Εκκλησία. Ο μεγαλύτερος κλέφτης δημόσιου χώρου. Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης (Μέρος Γ’)
Μέρος Γ’. Το ΘΕΠΑΝ στο Κορδελιό.
Σε αυτή την σειρά άρθρων παρουσιάζουμε περιπτώσεις στην πόλη της Θεσσαλονίκης όπου ο εξουσιαστικός θεσμός που λέγεται Εκκλησία, κλέβει τον δημόσιο χώρο από τους κατοίκους. Στο πρώτο άρθρο κάναμε μία περιληπτική εισαγωγή για το τι εστί Εκκλησία. Στο δεύτερο άρθρο παρουσιάσαμε την περίπτωση του Πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά. Στο σημερινό άρθρο θα αναδείξουμε την περίπτωση του ΘΕΠΑΝ στο Κορδελιό.
Η ιστορία του χώρου των πρώην Παλαιών Κοιμητηρίων νυν πάρκο ΘΕΠΑΝ.
Τα παλαιά κοιμητήρια είναι ένα τμήμα του Προσφυγικού Νεκροταφείου της περιοχής του Κάτω ή Νέου Χαρμανκιόι. Την δεκαετία του 1920 είχε έκταση 11 στρεμμάτων. Οι πρώτοι που έθαψαν τους νεκρούς τους εκεί ήταν πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα πριν από το 1920, πριν δηλαδή από τα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής. Επίσης όσοι στην συνέχεια έμειναν προσωρινά ή μόνιμα στο Νέο Χαρμανκιόι, όπως οι Παπασκαλιώτες που το 1924 δημιούργησαν τον συνοικισμό του Νέου Κορδελιού.
Το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα εντός του κοιμητηρίου, δεν υπήρξε ποτέ παρεκκλήσι κάποιας εκκλησίας και αυτό για δύο λόγους. Πρώτον γιατί χτίστηκε πρωτοβουλιακά από κάποιον χωροφύλακα στην μνήμη του αδελφού του, ο οποίος σκοτώθηκε στο μέτωπο της Αλβανίας. Δεύτερον γιατί οι εκκλησίες της περιοχής ολοκληρώθηκαν το 1966, η προηγούμενη εκκλησία της Μεταμόρφωσης, και αντίστοιχα το 1990 η νέα.
Από την άλλη τα Παλαιά Κοιμητήρια ήταν ήδη από το 1924 εγγεγραμμένα ως ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου στον τότε Κτηματολογικό Πίνακα που συνέταξε το Ελληνικό Κράτος. Επίσης με βάση το ΦΕΚ16/5-5-1834 τα νεκροταφεία από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους ανήκουν στους Δήμους. Τέλος σύμφωνα και με το ΦΕΚ225 Α/28-9-1968 τα αχρηστευθέντα παλιά κοιμητήρια οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να τα μετατρέψουν σε άλση, πάρκα, χώρους αναψυχής.
Όπως και έγινε. Η δεκαετία του 90’ μας βρίσκει με το νεκροταφείο να έχει ήδη από το 1986 σταματήσει να δέχεται νεκρούς, και να έχει επί της ουσίας εγκαταλειφθεί. Μία τότε δημοτική αρχή της περιοχής πήρε την πρωτοβουλία και το διαμόρφωσε σε ένα πάρκο πρασίνου με χαμηλά κτήρια, ένα υπαίθριο αμφιθεατράκι και ένα αναψυκτήριο. Έτσι το πάρκο ΘΕΠΑΝ των 7 στρεμμάτων πήρε την μορφή που έχει μέχρι και σήμερα.
