης. Πίστευε στο δυναμίτη, «το πραγματικό υλικό» και συνηγορούσε υπέρ της χρήσης του. Λίγο μετά το λοκ άουτ έγραψε ένα κείμενο με το οποίο απευθυνόταν στους άντρες του ως εξής: Λέω πως πρέπει ν’ αντισταθούμε σ’ αυτά τα τέρατα. Πρέπει να τους πολεμήσουμε με τα ίδια, ακόμη και με καλύτερα όπλα απ’ αυτά που έχουν, επομένως, σας καλώ στα όπλα!… Η πρώτη του Μάη πλησιάζει. Πρέπει να σκοτώσετε τους πειρατές. Πρέπει να σκοτώσετε αυτούς που πίνουν το αίμα σας… Η δουλειά μας πρέπει να είναι σύντομη˙ δεν θέλουμε Τριακονταετή Πόλεμο. Γίνετε αποφασιστικοί! Ο Πάρσονς, ο Φίλντεν και ο Σβαμπ οργάνωναν μαζέματα κοντά στις «Κατασκευές Μακ Κόρμικ Ρίπερ».
Ελάσσονες συγκρούσεις πραγματοποιούνταν εκεί κάθε λίγες μέρες. Η κατάσταση ήταν εξαιρετικά τεταμένη. Στη μια πλευρά, πείνα και απελπισία˙ στην άλλη, απληστία και φόβος. Την πρώτη του Μάη, η Die Arbeiter Zeitung έγραφε: Με θάρρος προς τα εμπρός! Η σύγκρουση έχει αρχίσει… Εργάτες, τα λόγια σας ας είναι: Κανένας συμβιβασμός! Οι δειλοί πίσω! Οι άντρες μπροστά! Η πρώτη Μάη έφτασε… Καθαρίστε τα όπλα σας, συμπληρώστε τα πυρομαχικά σας. Οι πληρωμένοι φονιάδες των καπιταλιστών, η αστυνομία και η εθνοφυλακή, είναι έτοιμοι να δολοφονήσουν. Κανένας εργάτης δεν πρέπει να βγει απ’ το σπίτι του, αυτές τις μέρες, με άδειες τσέπες. Στους γεμάτους από κόσμο δρόμους κυκλοφορούσαν πολλές φήμες. Σχεδόν την τελευταία στιγμή, το κεντρικό σώμα των Ιπποτών της Εργασίας του Σικάγο (ΣτΜ: ρεφορμιστικό συνδικάτο της εποχής, με μασονικές αναφορές, που ιδρύθηκε το 1869) απέσυρε το κάλεσμα για γενική απεργία με αίτημα το οχτάωρο που είχε εξαγγείλει για την 1η του Μάη. Άνθρωποι όπως ο Πάουντερλι είχαν τρομοκρατηθεί από τις ίδιες τους τις δυνάμεις˙ παράλληλα, όλοι τους υποστήριζαν ότι το κίνημα ήταν «αναρχικό» και «αλλοδαπό» και σίγουρα αυτοί δεν ήταν ούτε αναρχικοί ούτε αλλοδαποί. Το πλήθος βρισκόταν σε αβεβαιότητα. Κάποιοι στους δρόμους έμοιαζαν απελπισμένοι. Υπήρχαν φήμες ότι οι αναρχικοί σκόπευαν να ανατινάξουν αστυνομικά τμήματα και να εξολοθρεύσουν όλη την ένοπλη φρουρά της πόλης.
Αλλά τίποτα τρομερό δεν συνέβη την πρώτη και τη δεύτερη μέρα του Μάη. Την τρίτη του Μάη, η Die Arbeiter Zeitung έγραφε: «Καυτή σύγκρουση!… Θάρρος! Θάρρος! Αυτή είναι η κραυγή μας.» Αυτή τη μέρα οι εργάτες που είχαν κλειδωθεί έξω απ’ την εταιρεία Μακ Κόρμικ συγκεντρώθηκαν μαζικά δίπλα απ’ τα εργοτάξια. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν εκτός εργασίας εδώ και 3 μήνες. Ήταν απελπισμένοι. Ο Αύγουστος Σπάις άρχισε να μιλάει στο πλήθος για το κίνημα του οχταώρου, όταν το κουδούνι της εταιρείας χτύπησε και οι απεργοσπάστες, που τέλειωσαν τη βάρδια τους, βγήκαν έξω. Μια μάχη ακολούθησε με πέτρες, τούβλα, γροθιές και καδρόνια. Μερικοί πυροβολισμοί έπεσαν. Μετά έφτασε η αστυνομία και ανοίγοντας πυρ ενάντια στο πλήθος, σκότωσε αρκετούς μέσα σε λίγα λεπτά και τραυμάτισε πολλούς περισσότερους. Ο Σπάις εξαγριωμένος πήγε στα γραφεία της Die Arbeiter Zeitung και τύπωσε το διάσημο, πια, άρθρο του με τίτλο «Εκδίκηση! Εργάτες, στα όπλα!!!». Λίγες ώρες μετά τους πυροβολισμούς, οι δρόμοι είχαν γεμίσει με φυλλάδια. «Εκδίκηση!».
