Εκκένωση του κατειλημμένου πρώην εργοστασίου ποδηλάτων ROG στη Λιουμπλιάνα τώρα. Σήμερα, 19/1, περίπου στις 11 το πρωί διμοιρίες “ΜΑΤ” εμφανίστηκαν χωρίς ανακοίνωση, νομική βάση και άδεια, να εκκενώσουν την κατάληψη. Αρκετά άτομα έχουν προσαχθεί στο αστυνομικό τμήμα της Λιουμπλιάνα. Προωθήστε το, δείξτε την αλληλεγγύη με διάφορους τρόπους!
Το κράτος δεν μπορεί να εκκενώσει τα κινήματα, ο αγώνας για αυτοοργανωμένους, κατειλημμένους, queer, φεμινιστικούς και αντιρατσιστικούς χώρους θα συνεχίσει!
Ποια είναι η κατάληψη ROG
Η ιστορία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2006 με ένα σχέδιο για ένα φεστιβάλ δύο εβδομάδων από έναν συνασπισμό ατόμων, ανεξάρτητων ομάδων και της Σχολής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα για να παρουσιάσει τις πιθανές χρήσεις του χώρου, ο οποίος ήταν ήδη άδειος για 15 χρόνια. Αφού προετοιμάστηκαν τα πάντα, μια ημέρα πριν από την ανακοίνωση της έναρξης του φεστιβάλ, ο δήμος ανακοίνωσε την απόφασή του να μην επιτρέψει το φεστιβάλ να συμβεί. Η κοινότητα αποφάσισε ότι πάρα αυτα θα προχωρούσε στις προγραμματισμένες δραστηριότητες και αντί για δύο εβδομάδες θα καταλάμβαναν το χώρο έως ότου ο δήμος βρει καλύτερη χρήση του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου. Από εκείνη τη στιγμή το πρώην εργοστάσιο έχει καταληφθεί από την κοινότητα, διατηρώντας το ανοιχτό στο κοινό με την πρόθεση να διεξάγει μη κερδοσκοπικές, μη καθιερωμένες δραστηριότητες στις εγκαταστάσεις του.
Οι καταληψίες συναντήθηκαν αρκετές φορές με τους εκπροσώπους της πόλης το 2007, προετοιμάζοντας ένα συμβόλαιο για την προσωρινή χρήση των εργοστασίων του Rog. Ωστόσο, όταν οριστικοποιήθηκε μια αμοιβαία αποδεκτή σύμβαση, ο δήμαρχος αρνήθηκε να την υπογράψει. Από εκείνη τη στιγμή η κατάληψη συνεχίστηκε χωρίς ελπίδα νόμιμης σύνδεσης των εγκαταστάσεων με τα βασικά συστήματα υποδομής (ηλεκτρισμός, νερό, λύματα) της πόλης. Ακόμα και σήμερα η ηλεκτρική ενέργεια διατίθεται μόνο από φορητές ηλεκτρικές γεννήτριες, η χρήση των οποίων είναι αρκετά ακριβή και δυσκίνητη. .
Παρά τις δυσκολίες, οι χρήστες εξασφάλισαν και καθάρισαν τους χώρους και καθιέρωσαν ατελιέ, εργαστήρια, γκαλερί, skate-park, αίθουσα συναυλιών, εγκαταστάσεις αναψυχής και κοινωνικό κέντρο στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Κατά τη διάρκεια αυτών των καλλιτεχνικών, ψυχαγωγικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, καταβλήθηκαν προσπάθειες για τη συμπερίληψη αποκλεισμένων ατόμων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο μέσω της οργάνωσης κοινοτικής κουζίνας, μαθημάτων γλωσσών κ.λπ. , κριτικής σκέψης και πολιτικού ακτιβισμού στην πόλη. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 15 οργανωμένες συλλογικότητες και περίπου 15 άτομα που δραστηριοποιούνται στο εργοστάσιο σε 30 χώρους που είναι σχετικά αυτάρκεις και αυτόνομες.