Το πάρκο αυτό είναι με την σειρά του για την τοπική κοινωνία ένα μικρό αλλά σημαντικό πάρκο πρασίνου. Αποτελεί μία μικρή όαση για τους κατοίκους της περιοχής που πνίγονται από την απέραντη τσιμεντίλα που άφησε πίσω της η άναρχη δόμηση των εργολάβων όταν η ελληνική οικονομική φούσκα κάλπαζε, αλλά και από την τεράστια ρύπανση από τα ΕΛΠΕ που βρίσκονται δίπλα ακριβώς από την συνοικία του Κορδελιού. (το διαχρονικά μεγαλύτερο περιβαλλοντικό – κοινωνικό ζήτημα της Δυτικής Θεσσαλονίκης)
Τώρα αν σας ρωτούσα με βάση όλα τα παραπάνω σε ποιον ανήκει το πάρκο ΘΕΠΑΝ, δεν θα μου απαντούσατε με περίσσια σιγουριά ότι ανήκει στον Δήμο; Ε κι όμως η Εκκλησία έχει άλλη άποψη και πάλι!
Η ακόρεστη απληστία του κλήρου, βάζει στο μάτι και το ΘΕΠΑΝ. Ελέω θεού!
Το 1977 η εκκλησία της Μεταμόρφωσης, αθόρυβα συντάσσει μία ψευδή συμβολαιογραφική πράξη συναίνεσης και εγγράφει τον χώρο αυτό στο υποθηκοφυλακείο. Το έγγραφο αυτό γράφει επί λέξη “ο χώρος αυτός από αμνημόνευτων χρόνων διάνοια κυρίου – καλή τη πίστει ανήκει στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος”! Ναι δεν κάνω πλάκα. Η εκκλησία στην συμβολαιογραφική αυτή πράξη θέτει ως επιχείρημα που δικαιολογεί ως ιδιοκτησία της το πάρκο ΘΕΠΑΝ ότι το λέει ο κύριος! Την ίδια στιγμή στην συμβολαιογραφική δήλωση υπάρχει έλλειψη συναίνεσης αφού δεν εμφανίστηκε ποτέ στον συμβολαιογράφο κάποιος ως ιδιοκτήτης της έκτασης ή κληρονόμος που να το μεταβιβάζει στην Εκκλησία.
Κι όμως όταν το έγγραφο αυτό πρωτο εμφανίζεται το 2008 από την Εκκλησία στο κτηματολόγιο με στόχο να κατοχυρώσει την ιδιοκτησία του ΘΕΠΑΝ για την πάρτη της, η πλευρά του Δήμου που του ανήκει ο χώρος ποτέ δεν μπαίνει, ενώ μπορεί άνετα, στην διαδικασία να το καταρρίψει. Κάθε μεγάλη ληστεία δημόσιου χώρου από την Εκκλησία προϋποθέτει και καλούς, πιστούς, υποτελείς συνεργούς!
“Οι εκπρόσωποι του λαού” εκλέγονται αλλά εκπροσωπούν τα θέλω της Εκκλησίας κόντρα στο δημόσιο συμφέρον κατοίκων – περιοχής.
Το 2008 ο Δήμος με την σειρά του δηλώνει επίσης στο κτηματολόγιο τον χώρο του ΘΕΠΑΝ ως κοιμητήριο το οποίο ανήκει στην ιδιοκτησία του. Φροντίζει όμως να μην καταθέσει τον τίτλο κυριότητας τον οποίο μπορεί ήδη από το 2003 να πάρει από την Διεύθυνση Γεωργίας μετά την ολοκλήρωση της εκδίκασης της οριστικής διανομής τίτλων στην περιοχή.
Η Εκκλησία όπως είπαμε εμφανίζει από το πουθενά και καταθέτει την συμβολαιογραφική δήλωση συναίνεσης στο κτηματολόγιο. Το κτηματολόγιο από την άλλη καταλήγει να θεωρεί πιο ισχυρό το έγγραφο της εκκλησίας έναντι της δήλωσης του Δήμου, αλλά του δίνει ένα περιθώριο στον Δήμο να καταθέσει τον τίτλο κυριότητας.
