Η ιστορία των Βενετικών Πολιτικών Κολεκτίβων

Αναδημοσίευση από τη Αέναη Κίνηση

Μετά τη διάλυση, στο συνέδριο της Rosolina (Rovigo) το 1973, του Potere operaio, εργατικής Εξουσίας, ομάδας της ιταλικής εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς sinistra extraparlamentare στα πρώτα χρόνια ʼ70, οι αγωνιστές της έδρας της Πάντοβα μετά από μια περίοδο πολιτικής-οργανωτικής συζήτησης για το «τι να κάνουν» θα δώσουν ζωή στο δεύτερο μισό του 1974, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, στο κομμουνιστικό πολιτικό σχέδιο των Collettivi politici padovani per il potere operaio, βενετικών πολιτικών Κολεκτίβων για την εργατική εξουσία. Στην πρώτη εσωτερική εγκύκλιο prima circolare interna τίθενται τα πολιτικά-οργανωτικά θεμέλια του νέου σχεδίου με στόχο «την οικοδόμηση ομοιογενών κομμουνιστών πυρήνων επάνω σε όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με μια επαναστατική γραμμή συμπεριφοράς». Η οργάνωση είναι σε εδαφικό επίπεδο, διαρθρωμένη σε πυρήνες και ακτίφ, nuclei e attivi, με μια διεύθυνση, την πολιτική επιτροπή commissione politica. Τα θεωρητικά και πολιτιστικά θεμέλια του σχεδίου έχουν τις ρίζες τους σε μια ανάγνωση, πρωτότυπη και επαρκή, στην ιστορική περίοδο, του ιταλικού εργατισμού (ξεκινώντας από την επανερμηνεία των γραπτών του Karl Marx), από τον Raniero Panzieri έως τον Antonio Negri.

Γεννημένος στα χρόνια ʼ60, κινούμενος από τα κόκκινα Τετράδια Quaderni rossi, ο εργατισμός – l’operaismo ερμηνεύει και υποστηρίζει τους αγώνες των εργατών, από το “salto della scocca” [1] στην Alfa Romeo, στον διετή αγώνα ʼ68-ʼ69 του εργάτη μάζα operaio-massa και του φοιτητικού κινήματος movimento studentesco, στους προλεταριακούς αγώνες στο έδαφος-περιοχή που θα προσβάλουν τη δομή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και διοίκησης. Αυτός ο σχηματισμός εργατιστικής προέλευσης θα εμπλουτιστεί κάνοντας δικές του τις διδασκαλίες των δύο κύριων ιστορικών εμπειριών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος του εικοστού αιώνα, τον λενινισμό και τον μαοϊσμό leninismo e il maoismo.

Από αυτά τα τρία σκέλη θα καθοριστεί μια πολιτική-οργανωτική μέθοδος που θα είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της νέας οργάνωσης: να ενεργεί ως κόμμα χωρίς (ακόμη) να είναι κόμμα. Η περιοχή-επικράτεια διαβάζεται και «επάγεται» ως ένα σύνολο ομογενών ζωνών zone omogenee. Έτσι θα γεννηθούν η Νότια Κεντρική και Βόρεια πολιτική Κολεκτίβα Collettivo politico Padova Nord, il Collettivo politico Padova Centro e il Collettivo politico Padova Sud. Για μια αρχική περίοδο, με σκοπό τη σύσταση και την έναρξη μιας κοινής παρέμβασης των τριών Συλλογικοτήτων, θα δημιουργηθεί μια Επιτροπή εργοστάσια-επικράτεια Commissione fabbriche-territorio. Η ανάλυση των ταξικών αντιφάσεων και εξελίξεων της σύγκρουσης εργάτες-κεφάλαιο θα δώσει ζωή σε μια πολιτική γραμμή παρέμβασης που θα συνοδεύει στον εργάτη του εργοστασίου τις νέες προλεταριακές φιγούρες που συνοψίζονται στην έννοια του κοινωνικού εργάτη και του διάχυτου εργοστασίου operaio sociale e di fabbrica diffusa.

Η παρέμβαση στην περιοχή, στις ομοιογενείς ζώνες, θα φέρει την πολιτική μάχη επάνω στο πρόγραμμα στο εσωτερικό ολόκληρης της πολιτικής ταξικής σύνθεσης, στο εργοστάσιο, στα χωριά, στις αστικές γειτονιές. Στην υποστήριξη και την οργάνωση των αγώνων για αύξηση μισθών και καλύτερων συνθηκών εργασίας θα ενταχθεί ο αγώνας για κοινωνικό μισθό salario sociale, κατά της ανεργίας, της επισφάλειας, της αύξησης του κόστους ζωής.

