Φιλελεύθεροι δουλέμποροι και ρατσιστές

Με αφορμή τους πρόσφατους βανδαλισμούς αγαλμάτων δουλέμπορων και σφαγέων όπως ο Edward Colston και ο Κολόμβος, να θυμίσουμε ότι το δουλεμπόριο και οι σφαγές γηγενών πληθυσμών αγκαλιάστηκαν ιδεολογικά και από τον φιλευθερισμό και μάλιστα κατά τη γέννησή του. O Τζον Λοκ, πατέρας του φιλελευθερισμού στην Αγγλία και σύμβολο του αγώνα ενάντια στη μοναρχία ήταν μεγαλοεπενδυτής στο εμπόριο δούλων, με συμμετοχή στις δουλεμπορικές εταιρείες Royal African Company και Bahama Adventurers. Ο πολιτικός πρόγονος του Μητσοτάκη και του Μπογδάνου ήταν γραμματέας του Council of Trade and Plantations (1673–74) και μέλος του Board of Trade (1696–1700), υπεύθυνος για τις αμερικανικές αποικίες. Συνέβαλε μάλιστα στη σύνταξη του Fundamental constitutions of Carolina που διασφάλιζε τα δικαιώματα των αριστοκρατών δουλεμπόρων της Βόρειας Αμερικής.

Προκειμένου να δικαιολογήσει ιδεολογικά το δουλεμπόριο των μαύρων της Αφρικής και τον πόλεμο για την αρπαγή της γης των ινδιάνων της Αμερικής, ο Λοκ υποστήριζε, στη Δεύτερη πραγματεία περί κυβερνήσεως, ότι οι αιχμάλωτοι πολέμου είναι δίκαιο και λογικό να μετατρέπονται σε δούλους του νικητή γιατί έτσι αναστέλλεται η θανατική τους ποινή και παρατείνεται η ζωή τους (ζωή για τους φιλελεύθερους σημαίνει αναπνοή). Όταν τώρα ο χαμένος-υποδουλωμένος θεωρήσει ότι οι κακουχίες της δουλείας υποτιμούν την αξία της ζωής του, τότε μπορεί να αντισταθεί στον αφέντη του και να επισύρει τον θάνατο που επιθυμεί. «Αυτή είναι η τέλεια κατάσταση δουλείας» έγραφε «που δεν είναι παρά η παράταση της εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ του νόμιμου κατακτητή και του αιχμαλώτου». Ποιος ήταν ο νόμιμος κατακτητής; Οι λευκοί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αποικιοκράτες που εισέβαλαν σε ξένη γη, αιχμαλώτιζαν μαύρους για να τους κάνουν δούλους ή πετσόκοβαν τους γηγενείς πληθυσμούς της Αμερικής για να κλέψουν τα εδάφη τους.

Ο φιλελευθερισμός, όπως και κάθε ιδεολογικό ρεύμα του κεφαλαίου (βλ. φασισμός), έχει από τις ρίζες του μια και μόνη θεμελιώδη αρχή: την υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Οι ιδεολογικές αρχές που πλαισιώνουν σε κάθε εποχή τη φιλελεύθερη κρατική πολιτική δεν είναι παρά φιοριτούρες για να δικαιολογηθούν τα εγκλήματα στην υπηρεσία του ενός και μοναδικού θεού των φιλελεύθερων: του χρήματος.

«Κοιτάξτε που είναι τα φράγκα παιδιά και μετά γράψτε μια αφηρημένη φιλοσοφία που να δικαιολογεί όλες τις βαρβαρότητες που απαιτεί το κυνήγι του κέρδους», αυτή είναι η μόνη θεμελιώδης προσταγή του φιλελευθερισμού.

Πηγές:

Domenico Losurdo, Liberalism: a counter-history, Verso, 2011.

John Locke, Δεύτερη πραγματεία περί κυβερνήσεως, Πόλις, 2010.