III
Στους δρόμους εμφανίστηκαν περισσότερα φυλλάδια που καλούσαν τους εργάτες σε μαζική διαδήλωση διαμαρτυρίας στη πλατεία του Χέιμαρκετ το ίδιο βράδυ. «Εργαζόμενοι, Οπλιστείτε και Εμφανιστείτε με Πλήρη Ισχύ!» Το βράδυ, περίπου τρεις χιλιάδες άντρες, γυναίκες και παιδιά μαζεύτηκαν στη πλατεία. Στάλες βροχής έπεφταν. Στον ουρανό υπήρχαν μαύρα, απειλητικά σύννεφα και ένας δυνατός αέρας φυσούσε από τη λίμνη. Οι συγκεντρωμένοι άρχισαν να φεύγουν για τα σπίτια τους, γιατί αλλιώς θα τους έπιανε η καταιγίδα. Στις δέκα, ο δήμαρχος Χάρισον μασώντας το σβηστό πούρο του έφυγε απ’ την πλατεία και μπήκε στο αστυνομικό τμήμα, όπου είπε στον Αξιωματικό Υπηρεσίας: «Τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί που να απαιτεί την ανάμιξή μας» και πήγε σπίτι του. Αλλά λιγότερο από 15 λεπτά αργότερα, ο αξιωματικός διέταξε να βγει έξω ολόκληρη η φρουρά –176 αστυνομικοί– και να παρελάσει προς την πλατεία, όπου και θα διέταζε τους συγκεντρωμένους να διαλυθούν.
Έβρεχε. Το πλήθος είχε μειωθεί στα 500 άτομα περίπου, κυρίως άντρες. Το μάζεμα ήταν κάθε άλλο παρά επιτυχημένο. Ο Φίλντεν, ο τελευταίος ομιλητής, είπε: «Θα μιλήσω λίγα λεπτά και μετά όλοι θα πάμε στα σπίτια μας». Με το μούσι του να στάζει από τη βροχή, μίλησε με συντομία. «Συμπερασματικά–» Τότε είδε τη στρατιά των αστυνομικών να παρελαύνει προς την πλατεία. Φτάνοντας στα λίγα μέτρα απ’ το πλήθος, ο διοικητής φώναξε «Αλτ!»– και με γυμνωμένο σπαθί προχώρησε προς τον ομιλητή. «Σας διατάζω», είπε με την πιο δυνατή φωνή του, «στο όνομα του λαού, να διαλυθείτε αμέσως και ησύχως!». Μια στιγμή έντονης σιωπής ακολούθησε˙ μόνο ο δυνατός άνεμος απ’ τη λίμνη φυσούσε ανάμεσα στο πλήθος και τις γραμμές των αστυνομικών, ρίχνοντας τη βροχή στα πρόσωπά τους. «Για ποιο λόγο Διοικητή», είπε τελικά ο Φίλντεν, «είμαστε ειρηνικοί». Άλλη μια στιγμή σιωπής. Λίγοι μέσα στο πλήθος ήξεραν πραγματικά τι συνέβαινε. Τότε –ξαφνικά– μια εκτυφλωτική λάμψη, ένα σύννεφο γκρι καπνού, μια τρομαχτική εκπυρσοκρότηση, μια νοσηρή οσμή… Κάποιος πέταξε μια βόμβα απ’ την αλέα δίπλα στην εξέδρα του ομιλητή, πάνω στη δεξιά πλευρά του αστυνομικού αποσπάσματος. Σύγχυση. Οι πυροβολισμοί άρχισαν. Αστυνομικοί πυροβολούσαν εναντίον του πλήθους και πυροβολούνταν