 Συνεπώς μάχη για πολιτικές τιμές prezzi politici των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών, για μια πρακτική μαζικής παρανομίας illegalità di massa που έπρεπε να καθορίζει τα οργανωτικά άλματα επανοικειοποίησης που μπορούν να αναπαραχθούν στην περιοχή. Η πρόταση και η πρακτική των  εργατικών εδαφικών Συντονιστικών Coordinamenti operai territoriali ήθελε να ξεπεράσει τα όρια των Εργατικών Συμβουλίων μέσα στο εργοστάσιο και να σπάσει τον διαχωρισμό μεταξύ μισθωτών και ανέργων εργατών, μεταξύ εργαζομένων με μόνιμη θέση και επισφαλών, μεταξύ εργοστασίου και χωριού, για να σπάσει την απομόνωση της εργοστασιακής γυναικείας πραγματικότητας και του γυναικείου προλεταριάτου που παραδοσιακά αποκλείεται από οποιαδήποτε πηγή εισοδήματος και από τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Από το εργατικό Συντονιστικό  Coordinamento operaio ζώνης στην εδαφική εργατική και προλεταριακή Περιπολία  Ronda operaia e proletaria territoriale, που ξεκινώντας από μια ομοιογενή ανασύνθεση του προλεταριάτου, έπρεπε να εξαλείψει τη διαίρεση και την απόσταση μεταξύ των εργατών του εργοστασίου και των προλετάριων του χωριού: από τις περιπολίες ενάντια στις υπερωρίες στα εργοστάσια στις περιπολίες για τις πολιτικές τιμές, από τις περιπολίες που έφεραν τους επισφαλείς και άνεργους μπροστά στις πύλες του εργοστασίου έως τις περιπολίες που έβλεπαν τους εργάτες να βγαίνουν από το εργοστάσιο και να αγωνίζονται και στα χωριά, όχι μόνο για τις ονομαστικές αυξήσεις των μισθών αλλά και για αυξήσεις του συνολικού κοινωνικού μισθού salario sociale. Το πρόγραμμα των Κολεκτίβων θα διατυπωθεί επίσης στην πρόταση των εδαφικών κοινωνικών Ομάδων Gruppi sociali territoriali, στις γειτονιές και στα χωριά.

Η κοινωνική Ομάδα Gruppo sociale έπρεπε να είναι ένα πρώτο επίπεδο προλεταριακής συγκέντρωσης-συνάντησης, ειδικά των νέων, επάνω σε στόχους, πρακτικές, συνθήματα που καθίστανται αμέσως όργανα πολιτικού αγώνα και οργανωτικής ανάπτυξης στην περιοχή.

Το Πανεπιστήμιο  Università θα είναι ένα άλλο σημαντικό επίπεδο για την παρέμβαση, όχι πλέον χώρος στάθμευσης για ένα μελλοντικό εργατικό δυναμικό αλλά έδαφος αντιπαράθεσης-σύγκρουσης και κοινωνικής αντίθεσης, «διάχυτο εργοστάσιο της επιστήμης και της γνώσης». Ο φοιτητής θεωρούνταν από τις Συλλογικότητες ένας προλετάριος που καθημερινά έπρεπε να λύσει ζωτικά προβλήματα, απαραβίαστες κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες (φαγητό, ύπνο, ντύσιμο, ταξίδια κ.λπ.) εκτός από τη μελέτη και την απόκτηση του τίτλου σπουδών. Από την αρχή έγινε μέρος αυτού του τομέα της τάξης ολοένα αυξανόμενου της μαύρης εργασίας lavoro nero, υποπληρωμένου, part-time, a cottimo [με το κομμάτι-φασόν].

Θα δημιουργηθούν Επιτροπές αγώνα των δίχως-σπίτι Comitati di lotta dei senza-casa,  Επιτροπές για κοινωνικά εστιατόρια με πολιτική τιμή Comitati per le mense sociali a prezzo politico,  Επιτροπές ενάντια στις ακριβές μετακινήσεις Comitati contro il caro trasporti. Οι μορφές αγώνα θα είναι οι καταλήψεις occupazioni, οι περιπολίες ronde, τα μπλόκα στους δρόμους blocchi stradali. Η κριτική της διδασκαλίας στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο θα διευθύνεται και θα διαχειρίζεται από την Επιτροπή Δια-Ινστιτούτο και Δια-Σχολική Επιτροπή με αυτοδιαχειριζόμενες καταλήψεις και σεμινάρια Comitato Interistituto e dal Comitato Interfacoltà con occupazioni e seminari autogestiti.