Έτσι όλα έχουν πάρει τον δρόμο τους. Η εκκλησία έχει κατοχυρώσει στο κτηματολόγιο εξ ουρανού ένα πάρκο δημόσιου και ελεύθερα προσβάσιμου χώρου που δεν της άνηκε ποτέ. Το πολιτικό προσωπικό του Δήμου από την άλλη, του νόμιμου ιδιοκτήτη της έκτασης θάβουν το θέμα δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Οι δύο πλευρές απλώς περιμένουν την καταληκτική ημερομηνία εγγραφών στο Κτηματολόγιο για να κατοχυρωθεί ο τίτλος στην εκκλησία. Μέχρι και εκείνη την στιγμή, κόβουν και ράβουν μόνοι τους ανενόχλητοι εις βάρος της τοπικής κοινωνίας.
Οι κάτοικοι ανακαλύπτουν, οργανώνονται και οδηγούν Δήμο και αρμόδιο αντιδήμαρχο σε μόνιμο και διαρκή αυτοεξευτελισμό.
Το 2019 παραμονή των αυτοδιοικητικών εκλογών κάτοικοι της περιοχής μαθαίνουν για το σκάνδαλο αυτό και ξεκινάνε πολύ πρωτόλεια να προσεγγίζουν κάποιους υποψήφιους θέτοντας τους το θέμα. Η νέα δημοτική αρχή που εκλέγεται κάνει τα πάντα για να κατοχυρωθεί ο τίτλος στην εκκλησία, αλλά με τίμημα τον μόνιμο και διαρκή αυτοεξευτελισμό της από τις πιέσεις των κατοίκων. Επί 16 σερί μήνες αρνείται πεισματικά να συζητηθεί το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Στην προσπάθεια των πολιτών να μαζευτούν υπογραφές 15 συμβούλων για να έρθει αναγκαστικά το θέμα αρνούνται να υπογράψουν, συλλέγονται μόλις 8. Αρνούνται ακόμη και οι εκλεγμένοι σύμβουλοι από την περιοχή του Κορδελιού που γνωρίζουν πολύ καλά την υπόθεση.
Στο μεταξύ η εκκλησία πάει ένα βήμα παρακάτω, καθώς ξεκινάει από την πλευρά της διερευνητικές επαφές με τα μέλη της Επιτροπής Προσδιορισμού Μονάδος για να εξασφαλίσει συναίνεσή ώστε να καθοριστεί τιμή ενοικίου που θα δίνει ο Δήμος στην εκκλησία! Προσπαθεί να πάρει ενοίκιο από τον ιδιοκτήτη της έκτασης ύψους 2235 ευρώ το μήνα!
Τον Γενάρη του 2021, και αφού έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, μετά από 41 υπογραφές κατοίκων το θέμα μπαίνει στο Δημοτικό Συμβούλιο. Μόνο που εκεί ο πρόεδρος αρνείται να δώσει τον λόγο στον νομικό των κατοίκων, ενώ από την άλλη ο αρμόδιος αντιδήμαρχος παρουσιάζει γνωμοδότηση από την νομική υπηρεσία του δήμου που στηρίζει τα επιχειρήματα της εκκλησίας και ενώ παράλληλα αποκρύπτει τα έγγραφα που λένε ότι το γάλα είναι άσπρο. Ο δήμαρχος δηλώνει ότι χώρος φαίνεται να είναι της εκκλησίας, ενώ διαφημίζει το φτηνό ενοίκιο που τους φοράει το παπαδαριό. Την ίδια στιγμή ο Δήμαρχος παλεύει να κλείσει οριστικά το θέμα ώστε απλά να περάσουν οι μήνες και να κατοχυρωθεί το ΘΕΠΑΝ στην εκκλησία, με απόφαση ότι λόγω ελλείψη στοιχείων δεν θα διεκδικήσει ο Δήμος το ακίνητο…