μεταξύ τους. Λόγω του καπνού δεν μπορούσαν να δουν. Οι εργάτες ανταπέδωσαν τους πυροβολισμούς και η πλατεία αμέσως στρώθηκε με λαβωμένα σώματα. Η αστυνομία αναδιοργανώθηκε και επιτέθηκε στους εργάτες. Οι τελευταίοι φώναζαν, προσπαθώντας να ξεφύγουν απ’ τις ομοβροντίες των αστυνομικών. Κάποιοι κουβαλούσαν τους νεκρούς και τους τραυματισμένους φίλους και συγγενείς τους. Όλα αυτά έγιναν μέσα σε δυο ή τρία λεπτά. Απ’ την πλευρά «του νόμου και της τάξης», 67 αστυνομικοί τραυματίστηκαν. Εφτά σκοτώθηκαν. Τα θύματα απ’ την πλευρά των εργατών ήταν διπλάσια, ίσως και τριπλάσια˙ ο τελικός αριθμός ποτέ δεν εξακριβώθηκε. Κάποιοι σοβαρά τραυματισμένοι μεταφέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα μαζί με τους σκοτωμένους και τραυματίες αστυνομικούς, αλλά η πλειοψηφία μεταφέρθηκε και νοσηλεύτηκε από φίλους και συγγενείς.
IV
Την επόμενη μέρα τα πρωτοσέλιδα της Τρίμπιουν, των Τάιμς και της Ντέιλι Νιουζ ωρύονταν. Για πρώτη φορά, δυναμίτης είχε χρησιμοποιηθεί στις ΗΠΑ με σκοπό την αφαίρεση ανθρώπινης ζωής … Η βόμβα στο Χέιμαρκετ ήταν ο Αδάμ των «ανανάδων» που σκάνε στις μέρες μας στο Σικάγο, τη Νέα Υόρκη, τη Φιλαδέλφεια, το Ντιτρόιτ και αλλού και έχουν αιτία τον «εκβιασμό» κάθε είδους, όπως και το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Οι εφημερίδες ανέφεραν ότι η πόλη «χτενιζόταν» για αναρχικούς, στους οποίους πρακτικά συμπεριλαμβάνονταν όλοι όσοι είχαν ενεργητική συμπάθεια για το εργατικό κίνημα. Αρκετές εκατοντάδες συλλήψεις έγιναν. Η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία ριζοσπαστικών εφημερίδων και σε χώρους συναντήσεων. Οι αρχές «ήταν αποφασισμένες να τιμωρήσουν παραδειγματικά τους ηγέτες του Μαύρου Τρόμου». Οι εκδότες έγραφαν ότι η πόλη ήταν «αποφασισμένη να τελειώνει μια για πάντα με το σοσιαλισμό, τον αναρχισμό και τον κομμουνισμό–τις διαφορετικές ετικέτες για την ίδια φρίκη». «Κρεμάστε τους και δικάστε τους μετά», ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα, όχι μόνο των καλοζωισμένων και των σεβάσμιων, αλλά και των εργατών. Οι παπάδες δονούσαν τους άμβωνες των εκκλησιών με τα κηρύγματά τους. Οι διάφορες τάξεις συναγωνίζονταν για το ποια θα ζητήσει τα δραστικότερα μέτρα για την καταστολή της «Μαύρης Διεθνούς».
