σχόλια για τα σχέδια του πρώτου δημόσιου αποτεφρωτηρίου στην Πάτρα
Στην Αμυγδαλιά, θέση ρεμβαστικής διόπτευσης της αχαϊκής θάλασσας, ησυχάζουν 78 λαξευτοί τάφοι της Μυκηναϊκής εποχής. Στους πλέον μεγαλόσχημους ο επισκέπτης μπορεί να εισχωρήσει βαθιά ως το θάλαμο, βιώνοντας το ωκεάνιο αίσθημα της νεκρικής σιγής, κατηφορίζοντας το μακρύ διάδρομο που οδηγεί απ’ το φως στο σκοτάδι. Στις μέρας μας οι χώροι είναι άδειοι, τα οστά και οι τεφροδόχοι μεταφέρθηκαν στο μουσείο. Οι μυκηναίοι αποχαιρετούσαν τους νεκρούς τους· έκαιγαν ή ενταφίαζαν το σώμα. Για να αμβλυνθεί το τραύμα τής απώλειας απαιτούνταν διαχρονικά μια τελετουργία. Ο μυθολογικός βασανισμός του νεκρού κατά τη μετάβαση στον Άδη δεν ήταν παρά η προβολή, η αντιστροφή της αγωνιώδους πορείας μέσα στους λαβυρίνθους της ανάμνηση των ζωντανών.
Οι άνθρωποι κάποτε έπαψαν να μυθοποιούν το θάνατο, εξήγησαν λογικά το τραύμα της ανάμνησης και το ψυχικό φορτίο της απώλειας μάθανε να θεραπεύουν. Παρόλα αυτά οι νεκροί, σαν συνεχές όραμα στη μνημονική ροή τού ασυνειδήτου, θα συνεχίζουν να στοιχειώνουν. Και όσο ακόμα αυτή η ανάμνηση επιμένει, τόσο θα έχουμε τη θεραπευτική ανάγκη μιας νεκρικής τελετουργίας.
Στους αντίποδες της σύγχρονης Πάτρας, σε ένα ύψωμα με θέα την ίδια θάλασσα των Αχαιών, τρεις αρχιτέκτονες σχεδίασαν έναν υπόγειο τύμβο που φιλοδοξεί να στεγάσει τις εγκαταστάσεις του πρώτου δημόσιου αποτεφρωτηρίου. Η πρότασή τους εντυπωσιάζει για την απλότητα και την ουσιώδη ανθρωπιά της. Στο όραμά τους οδηγός είναι η σκιά που σμιλεύει την επιφάνεια της αντανάκλασης.
Θα σταθώ μόνο σε ένα χαρακτηριστικό σημείο των φωτορεαλιστικών τους απεικονίσεων. Μια ευθύγραμμη σχισμή στην οροφή επιτρέπει σε μια δέσμη φωτός να μπει στο εσωτερικό του τύμβου δημιουργώντας ένα αίσθημα κενότητας. Πολλοί θα εντοπίσουν εδώ μια καθαρή αναφορά στην ιαπωνική αρχιτεκτονική και στην μυστηριώδη ταοϊστική έννοια του κενού. Σε μια τέτοια ερμηνεία συνηγορεί και μια εν συνόλω ματιά του κτιρίου που παραπέμπει στην γαλήνευα λιτότητα και στη λειτουργία της σκιάς στα οικοδομήματα της άπω ανατολής. Όμως εδώ αυτό το φως από την οροφή δημιουργεί ένα αίσθημα αγωνίας και ταυτόχρονα μια ελπίδα. Θα έλεγα πώς μέσα στο πανταχού παρόντα αίσθημα του θανάτου αυτή η αχτίδα φιλοδοξούν να λειτουργεί ως υπόμνηση της ζωής.
Γιατί τι είναι τελικά η ζωή; Μια οπή φωτός στο νεκροθάλαμο ή μια έξοδος φωτεινή από τον ωκεανό της μήτρας.
——–
πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πελοπόννησος
Το alerta.gr αποτελεί μια πολιτική προσπάθεια διαρκούς παρουσίας και παρέμβασης, επιδιώκει να γίνει κόμβος στο πολύμορφο δικτυακό τοπίο για την διασπορά ριζοσπαστικών αντιλήψεων, δράσεων και σχεδίων στην κατεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης… Η συνεισφορά είναι ξεκάθαρα ένα δείγμα της κατανόησης της φύσης του μέσου και της ανάγκης που υπάρχει για να μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει και να μεγαλώνει. Για όποιον/α θέλει να συνδράμει ας κάνει κλικ
εδώ