Οι ιδέες του δήμου
Από το 2007 ο δήμος ανέπτυξε σχέδια για την ανακαίνιση των χώρων και τη μετατροπή τους σε κόμβο σύγχρονης τέχνης και δημιουργικών βιομηχανιών. Το κύριο (προστατευόμενο) κτίριο έχει προγραμματιστεί να μετατραπεί σε Rog Contemporary Arts Center με ένα κέντρο παραγωγής, εκθεσιακούς χώρους, στούντιο και προγράμματα καλλιτέχνη-σε-κατοικία, καταστήματα τέχνης, εκπαιδευτικούς χώρους κ.λπ. Για τη δημιουργία μιας ελκυστικής περιοχής Για διεθνείς καλλιτέχνες και τουρίστες, η πρώτη ιδέα ήταν να καθιερωθεί μια συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, η ανακαίνιση του κύριου εργοστασίου, η κατεδάφιση όλων των άλλων κτιρίων, η αντικατάστασή τους με ένα ξενοδοχείο σχεδιασμού 40 μέτρων, διαμερίσματα υψηλών προδιαγραφών και εμπορικές εγκαταστάσεις. Η αναλογία δημόσιου προς ιδιωτικού τομέα είχε προγραμματιστεί να είναι 20% έως 80%.
Ωστόσο, λόγω της οικονομικής κρίσης ο δήμος δεν μπόρεσε να βρει ιδιώτες επενδυτές. Γύρω στο 2013, τα σχέδια σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα απορρίφθηκαν και αναδύθηκε η ιδέα ενός «κέντρου αρχιτεκτονικής, σχεδιασμού και εικαστικών» που χρηματοδοτείται από το δημόσιο, για την ανάπτυξη των δημιουργικών βιομηχανιών και τη βοήθεια των νέων σχεδιαστών να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Οι προγραμματισμένες εγκαταστάσεις για δημιουργική βιομηχανία και πολιτισμό θα περιβαλλόταν από ένα πάρκο. Αργότερα τέθηκε επίσης η ιδέα για μια βιβλιοθήκη και παραγωγικούς χώρους και στους καταληψίες προσφέρθηκε να συμπεριληφθούν στο έργο, στο βαθμό που χρειάζονται χώρο.
Η ανταγωνιστική σύγκρουση μεταξύ των λαϊκών εγχειρημάτων και των σχεδίων του δήμου
Από το 2013 η κοινότητα των χρηστών προσκλήθηκε στις συζητήσεις σχετικά με τα σχέδια του δήμου. Ωστόσο, η κοινότητα αξιολόγησε αυτές τις περιπτώσεις ως προσκλήσεις στο ρόλο ενός δευτερεύοντος εταίρου, καθώς όλες οι κύριες παράμετροι του σχεδίου των δήμων είχαν ήδη καθοριστεί πριν από τις συζητήσεις. Ο δήμος έκανε μια ανάλυση SWOT, κ.λπ. αλλά κατά τη γνώμη της κοινότητας δεν ήθελε ποτέ να καταλάβει ποιες είναι οι προσδοκίες των χρηστών.
Η κοινότητα των χρηστών Rog συζήτησε πολλές φορές τα σχέδια του δήμου και έθεσε τα ακόλουθα κρίσιμα σημεία.
· Το έργο είναι οικονομικά πολύ απαιτητικό – ο δήμος δεν διαθέτει αρκετά κεφάλαια για την υλοποίηση του έργου, ενώ δεν έχει υποβάλει ακόμη αίτηση για κοινοτικά κονδύλια. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο δήμος δεν θα είναι σε θέση να κάνει το έργο ανακαίνισης και θα υπάρξει μια ακόμη μακροχρόνια αναξιοποίητη κατασκευή στη Λιουμπλιάνα.
· Το έργο είναι στην πραγματικότητα περιττό: υπάρχουν ήδη αρκετοί δημιουργικοί κόμβοι στη Λιουμπλιάνα με ανεπτυγμένα κοινωνικά και επιχειρηματικά δίκτυα που ο δήμος θα μπορούσε να υποστηρίξει αντί να δημιουργήσει νέες εγκαταστάσεις.
