“Πρέζες υπάρχουν πολλές, δεν είναι μόνο η ηρωίνη, αλλά η ηρωίνη σκοτώνει, αυτή είναι η διαφορά…”
Παύλος Σιδηροπουλος
Η αφόρητη πραγματικότητα σε συνδυασμό με το βάθεμα της καπιταλιστικής κρίσης έχουν οδηγήσει όλο και περισσότερους ανθρώπους στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Μεγαλύτερη εξάρτηση έχει παρατηρηθεί στις νεότερες ηλικίες. Τα παιδιά, πλέον, δεν παίρνουν ναρκωτικά, για να πεθάνουν, αλλά για να καταφέρουν να ζήσουν, να καταφέρουν να επιβιώσουν σε έναν αβίωτο κόσμο, σε μια αβίωτη πραγματικότητα. Τα παιδιά που βρίσκονται στις πιάτσες σήμερα παίρνουν ό,τι βρουν μπροστά τους, ανακατεύουν όλες τις ουσίες και επιπλέον χρησιμοποιούν τα λεγόμενα «ναρκωτικά της κρίσης», δηλαδή ουσίες πολύ τοξικές, αλλά πολύ φθηνές. Η κατάστασή τους δεν είναι ίδια με εκείνη των παιδιών της δεκαετίας του ’80 για παράδειγμα. Τότε, είχαμε ένα μεγάλο κύμα τοξικοεξάρτησης στην Ελλάδα, αλλά ήταν σίγουρα πολύ διαφορετικό. Η γενιά του Σιδηρόπουλου αποτελούταν κυρίως από παιδιά απογοητευμένα από το τέλος της μεταπολίτευσης. Είχαν χάσει την ελπίδα για οποιαδήποτε ουσιαστική κοινωνική αλλαγή. Το ευαίσθητο κομμάτι αυτής της νεολαίας δεν άντεξε να βλέπει το γκρέμισμα των ονείρων του με αποτέλεσμα να στραφεί στις ουσίες. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μπορούμε να πούμε πως τα νέα παιδιά στην πλειοψηφία τους έχουν χάσει το όραμα για έναν ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνίας και την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Όσο οι ρυθμοί της ζωής γίνονται εντονότεροι και πιο πιεστικοί, τόσο περισσότερος κόσμος θα βρίσκει ως μοχλό ατομικής αποσυμπίεσης και εκτόνωσης τη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών.
Στις άτυπες κοινότητες των δρόμων που έχουν δημιουργήσει οι τοξικοεξαρτημένοι οι κυβερνητικές εντολές, τις οποίες σύσσωμο το αστικό πολιτικό τόξο διατράνωνε επιδεικτικά, πήγαν κυριολεκτικά στον βρόντο. ”Μένουμε σπίτι”, “τηρούμε τα μέτρα ασφαλείας” και πάει λέγοντας… Βέβαια, οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους δεν έχουν καταφύγιο, ενώ τα χρήματα που διαθέτουν είναι ελάχιστα, για να μπορέσουν να τηρήσουν τα κατάλληλα υγειονομικά μέτρα. Για ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αυτοί οι άνθρωποι λογίζονται ως το κατακάθι του κοινωνικού συνόλου, ενώ οι χαρακτηρισμοί που τους προσδίδονται είναι συχνά βαρύγδουποι και σαφώς περιφρονητικοί, π.χ. άνθρωποι σκιές κ.α. . Αγνοούν πως οι τοξικοεξαρτημένοι είναι θύματα της συστημικής κρίσης και δεν βλέπουν πως τις περισσότερες φορές μένουν αβοήθητοι, σκελετωμένοι ή νεκροί σε κάποια σκαλοπάτια της πιάτσας. Ας μην ξεχνάμε πως αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν ευάλωτο κομμάτι της κοινωνίας και το μόνο που χρειάζονται πραγματικά είναι τη βοήθεια μας για τη γρηγορότερη επανένταξη τους στην κοινωνία. Μπορεί να εμείς να μιλάμε για γρήγορη και ολιστική κοινωνική επανένταξη, το κράτος, όμως, έχει διαφορετική οπτική, αφού τα προγράμματα απεξάρτησης είναι κορεσμένα και δεν υπάρχουν νέες διαθέσιμες θέσεις. Ως αποτέλεσμα, πολύς κόσμος που δηλώνει άμεσα ότι θέλει να μπει σε πρόγραμμα θεραπείας δεν τα καταφέρνει τελικά, γιατί η διαθέσιμη ημερομηνία μετατοπίζεται χρονικά σε μια 6ετία (στην καλύτερη περίπτωση). Μοναδική παροχή βοήθειας είναι, λοιπόν, η τηλεφωνική υποστήριξη. Σίγουρα πρόκειται για ασύμμετρη βοήθεια, ειδικά αν αναλογιστούμε το βάσανο που περνούν καθημερινά αυτοί οι άνθρωποι.
