Οι 4 εποχές της Κομμούνας του Παρισιού στην ελληνική πολιτική σκέψη και πράξη

από | 30 Μάι, 2020

Του Νίκου Πελεκούδα από τις Μελέτες Χειραφέτησης/ Ελλάδα 1830- 1918

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 149 χρόνια από το τέλος της πρώτης εφόδου στον ουρανό που επιχείρησε και πραγματοποίησε το παρισινό προλεταριάτο. Προφανώς και είναι εκτός της θεματικής των Μελετών Χειραφέτησης η ενασχόληση με την Παρισινή Κομμούνα. Πιστεύουμε όμως πως η ανασυγκρότηση, σύνθεση και πολιτική ερμηνεία των όρων που υποδέχτηκε ο ελληνικός χώρος την Κομμούνα είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη προσπάθεια γιατί θα αναδείξει ερμηνευτικά και μεθοδολογικά ζητήματα που προεκτείνονται πολύ πέρα των χρονικών ορίων του ίδιου του γεγονότος.

Και αυτό γιατί τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα δεν προσεγγίζονται και ερμηνεύονται μία φορά η οποία είναι και η οριστική. Τα ιστορικά γεγονότα διαβάζονται ξανά και ξανά με βάση τις ανάγκες των πολιτικών υποκειμένων, τους στόχους που θέλουν να αναδείξουν και από αυτή την άποψη επιχειρούν να επανασυνδεθούν με το όποιο ιστορικό γεγονός. Ταυτόχρονα αυτή η προσέγγιση δεν μπορεί να εκτιμηθεί αν δεν έχουμε υπόψη μας και τα αναλυτικά και θεωρητικά εργαλεία που έχουν τα πολιτικά υποκείμενα για να ερμηνεύσουν αυτό που συμβαίνει ή συνέβη χρόνια πριν. Από αυτή την άποψη η ιστορία γράφεται και ξαναγράφεται, είναι παρούσα και δρώσα στα χειραφετητικά εγχειρήματα.

Η ελληνική χειραφετητική σκέψη και πράξη εμφανίζει 4 εποχές σε όσα αφορούν την Κομμούνα.

Η πρώτη είναι η εποχή της υποδοχής των γεγονότων την εποχή που συμβαίνουν, δηλαδή από το καλοκαίρι του 1870 έως και το καλοκαίρι του 1871 όπου παρακολουθούνται τα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο και έπειτα βγαίνουν τα κύρια συμπεράσματα.

Η δεύτερη εποχή είναι όταν στην ταξική πάλη στον ελληνικό χώρο εμφανίζονται οι πρώτες συλλογικές προσπάθειες χειραφέτησης, σοσιαλιστικές και αναρχικές. Εκεί θα δούμε πως αντιμετωπίζεται η Κομμούνα υπό το φως των αναγκών της δράσης.

Η τρίτη εποχή είναι μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του Γεώργιου Σκληρού «Το Κοινωνικόν μας ζήτημα», το 1907, όπου έχουμε για πρώτη φορά την προσπάθεια ανάλυσης της ελληνικής κοινωνίας με πιο αυστηρά μαρξιστικά μεθοδολογικά κριτήρια. Έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια θέση παίρνει η Κομμούνα στη χειραφετητική φιλολογία.

Η τέταρτη εποχή στο όριο του χρόνου που αναλύουμε από αυτή τη σελίδα είναι με την ίδρυση του ΣΕΚΕ όπου έχουν μεσολαβήσει ήδη περίπου 20 χρόνια πιο συστηματικής μετάφρασης των έργων του Μαρξ, σε αντίθεση με την αναρχική φιλολογία που σε ότι αφορά τους βασικούς της στοχαστές (Μπακούνιν, Προυντόν, Κροπότκιν) είναι στοιχειωδώς γνωστή ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα.

Όλες φυσικά αναγνωρίζουν το βασικό στοιχείο του γεγονότος της Κομμούνας, αυτό της προσπάθειας εργατικής χειραφέτησης και αυτοκυβέρνησης. Όμως αυτή η εκτίμηση προσλαμβάνει διαφορετικά περιεχόμενα και ιστορικές αναφορές, και βέβαια συσχετίζεται και με διαφορετικές όψεις της πολιτικής μάχης που δίνουν αυτοί που αναδεικνύουν την Κομμούνα. Άλλες είναι οι πολιτικές στοχεύσεις το 1870, άλλες το 1890, άλλες το 1910 και φυσικά άλλες με την ίδρυση του ΣΕΚΕ.

Οι «Μελέτες Χειραφέτησης» θα τιμήσουν τους Κομμουνάρους αναδεικνύοντας την έμπνευση που έδωσαν σε όσους πάλευαν για την κοινωνική χειραφέτηση στον ελληνικό χώρο, σε ένα αφιέρωμα 4 σημειωμάτων.