Σε χωριά και γειτονιές ένα κίνημα αγώνα ενάντια στις υψηλές τιμές των τροφίμων, των ενοικίων και των αστικών και προαστιακών μεταφορών θα αναπτυχθεί με τον αποκλεισμό των μεταφορέων, με κοινωνικές αγορές mercatini sociali, με απαλλοτριώσεις espropri των σούπερ μάρκετ και διανομή των τροφίμων ανάμεσα στους προλετάριους στις γειτονιές.

Το 1976 το πολιτικό σχέδιο, που γεννήθηκε στην Πάντοβα, θα επεκταθεί σε άλλες περιοχές της επαρχίας με τις Collettivi Politici Veneti per il Potere Operaio. Ένα δίκτυο πραγματικών εδαφικών καταστάσεων συντονισμένο από έναν Εκτελεστικό. Οι σύντροφοι αυτών των πραγματικοτήτων θα δώσουν ζωή στις Collettivi Politici Vicentini per il Potere Operaio της Vicenza,της Thiene-Schio, του Montecchio Maggiore, και στη συνέχεια του  Bassano), στο Collettivo Politico di Rovigo per il Potere Operaio, στο Collettivo Politico di Pordenone per il Potere Operaio, στο Collettivo Politico di Mestre per il Potere Operaio  που το 1978, μαζί με άλλους συντρόφους των Marghera, Chioggia και Venezia, θα δώσει ζωή στις Collettivi Politici Veneziani per il Potere Operaio.

Η πρακτική του μαχητικού αντιφασισμού antifascismo για τους συντρόφους/ισσες του Potere Operaio και, στη συνέχεια, των Πολιτικών Κολεκτίβων θα είναι ένας σταθερός χώρος παρέμβασης και πολιτικής ανάπτυξης. Και για τις Πολιτικές Συλλογικότητες, όπως και για άλλες επαναστατικές οργανώσεις εκείνα τα χρόνια, η ένοπλη πάλη lotta armata θα είναι μια στρατηγική επιλογή, αλλά, σε αντίθεση για παράδειγμα με τις Ερυθρές Ταξιαρχίες Brigate Rosse, η έννοια ενός παράνομου ένοπλου κόμματος θα είναι ξένη για την πολιτιστική ταυτότητα και την πολιτική πρακτική αυτής της οργάνωσης. Για τις Πολιτικές Συλλογικότητες, η κομμουνιστική επανάσταση θα ήταν δυνατή μόνο δουλεύοντας υπό το φως του ήλιου και η παρανομία έπρεπε να είναι μαζική και πάντα να σχετίζεται με τη συσσώρευση δύναμης με πολιτική και υλική έννοια, με μια στράτευση μέσα στις καταστάσεις, για να τις προωθεί, χωρίς να κρύβει την κομουνιστική της ταυτότητα.

Η βία που ασκείται εναντίον των φασιστών, των αφεντικών, της διοίκησης των Κρατικών μηχανισμών και των «υπηρετών του αφεντικού» έπρεπε να έχει, είχε, αυτό το σημάδι. Συνεπώς η πολιτική δολοφονία l’omicidio politico ήταν απολύτως ξένη στην πολιτική πρακτική των Συλλογικοτήτων. Σε αυτό το έδαφος οι Κολεκτίβες θα διεξάγουν μια σκληρή πολιτική μάχη από την αρχή με τους συντρόφους των παράνομων μαχόμενων οργανώσεων.

όπως έλεγε ο σύντροφος Mao tse tung, “η πολιτική πρέπει πάντοτε να διοικεί το τουφέκι”.

Για τις Collettivi Politici Veneti, συνεπώς, η χρήση της δύναμης l’uso della forza και η μαζική παρανομία l’illegalità di massa συνδέονται με την πολιτική δραστηριότητα υπό το φως του ήλιου και αποσκοπούν στη δημιουργία και επέκταση μιας πραγματικής εργατικής και προλεταριακής αντιεξουσίας contropotere operaio e proletario. Μέσα σε αυτό το πολιτικό πρόγραμμα από το 1975 έως το 1979 θα ξεκινήσουν περίπου δέκα πολιτικο-στρατιωτικές εκστρατείες campagne politico-militari σε επίπεδο πόλης και περιφερειακό που από τον τύπο αποκαλέστηκαν »νύχτες φωτιάς» “notte dei fuochi”.