· Η προγραμματισμένη ανακαίνιση θα οδηγούσε σε εμπορευματοποίηση καλλιτεχνικών και πολιτιστικών πρακτικών και θα συνέβαλε στην περαιτέρω εξευγενισμό του κέντρου της πόλης με την εξωραϊσμό του χώρου και τη μετατόπιση της εστίασης από τους πολίτες στους τουρίστες και τους καταναλωτές.
Τα δημοτικά σχέδια δείχνουν έντονη αποστροφή ενάντια στις πρακτικές της βάσης. Στην τυπική διαδικασία από πάνω προς τα κάτω οι τρέχοντες χρήστες δεν συμπεριλήφθηκαν ποτέ στο στάδιο της σύλληψης του έργου ανακαίνισης και χρησιμοποιήθηκαν μόνο για τη δοκιμή των ήδη αναπτυγμένων σχεδίων και προτάσεων. Οι καταληψίες είχαν το δικαίωμα να δώσουν μόνο γνώμες και προτάσεις, οι οποίες δεν εξετάστηκαν διεξοδικά και δεν συμπεριλήφθηκαν στο δημοτικό σχέδιο.
Οι ιδέες των δύο πλευρών είναι από πολλές απόψεις πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Ο δήμος μιλά για ολιστική ανακαίνιση – κατανόηση υψηλού επιπέδου φυσικής ανακαίνισης, ανεξάρτητα από το υπάρχον περιεχόμενο και τους ανθρώπους, που είναι παρόντες επί τόπου ήδη από 10 χρόνια. Εάν πραγματοποιήθηκε μεγάλη ανακαίνιση, μόνο ένα μικρό μέρος της υπάρχουσας κοινότητας θα μπορούσε να βρει χώρο, πολλοί από τους τρέχοντες χρήστες δεν θα μπορούσαν να παραμείνουν στο ανακαινισμένο κέντρο. Η πρόταση της κοινότητας χρηστών είναι πολύ διαφορετική: να κάνετε ανακαίνιση σε μικρά, σταδιακά βήματα, πάντα σε σχέση με τις ανάγκες των ομάδων που ήδη υπάρχουν. Σε ένα τέτοιο ετερογενές μέρος, κανένα μεγάλο έργο δεν πρέπει να προωθηθεί, αλλά πρέπει να ξεκινήσει μια διαδικασία για τον μετριασμό των διαφορετικών ιδεών των διαφόρων ομάδων που υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό. Θα χρειαζόταν μια πολύπλοκη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
Η θέση των χρηστών / καταληψιών του Rog βασίζεται στο επιχείρημα «Δικαίωμα στην πόλη»: μετά από δέκα χρόνια εργασίας σε επισφαλείς συνθήκες, αναγέννηση της περιοχής και παραγωγή πολιτιστικού περιεχομένου για δημόσιο συμφέρον, αυτή η κοινότητα έχει νόμιμο δικαίωμα χρήσης και διαχείρισης του ακίνητου ακόμη και αν δεν είναι νόμιμα στην κατοχή τους.
Η σύγκρουση: η απόπειρα εκδίωξης
Παρά το γεγονός ότι δεν έλαβε χρηματοδότηση ιδιωτικής συνεργασίας για να ξεκινήσει με τη διαδικασία ανακαίνισης, ο δήμος αποφάσισε να ξεκινήσει με τις κατασκευές και στις 6 Ιουνίου 2016 οι εργάτες οικοδομών μπήκαν στο χώρο με έναν εκσκαφέα. Οι εργαζόμενοι αντιμετώπισαν τους καταληψίες και η σύγκρουση κλιμακώθηκε σε βία και συγκρούστηκαν με τους φρουρούς ασφαλείας. Μέσω αυτής της δράσης ο δήμος δημιούργησε ένα εργοτάξιο, αποτρέποντας τη λήξη της άδειας κατασκευής του. Ωστόσο, οι καταληψίες αντέδρασαν γρήγορα και λίγο μετά την αρχική επίθεση, μερικές εκατοντάδες άνθρωποι αντιστάθηκαν επιτυχώς στη κρατική βία. Κατασκευάστηκαν οδοφράγματα και μετά από λίγες ώρες δυνάμεις ασφαλείας και η αστυνομία εκδιώχθηκαν από το εργοστάσιο – έτσι αποφεύχθηκε η έξωση και η κατεδάφιση.