Το alerta.gr αποτελεί μια πολιτική προσπάθεια διαρκούς παρουσίας και παρέμβασης, επιδιώκει να γίνει κόμβος στο πολύμορφο δικτυακό τοπίο για την διασπορά ριζοσπαστικών αντιλήψεων, δράσεων και σχεδίων στην κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης… Η συνεισφορά είναι ξεκάθαρα ένα δείγμα της κατανόησης της φύσης του μέσου και της ανάγκης που υπάρχει για να μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και να μεγαλώνει. Για όποιον/α θέλει να συνδράμει ας κάνει κλικ εδώ

Πώς να διαβάσουμε τον πόλεμο πολιτικά

Πώς να διαβάσουμε τον πόλεμο πολιτικά “Αυτό το πράγμα που αποκαλούμε Ντονμπάς στην πραγματικότητα δεν υπάρχει... δεν είναι παρά ένας ορισμός που μας επιβλήθηκε από την Ρωσική Ομοσπονδία”. Oleksyi Danilov, 24/03/2021i “Ο στόχος των Συμφωνιών του Μινσκ είναι να...

Παρέλαση: Με παλαιστινιακές σημαίες έβαλαν τα σώματά τους μπροστά στα άρματα στην Πανεπιστημίου [Βίντεο]

Παρέλαση: Με παλαιστινιακές σημαίες έβαλαν τα σώματά τους μπροστά στα άρματα στην Πανεπιστημίου [Βίντεο] Με παλαιστινιακές σημαίες στα χέρια έβαλαν τα σώματά τους μπροστά στα άρματα στην Πανεπιστημίου στα Προπύλαια, κατά τη διάρκεια της παρέλασης της 25ης Μαρτίου στην...

1821: Το ουρλιαχτό της ελευθερίας

1821: Το ουρλιαχτό της ελευθερίας Κανένας δεν επαναστατεί επειδή έτσι του κάπνισε, επειδή δεν είχε τίποτα καλύτερο να κάνει, επειδή βαριόταν αφόρητα μια κάποια μέρα της ζωής του. Κανένας δεν εξεγείρεται επειδή το διάβασε σε κάποια βιβλίο, επειδή πέρασε χρόνια να...

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο αναρχικός Ρούντολφ Ρόκερ

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο αναρχικός Ρούντολφ Ρόκερ Στις 25 Μαρτίου του 1873 γεννήθηκε στο Μάϊντς της Δυτικής Γερμανίας, ο αναρχικός θεωρητικός και ιστορικός Ρούντολφ Ρόκερ από μια οικογένεια Kαθολικών ειδικευμένων εργατών. Ο Ρόκερ ήταν γνωστός για την ενεργό δράση του...

Η εξέγερση στο Κιλελέρ (Μάρτιος 1910) | Γνωστός – Άγνωστος

Η εξέγερση στο Κιλελέρ (Μάρτιος 1910) Το νέο βίντεο από το κανάλι Γνωστός - Άγνωστος που περιλαμβάνει animated βίντεο ιστορίας (ελληνικής και παγκόσμιας), ψυχολογίας και κοινωνικών θεμάτων. https://www.youtube.com/watch?v=JLN5UWxPdIk Oι έλληνες τσιφλικάδες που...

Συνέντευξη με την Claudia Pinelli, κόρη του Giuseppe του αναρχικού

Συνέντευξη με την Claudia Pinelli, κόρη του Giuseppe του αναρχικού. Αναδημοσίευση από την Αέναη Κίνηση. Σφαγή Capaci, ξεκινά η «στρατηγική της έντασης» με δυναμίτη, δεύτερο επεισόδιο, από τα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος με άρωμα μαφίας. Στις 19 ιουλίου, πάντα...

Τοποθέτηση στην εκδήλωση για την “οργάνωση των αναρχικών” από την Πρωτοβουλία Αναρχικών Αγ. Αναργύρων – Καματερού

Τοποθέτηση στην εκδήλωση για την “οργάνωση των αναρχικών” από την Πρωτοβουλία Αναρχικών Αγ. Αναργύρων - Καματερού Tην Παρασκευή 1η Μαρτίου παρευρεθήκαμε ως καλεσμένοι ομιλητές, μαζί και με την συλλογικότητα Πέλοτο από την Ξάνθη, στην εκδήλωση που διοργάνωσε η...

Ψυχιατρική Γενικού Νοσοκομείου Χανίων: Η τελευταία πράξη

Ψυχιατρική Γενικού Νοσοκομείου Χανίων: Η τελευταία πράξη Ανακοίνωση ειδικευόμενων ψυχιάτρων του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων για την κατάσταση που επικρατεί στην Ψυχιατρική Κλινική του νοσοκομείου και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν διαχρονικά όπως φαίνεται από τις...

Στις πόσες έρευνες φαίνεται αν είμαστε κορόιδα;

Στις πόσες έρευνες φαίνεται αν είμαστε κορόιδα; Από την Πρωτοβουλία ενάντια στα ΕΛΠΕ. Ανακοινώθηκε η διεξαγωγή 2 νέων ερευνών (1) σχετικά με τη δυσοσμία στην περιοχή με τη συνεργασία, μεταξύ άλλων φορέων, του Δήμου Κορδελιού- Ευόσμου  και του ΑΠΘ. Χρηματοδότης της μια...

ΠΡΩΤΕΑΣ: τα πολλά πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ (και «εμείς»)

ΠΡΩΤΕΑΣ: τα πολλά πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ (και «εμείς») «Ο Χέγκελ κάνει κάπου την παρατήρηση ότι όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα παρουσιάζονται σαν να λέμε, δυο φορές. Ξέχασε όμως να προσθέσει: τη μια φορά σαν τραγωδία, την άλλη σαν φάρσα» Κ. Μαρξ, Η 18η...