Οι διαφορετικές πρακτικές της χρήσης βίας θα διεκδικηθούν από διαφορετικά οργανωτικά επίπεδα: εργατική Οργάνωση για τον κομουνισμό Organizzazione operaia per il comunismo, οργανωμένοι κομουνιστές Προλετάριοι Proletari comunisti organizzati, ένοπλες προλεταριακές Περιπολίες Ronde armate proletarie, κομουνιστικό μαχόμενο Μέτωπο Fronte comunista combattente. Το 1976 οι Collettivi Politici θα μπουν στη διαχείριση του radio Sherwood της Padova, ραδιόφωνο του κινήματος και της εργατικής αυτονομίας. Το ραδιόφωνο θα ανοίξει δύο υποσταθμούς στο Mestre και στη Vicenza-Thiene. Τον οκτώβριο του 1976 και τον μάρτιο του 1977  οι Collettivi δημοσιεύουν την εφημερίδα »Για την εργατική εξουσία» “ Per il potere operaio”. Τον οκτώβριο του 1978 βγαίνει το πρώτο νούμερο της »Αυτονομίας» “Autonomia” που θα είναι η “εφημερίδα” της οργάνωσης τα επόμενα χρόνια.

Από το  1977 οι Collettivi θα αναφέρονται στο βιβλιοπωλείο Calusca 3, σχέδιο που γεννήθηκε στο Μιλάνο για να εξασφαλίσει τη διάδοση του κινηματικού υλικού σε εθνικό επίπεδο.

Οι Κολεκτίβες θα εισέλθουν στη διαχείριση του “Cinema 1” , μια πανεπιστημιακή οργάνωση που για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίες του ’70 θα έχει έναν πλούσιο και ενδιαφέροντα κινηματογραφικό προγραμματισμό. Οι συλλογικότητες θα συμμετέχουν επίσης στη διαχείριση των »Κόκκινων Σημείων» “Punti Rossi”, ένα σύστημα διανομής για το υλικό του κινήματος. Το ραδιόφωνο, η εφημερίδα, ο κινηματογράφος, το βιβλιοπωλείο και η διανομή θα είναι το έδαφος διαχείρισης και παρέμβασης από το 1978 του Βενετικού κομουνιστικού Κέντρου επικοινωνίας Centro di Comunicazione Comunista Veneto, μια δομή των Κολεκτίβων και μια από τις πιο προηγμένες εμπειρίες στην Ιταλία, όπου η διάδοση της γραπτής παραγωγής (Autonomia, Calusca, Punti Rossi) συνδυάζονταν με την προφορική (ραδιόφωνο Sherwood).

Οι Συλλογικότητες θα θέσουν στα σκαριά και μια «τηλεόραση του κινήματος», αλλά το σχέδιο δεν θα υλοποιηθεί λόγω της εκστρατείας καταστολής και συλλήψεων που ξεκίνησε στις 7 απρίλη 1979 7 aprile 1979. Η έκρηξη του Κινήματος του ’77 Movimento del ʼ77 με τον πλούτο και τις αντιφάσεις του ωθεί τις Ενετικές Πολιτικές Κολεκτίβες να θέσουν το πρόβλημα, σε εθνικό επίπεδο, της αναγκαιότητας για την Οργάνωση της Εργατικής Αυτονομίας.

Η πρόταση θα ξεκινήσει, μαζί με τους συντρόφους από τον σημαντικό χώρο του Rosso, με το πρώτο νούμερο, σεπτέμβρη ʼ77, του Rosso per il potere operaio. Η ένδειξη σε όλες τις συνιστώσες της Εργατικής Εξουσίας dell’Autonomia Operaia θα είναι να θέσουν σε πρακτική ένα πρόγραμμα αγώνων με επίκεντρο τα θέματα της μείωσης των ωρών εργασίας, των δημοσίων δαπανών, της καταστολής και της φυλακής, του πυρηνικού Κράτους και της παραγωγής θανάτου: το «πρόγραμμα των τεσσάρων εκστρατειών».

Η πρόταση θα απευθυνθεί ειδικότερα στους συντρόφους των αυτόνομων εργατικών Επιτροπών της οδού dei Volsci στη Ρώμη ( i Volsci ), μια σημαντική πολιτική-οργανωτική πραγματικότητα, παρόμοια όσον αφορά προγράμματα, πρακτικές και ρίζωμα στις Ενετικές Πολιτικές Κολεκτίβες. Οι Volsci δεν θα μοιραστούν αυτήν την ομοσπονδιακή πρόταση.