Γενικά η όλη ιστορία έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον αλλά χάριν χρόνου και χώρου στο άρθρο την παρουσιάζω πολύ περιληπτικά. Στο τέλος θα βρείτε πηγή για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα. Είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον η από τα κάτω εξιστόρηση και αποδόμηση προσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Τους επόμενους μήνες σε ερωτήσεις κατοίκων, ο Δήμος απαντά ότι “ψάχνει στοιχεία” ενώ το μόνο που αρκεί να κάνει, και το γνωρίζουν όλοι αυτό, είναι να πάει στην Διεύθυνση Γεωργίας και να παραλάβει τον τίτλο κυριότητας. Από την άλλη ξεκινάνε οι διαρροές για ασφυκτικές πιέσεις του κλήρου προς τους συμβούλους και τον Δήμαρχο. Εν τέλη μετά από 10 μήνες καθυστερήσεων εμφανίζεται ο τίτλος κυριότητας, αλλά και πάλι ο αρμόδιος αντιδήμαρχος σε μία κίνηση πανικού ζητάει νέα γνωμοδότηση από την νομική υπηρεσία του Δήμου δίνοντας στοιχεία που ενισχύουν την εκκλησία. Όλα όμως έχουν πάρει τον δρόμο τους.
Στις 22-12-2021 το Δημοτικό Συμβούλιο, υπό τις πιέσεις των κατοίκων και των νέων στοιχείων, αναγκάζεται να ψηφίσει ομόφωνα να ξεκινήσουν οι διαδικασίες απόκτησης του τίτλου από τον Δήμο. Καθώς η ημερομηνία οριστικοποίησης των εγγραφών στο κτηματολόγιο έχει οριστεί στα τέλη του 22’, η εκκλησία βλέποντας ότι απέχει 1 μόλις χρόνο από το να κλέψει το ΘΕΠΑΝ, εντείνει τις πιέσεις της και καταφέρνει να καθυστερούν τα πάντα στην διαδικασία του Δήμου.
Οι κάτοικοι αυτο-οργανώνονται και διεκδικούν πετυχημένα το ΘΕΠΑΝ ως δημόσιο χώρο που ανήκει στην κοινωνία.
Το Μάρτιο του 2022 οι κάτοικοι που καταπιάνονται με το ζήτημα, βλέπουν την αδράνεια του Δήμου και το κίνδυνο να χαθεί το ΘΕΠΑΝ. Έτσι εκδίδουν την πρώτη τους δημόσια ανακοίνωση μέσα στην τοπική κοινωνία του Κορδελιού. Η ανταπόκριση είναι μεγάλη καθώς πλέον όλο και περισσότεροι κάτοικοι μαθαίνουν όλη την αλήθεια και με την σειρά τους αποδομούν τους αντιδημάρχους στην καθημερινότητα της γειτονιάς οι οποίοι μέχρι εκείνη την στιγμή διαδίδουν ότι ο χώρος ανήκει στην εκκλησία.
Στη 1 Ιούνη του 2022 η αντιδράσεις των κατοίκων κορυφώνονται με μία μεγάλη συγκέντρωση στο αμφιθέατρο του πεζόδρομου Κορδελιού. Οι ομιλητές παρουσιάζουν όλη την αλήθεια. Κάποιοι αιρετοί προσεγγίζουν την εκδήλωση και ζητάνε να πάρουν το λόγο με πρόσχημα ότι έχουν νέα στοιχεία υπέρ του αγώνα, κάτι που όμως ποτέ δεν εμφάνισαν μετέπειτα. Η οργανωτική επιτροπή διασφαλίζει το ακομμάτιστο και αδιαμεσολάβητο χαρακτήρα της προσπάθειας και δεν τους δίνει το λόγο, ενώ τους δηλώνει ότι η εκδήλωση ότι αυτή είναι μία εκδήλωση των κατοίκων.