Η πανδημία και ο κορωνοϊός δε φαίνεται να ευαισθητοποίησαν ιδιαίτερα το κράτος, αφού αυτοί οι άνθρωποι στην πλειοψηφία τους έμειναν στα ίδια μέρη που είχαν συνηθίσει. Συνέχιζαν να περιφέρονται δεξιά και αριστερά αναζητώντας τη δόση τους, χωρίς να υπάρχει καμία ουσιαστική βελτίωση αναφορικά με τα μέτρα προστασίας τους. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε πραγματικά για το αν κάποιος από αυτούς τους ανθρώπους νοσήσει από τον ιό του Covid-19. Για άλλη μια φορά η πολιτική θέση της κυβέρνησης, όπως τελικά αυτή αποτυπώθηκε, ήταν να τους αφήσει τον έναν πάνω στον άλλον, χωρίς να νοιάζεται επί της ουσίας για τις ζωές που μπορεί να χαθούν εξαιτίας αυτής της εγκληματικής διαχείρισης. Μετά από αναρίθμητες καταγγελίες, ο Δήμος Αθηναίων μαζί με τον ΟΚΑΝΑ και διάφορες ΜΚΟ άρχισαν να σχεδιάζουν μια επιχείρηση συγκέντρωσης όλων αυτών των εξαρτημένων σε ξενώνα του δήμου που ήδη λειτουργεί για άστεγους, στο κέντρο της πόλης, σε έναν χώρο εντελώς ακατάλληλο. Μιλάμε για μια απόφαση χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, η οποία δε λαμβάνει υπόψη συνολικά όλες τις παραμέτρους αυτού του τόσο κρίσιμου ζητήματος. Στον ξενώνα ήδη διαμένουν άστεγοι και η ανησυχία τους είναι βάσιμη, καθώς πολλοί από αυτούς ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Από την άλλη, πουθενά δε διευκρινίζεται πώς θα γίνει η μεταφορά των τοξικοεξαρτημένων και αν όντως θα πραγματοποιηθούν μαζικά τεστ. Για μια τέτοια επιχείρηση απαιτείται πληθώρα μέσων ατομικής προστασίας, που θα πρέπει να χορηγηθούν σε όλους τους εργαζόμενους. Τη στιγμή, όμως, που τέτοια μέσα βρίσκονται σε έλλειψη, ποιος εγγυάται άραγε την υγεία των εργαζομένων των ΜΚΟ και του ΟΚΑΝΑ;
Γίνεται ευδιάκριτο με κάθε τρόπο ότι για την κεφαλαιοκρατική μηχανή η ζωή των περιθωριακών στοιχείων, των μη παραγωγικών, δε μετράει καθόλου. Εν μέσω κρίσης, εν μέσω πανδημίας επιβεβαιώνεται με τον πιο ξεδιάντροπο τρόπο πως για το κράτος και το κεφάλαιο καμία σημασία δεν έχουν οι κολασμένοι αυτού του κόσμου. Θα πρέπει σε αυτήν τη δύσκολη συνθήκη να σταθούμε αλληλέγγυοι και αλληλέγγυες σε κάθε άνθρωπο της τάξης μας. Επιπρόσθετα, το κράτος πέραν της κακομεταχείρισης των τοξικοεξαρτημένων «φρόντισε» να μην πραγματοποιήσει καμία αλλαγή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου διαμένουν μετανάστες, ενώ για αποσυμφόρηση των φυλακών και των ψυχιατρικών ιδρυμάτων δε γίνεται ούτε λόγος από την κυβέρνηση και τα επιτελεία της… Το καπιταλιστικό σύστημα, έχοντας εξαντλήσει όλο το δυναμικό του, βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην κρίση και τη σήψη. Η άρχουσα τάξη δεν έχει πια καμία στρατηγική διεξόδου από την καπιταλιστική κρίση. Ζούμε μια τεράστια κοινωνική καταστροφή σε όλα τα επίπεδα, ένα ζοφερό παρόν χωρίς διαφαινόμενο ορίζοντα για το μέλλον. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες η κοινωνική επανάσταση, η εκ βάθρων ανατροπή αυτού του βάρβαρου και αδηφάγου συστήματος, που γεννά διαρκώς πόνο και δυστυχία συσσωρεύοντας ερείπια επί ερειπίων, δεν είναι μόνο αναγκαία και επιτακτική, αλλά είναι και η μόνη ρεαλιστική δυνατότητα, για να βγούμε από την κρίση και να οικοδομήσουμε ένα φωτεινό μέλλον για όλη την ανθρωπότητα.
Να οικειοποιηθούμε τους δρόμους και να σταθούμε στο πλάι των αδύναμων και των αβοήθητων.
Σ’ αυτούς τους δρόμους, σ’ αυτήν την κοινωνία, η επανάσταση δεν είναι ουτοπία.
Ορέστης Αρσενίου
Αφιερωμένο στον φίλο Χ.Σ