Στα τέλη του 1978 και στις αρχές του 1979  οι Collettivi Politici Veneti, αντιλαμβανόμενοι το αδιέξοδο ενός οργανωτικού σχεδίου σε εθνικό επίπεδο, θα υποχωρήσουν στην επικράτειά τους με την πρόταση του Βενετικού Κομουνιστικού Κινήματος Movimento Comunista Veneto, για να χτίσουν την Οργανωμένη Εργατική Αυτονομία για την αντιεξουσία  l’Autonomia Operaia Organizzata per il contropotere, ως στρατηγικό έδαφος μετά την επίτευξη του εδαφικού ριζώματος σε περιφερειακό επίπεδο. Εάν είχε λειτουργήσει, θα είχε προταθεί στις άλλες εθνικές εδαφικές καταστάσεις σαν Οργανωμένο Κομουνιστικό Κίνημα Movimento Comunista Organizzato. Το 1979 είναι η χρονιά της απάντησης του Κράτους και του πολιτικού συστήματος, με επίκεντρο τη στρατηγική συμμαχία PCI-DC, στους εργατικούς και προλεταριακούς αγώνες και το οργανωτικό πολιτικό ρίζωμα της Οργανωμένης Εργατικής Αυτονομίας.

Στις 7 απρίλη 1979  7 aprile 1979 εξαπολύεται η πρώτη κατασταλτική εκστρατεία, η δεύτερη στις 11 μαρτίου 1980 l’11 marzo 1980. Εκατοντάδες συντρόφισσες και σύντροφοι διερευνήθηκαν με διάφορες κατηγορίες. Στις 11 απριλίου 1979 L’11 aprile 1979 σκοτώνονται σε μιαν έκρηξη στην Thiene (VI) τρεις σύντροφοι των Collettivi Politici Vicentini (Antonietta Berna, Angelo Dal Santo, Alberto Graziani) ενώ ετοίμαζαν μια δράση που προβλέπονταν στις τέσσερις πολιτικο-στρατιωτικές εκστρατείες. Ο Lorenzo Bortoli, σύντροφος της Antonietta Berna, θα συλληφθεί και θα υποστεί βίαιες σωματικές και ψυχολογικές πιέσεις που θα τον ωθήσουν να αυτοκτονήσει.

Οι συλλήψεις της 11ης μαρτίου ’80 dell’11 marzo 1980 θα τερματίσουν την πολιτική-οργανωτική πορεία, ως σχέδιο, όπως αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό των χρόνων ’70. Οι αγωνιστές των Ενετικών Πολιτικών Συλλογικοτήτων θα αντιμετωπίσουν έξι βαθμούς κρίσης, φυλακή, φυγοδικία, εκατοντάδες ποινές. Η απόφαση να αντιμετωπίσουν τις δίκες για να επιβεβαιώσουν την αξιοπρέπεια τους ως κομμουνιστών και να αποδεχτούν την υπεράσπιση των συγκεκριμένων γεγονότων για τα οποία παραπέμφθηκαν στο πλαίσιο της δίκης ήταν συλλογική.

Οι κατηγορούμενοι κρατούμενοι, ελεύθεροι ή σε φυγοδικία, παρουσιάστηκαν μπροστά στους δικαστές και στην κοινή γνώμη με ένα συλλογικό υπερασπιστικό έγγραφο/μνήμη. Το ντοκουμέντο »Εγώ θυμάμαι» “Io ricordo” διεκδικούσε περήφανα ολόκληρη την πολιτική τους ιστορία. Οι κατηγορούμενοι πλαισιώθηκαν από ένα συνεκτικό αμυντικό κολέγιο και από την Επιτροπή 7 απρίλη-11 μάρτη Comitato 7 aprile-11 marzo, που σχηματίστηκε από τις οικογένειες των κρατουμένων και των φυγάδων, με τη δική τους ταυτότητα και τη συνεχή πολιτική παρουσία στην Πάντοβα και στο Βένετο, για όλη τη διάρκεια των δικών, μέχρι το 1987. Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες των Ενετικών Πολιτικών Κολεκτίβων πάντοτε επέκριναν και πολέμησαν και μέσα στις φυλακές τον πολιτικό εκφυλισμό του λεγόμενου «παράνομου μαχητισμού». Ακριβώς όπως δεν προσχώρησαν ποτέ στην πρόταση του »πολιτικού διαχωρισμού» “dissociazione politica”  που προωθήθηκε το 1982 από τους κρατούμενους του αποκαλούμενου »ομοιογενούς χώρου της Rebibbia», [ντοκουμέντο των 51] “area omogenea di Rebibbia” (documento dei 51).