Οι Ιππότες της Εργασίας του Σικάγο εξέδωσαν επίσημη ανακοίνωση: Ας γίνει κατανοητό απ’ όλους ότι οι Ι.τ.Ε. δεν έχουν καμία συμπάθεια, σχέση, δεσμό ή σεβασμό προς τη συμμορία των δειλών φονιάδων, σφαγέων και ληστών που είναι γνωστοί ως αναρχικοί, οι οποίοι τριγυρίζουν στη χώρα σαν εκτελεστές του μεσονυχτίου, εγείροντας τα πάθη των αμαθών αλλοδαπών, υψώνοντας την κόκκινη σημαία της Αναρχίας και προκαλώντας εξεγέρσεις και αιματοχυσία… Ελπίζουμε ολόκληρη η συμμορία των παράνομων να σβηστεί απ’ το πρόσωπο της γης. 49 50 Δυναμίτης: Η Ιστορία της Ταξικής Βίας στην Αμερική Η αστυνομία «ανακάλυψε» βόμβες˙ όχι μόνο μεμονωμένες, αλλά και μυστικά εργαστήρια δυναμίτη, ολόκληρα οπλοστάσια γεμάτα καταχθόνια αντικείμενα. Οι εφημερίδες της χώρας διέδιδαν συνέχεια άγριες, υπερβολικές ιστορίες για συνωμοσίες εκρήξεων. Στα κύρια άρθρα του, ο Τύπος της χώρας ζητούσε το αίμα των αναρχικών αγκιτατόρων. Ένα μεγάλο σώμα ενόρκων σχηματίστηκε, αποτελούμενο από πετυχημένους επιχειρηματίες, και απάγγειλε κατηγορίες. (…) Ο Σνάουμπελτ (ΣτΜ: ένας απ’ τους κατηγορούμενους) δραπέτευσε στην Ευρώπη. Κανένας δικηγόρος της πόλης δεν δεχόταν να αναλάβει την υπεράσπιση των κατηγορουμένων. Ο δηλητηριώδης Τύπος υποστήριζε ότι ο δικηγόρος που θα υπεράσπιζε τους αναρχικούς δεν ήταν καλύτερος απ’ αυτούς, οπότε θα έπρεπε να κρεμαστεί μαζί τους.
Τελικά, τρεις δημόσιοι υπάλληλοι τόλμησαν να πάνε ενάντια στο αίσθημα όλης της χώρας. Ο Γουίλιαμ Π. Μπλακ, ο Γουίλιαμ Φόστερ και ο Σίγκμουντ Σέισλερ, ένας νεαρός αλλοδαπός, που πρόσφατα είχε γίνει δεκτός στο δικηγορικό σώμα. Μια επιτροπή υπεράσπισης δημιουργήθηκε, αλλά η οικονομική ενίσχυση προς τους κρατούμενους συγκεντρωνόταν με αργό ρυθμό, σε ποσά από ένα ως πέντε δολάρια. Η κατηγορία ήταν «φόνος». Όχι ότι κάποιος απ’ τους οχτώ άντρες έριξε τη βόμβα ο ίδιος, αλλά απλά ότι οι πύρινοι λόγοι και τα άρθρα τους ώθησαν το βομβιστή –όποιος κι αν ήταν– να ρίξει τη βόμβα. Οι κατήγοροι παρουσίασαν ένα σύνολο μηχανισμών τους οποίους, όπως επέμειναν, είχε χρησιμοποιήσει ο Λινγκ για την κατασκευή βομβών. Στις 19 Αυγούστου οι ένορκοι έκριναν ένοχους τους κατηγορούμενους και ο δικαστής Γκάρι καταδίκασε τους Πάρσονς, Σπάις, Λινγκ, Φίλντεν, Σβαμπ, Φίσερ και Ένγκελ σε θάνατο. Ο Νιμπ, που απλά ήταν συνιδιοκτήτης της Die Arbeiter Zeitung, καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλακή. Όταν ο όχλος έξω απ’ το δικαστήριο έμαθε την απόφαση, ξέσπασε σε πανηγυρισμούς.