Η συγκέντρωση καταλήγει σε ένα αυστηρό ψήφισμα όπου οι κάτοικοι δηλώνουν ότι θα υπερασπιστούν τον χώρο που ανήκει νομικά, δικαιωματικά και ηθικά στον Δήμο. Το ψήφισμα δηλώνει δημόσια ότι αν εξαντληθεί ο χρόνος και χαθεί το ΘΕΠΑΝ, αυτό θα θεωρηθεί από τους κατοίκους ως παράβαση καθήκοντος. Αποτέλεσμα να αυξηθεί κι άλλο η κοινωνική πίεση και άνθρωποι κλειδιά στην υπόθεση όπως ο αρμόδιος αντιδήμαρχος να ξεκινήσουν τις θεαματικές κολοτούμπες αναδεικνύοντας το επόμενο διάστημα τους εαυτούς τους ως αγωνιστές που θα σώσουν το ΘΕΠΑΝ.
Κλείνοντας. Η υπόθεση στο σήμερα και η αξία του αδιαμεσολάβητου αγώνα απέναντι στις ορέξεις της Εκκλησίας.
Εν τέλη στις 15 Νοέμβρη του 2022 ο Δήμος καταθέτει αγωγή για το ΘΕΠΑΝ. Αμέσως μετά στις 19 Δεκέμβρη του 2022 ο Δήμος κάνει πρόσθετη παρέμβαση στην αγωγή. Ενώ στις 7 Μάρτη του 2023 ο Δήμος καταθέτει προτάσεις υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και κατά του Ενοριακού Ιερού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Σημαντικό να αναφερθεί ότι και πάλι αν δεν είχε δοθεί παράταση στο κτηματολόγιο ο Δήμος δεν θα μπορούσε να καταθέσει τις προτάσεις του…
Αυτό που συμπερασματικά βλέπουμε και στην περίπτωση του ΘΕΠΑΝ είναι από την μία έναν εξουσιαστικό θεσμό της εκκλησία που χωρίς κανέναν δισταγμό επιχειρεί να κλέψει άλλον ένα δημόσιο και ελεύθερα προσβάσιμο χώρο που ανήκει στους κατοίκους του Κορδελιού. Και βλέπουμε άλλη μία φορά τους ανθρώπους που εκλέγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση για να εκπροσωπήσουν το δημόσιο συμφέρον, να τα κάνουν πλακάκια με το παπαδαριό και να το υποσκάπτουν στοχευμένα.
Για άλλη μία φορά όμως βλέπουμε και το πόσο σημαντικός και ουσιαστικός είναι ο αδιαμεσολάβητος αγώνας των κατοίκων και η οργάνωση στην βάση. Οι 41 κάτοικοι που ξεκίνησαν τις πιέσεις, ενημέρωσαν την τοπική κοινωνία και οδήγησαν στην μαζική συγκέντρωση της 1ης Ιούνη, κατάφεραν και πήραν πίσω στο παρά 5, και μέσα από το στόμα του λύκου, έναν δημόσιο χώρο πρασίνου και αναψυχής που εξυπηρετεί τις δικές τους ανάγκες σε ένα περιβάλλον πολύ επιβαρυμένο.
Φυσικά κανένας δεν πρέπει να επαναπαύεται γιατί ως γνωστόν το αστικό δίκαιο δαγκώνει μόνο τους ξυπόλητους…
ΥΓ Περισσότερες πληροφορίες μπορεί κάποιος να βρει στο μπροσουράκι που γράφτηκε από τα κάτω με τίτλο “Η μαύρη βίβλος του ΘΕΠΑΝ – παλαιά κοιμητήρια. 2019-2023 έργα και ημέρες της Δημοτικής Αρχής.
Εκκλησία, ο μεγαλύτερος κλέφτης δημόσιου χώρου: Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης (Μέρος Α’)
Εκκλησία, ο μεγαλύτερος κλέφτης δημόσιου χώρου: Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης (Μέρος Β’)