Πριν από την απόπειρα εκδίωξης των καταληψιών, η πύλη εισόδου στις εγκαταστάσεις ήταν υπό τον έλεγχο μιας εταιρείας ασφαλείας. Αυτό άλλαξε μετά την επίθεση, οι καταληψίες δεν επέτρεψαν στους φρουρούς να επιστρέψουν και πήραν τον έλεγχο της εισόδου στα χέρια τους. Με αυτό, η προσωρινή χρήση του χώρου μετατράπηκε σε πραγματική στάση.
Οι καταληψίες τόνισαν την προθυμία τους για διάλογο με τον δήμο – προσφέροντας τη συνέλευση των αυτόνομων χρηστών Rog Factory ως συνεργάτη στο διάλογο, καθώς η συνέλευση ελέγχει de facto την περιοχή και έχει τη δύναμη να ομαλοποιήσει την ένταση.
Ο δήμος στράφηκε στο δικαστήριο εναντίον των καταληψιών. Η δικαστική απόφαση έδωσε στους κατοίκους λίγο χρόνο έως ότου ληφθεί απόφαση σχετικά με την ιδιοκτησία. Ο δήμος ξεκίνησε ατομικές αγωγές ιδιοκτησίας ακινήτων (για 200.000 ευρώ το καθένα) εναντίον 8 ατόμων που καταλαμβάνουν τα κτίρια που βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση. Έτσι, δεν συζητείται ολόκληρο το έργο, αλλά ο δήμος αγωνίζεται ενάντια στα πιο αδύναμα μέρη.
Η ROG όπως και άλλες τέτοιες καταλήψεις (π.χ. Villa Amalias, Rote Flora κλπ) προσφέρουν τη δυνατότητα ενός διαφορετικού- συλλογικού τύπου ιδιοκτησίας και διαχείρισης του χώρου (ειδικά όσον αφορά τις πολιτιστικές και πολιτικές λειτουργίες): «κοινοτικής χρήσης» σε αντίθεση με τις αποκλειστικές δημόσιες ή ιδιωτικές μορφές. Όπως το θέτει ο James B. Quilligan στο Why Distinguish Common Goods from Public Goods;: «Σε αντίθεση με τις εμπορικές αλυσίδες παράδοσης ή τη γραφειοκρατική παροχή δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών από το κράτος, η αυτονομία της ατομικής επιλογής διασφαλίζεται καλύτερα μέσω της συνεταιριστικής παραγωγής αξίας και διακυβέρνησης από τους ίδιους τους χρήστες πόρων. Τα αποκεντρωμένα, αυτοδιοικούμενα συστήματα συμπαραγωγής προσφέρουν επίσης δικαιότερη, πιο άμεση πρόσβαση σε πόρους (και συνεπώς υψηλότερη απόδοση) από ότι μπορεί να αποκτηθεί μέσω διανεμητικών επιχειρήσεων που λειτουργούν ως ιδιωτικά μονοπώλια ή κρατικές ιεραρχίες. Αυτό επεκτείνει τη διανομή των μέσων παραγωγής και λήψης αποφάσεων πολύ ευρύτερα από ό, τι μέσω των συστημάτων από πάνω προς τα κάτω της σύγχρονης αγοράς / κράτους. Ως εκ τούτου, τα κοινά αγαθά που διαχειρίζονται άμεσα και τοπικά αποτελούν ένα βασίλειο διακυβέρνησης και παραγωγής που κινείται πέρα από τον σύγχρονο καταμερισμό της εργασίας ».