V
Στους καταδικασμένους επετράπη να μιλήσουν στο δικαστήριο. Οι λόγοι τους από τότε τυπώθηκαν πολλές φορές σε φυλλάδια, σε όλο τον κόσμο. Ο Σπάις: Αν νομίζετε ότι με το να μας κρεμάσετε θα εξολοθρεύσετε το εργατικό κίνημα, τότε φωνάξτε το δήμιό σας… Δεν μπορείτε να καταλάβετε. Ο Φίσερ: Όσο περισσότερο οι πιστοί σε δίκαιους σκοπούς εκτελούνται, τόσο πιο γρήγορα τα ιδεώδη τους θα γίνουν πραγματικότητα. Ο Ένγκελ: Είμαι πολύ συναισθηματικός άνθρωπος ώστε να μην αγωνιστώ ενάντια στις σημερινές συνθήκες. Κάθε συνειδητό άτομο πρέπει να πολεμήσει το σύστημα που επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να συγκεντρώνει εκατομμύρια μέσα σε λίγα χρόνια, τη στιγμή που χιλιάδες άλλοι γίνονται περιπλανώμενοι και ζητιάνοι. Και ο Λινγκ –περιφρονητικός, προκλητικός, όπως ήταν και καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης: Επαναλαμβάνω ότι είμαι εχθρός της σημερινής «τάξης» και επαναλαμβάνω ότι με όλες μου τις δυνάμεις, όσο καιρό αναπνέω, θα πολεμήσω εναντίον της. Δηλώνω ξεκάθαρα και ανοιχτά ότι είμαι υπέρ της χρήσης βίας. Είπα στον Κάπτεν Σάακ (ΣτΜ: το μπάτσο που τον συνέλαβε) και το επαναλαμβάνω: «Αν μας πυροβολήσετε, θα σας ρίξουμε δυναμίτη!» Α, γελάτε λοιπόν! Ίσως να πιστεύετε ότι δεν θα ρίξουμε άλλες βόμβες, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι πεθαίνω ευτυχισμένος στη κρεμάλα. Τόσο πεπεισμένος είμαι ότι οι εκατοντάδες, οι χιλιάδες στους οποίους μίλησα θα θυμούνται τα λόγια μου˙ και ότι όταν πια θα μας έχετε κρεμάσει, τότε, σημειώστε τα λόγια μου, αυτοί θα ρίξουν τις βόμβες! Με αυτή την ελπίδα σας λέω: Σας καταφρονώ! Καταφρονώ την «τάξη» σας, τους νόμους σας, τη στηριγμένη στη βία εξουσία σας! Κρεμάστε με γι’ αυτό!
VI
Μανιώδεις προσπάθειες ξεκίνησαν απ’ την υπεράσπιση και από ριζοσπαστικές οργανώσεις και άτομα για να σωθούν οι καταδικασμένοι. Η Ευρώπη άρχισε να ενδιαφέρεται για το ζήτημα. Ο Τζωρτζ Μπέρναρ Σω πήγε στο Λονδίνο με μια αίτηση για την απαλλαγή των αναρχικών, μαζεύοντας υπογραφές από άγγλους ανθρώπους του πνεύματος. Ανάμεσα σ’ αυτούς που υπέγραψαν ήταν και ο Όσκαρ Ουάιλντ. Απ’ την άλλη μεριά, αμερικάνοι ριζοσπάστες και φιλελεύθεροι όπως ο Ρόμπερτ Ίνγκερσολ και ο Χένρυ Τζορτζ (ΣτΜ: ρεφορμιστές εργατικοί ηγέτες) αρνήθηκαν να απευθυνθούν στο Κυβερνήτη Όγκλεσμπι για έλεος. Ο Ίνγκερσολ εξήγησε ότι στον Εμφύλιο ο Όγκλεσμπι του είχε σώσει τη ζωή και τώρα δεν ήθελε να τον στεναχωρήσει. Στις 10 Νοεμβρίου του 1887, ο κυβερνήτης Όγκλεσμπι μετέτρεψε τις ποινές του Φίλντεν και του Σβαμπ σε ισόβια κάθειρξη. Την ίδια μέρα ο Λινγκ τίναξε τα μυαλά του στον αέρα, πυροδοτώντας ένα μικρό καψούλι μέσα στο στόμα του. Η αγαπημένη του το είχε περάσει λαθραία μέσα στο κελί του. Ο Πάρσονς αρνήθηκε να κάνει αίτηση για μετατροπή της ποινής του σε ισόβια, αναφέροντας τα λόγια του Πάτρικ Χένρι: «Δώστε μου ελευθερία ή δώστε μου το θάνατο». Το άλλο πρωί, πριν κρεμαστούν, μίλησαν απ’ την κρεμάλα:
ΦΙΣΕΡ: Αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου.
ΈΝΓΚΕΛ: Ζήτω η αναρχία!
ΣΠΑΪΣ: Θα έρθει καιρός που η σιωπή μας θα είναι πιο δυνατή απ’ τις φωνές που στραγγαλίζετε σήμερα.
ΠΑΡΣΟΝΣ: Αφήστε με να μιλήσω, άντρες της Αμερικής. Θα με αφήσεις να μιλήσω, σερίφη Μάτσον; Αφήστε τη φωνή του λαού να ακουστεί. Ο…
– Το βιβλίο είναι διαθέσιμο στα αγγλικά ΕΔΩ
