Όχι στην κατασκευή του νέου πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων | ΣΒΕΜΚΟ
Οι υπουργικές αποφάσεις για το νέο πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων
Από την άνοιξη και εν μέσω της πανδημίας του COVID-19, το «Μητρώο Μελών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ)» το οποίο ψηφίστηκε σε νόμο το Φεβρουάριο 2020, έχει γίνει μέρος της πραγματικότητάς μας. Διατάξεις σαν αυτές που περιλαμβάνει η νομοθεσία για το μητρώο δεν είναι καινούριες για μας. Τα τελευταία χρόνια, όλες οι κυβερνήσεις ανεξαιρέτως, οι εργοδότες και οι επονομαζόμενοι «φορείς της αγοράς» εντείνουν με κάθε ευκαιρία τις προσπάθειές τους για πειθάρχηση των εργαζομένων, ώστε να «αποδεχτούν» την ύπαρξη πολλαπλών, ευέλικτων και, κυρίως, επισφαλών εργασιακών καθεστώτων. Μέσα σε αυτήν τη ζοφερή πραγματικότητα, έχουμε να αντιπαλέψουμε με έναν ακόμα μηχανισμό ελέγχου και πειθάρχησης που απειλεί με άμεση απόλυση και αποκλεισμό αρκετούς από τους εργαζομένους/ες, αλλά και άνεργους/ες που αναζητούν εργασία στον συγκεκριμένο χώρο.
Σε δύο ΚΥΑ, εφαρμοστικές του νόμου του Φεβρουαρίου, οι οποίες υπογράφηκαν τον Απρίλιο 2020 και το Σεπτέμβριο 2020, διαβάσαμε πως όσα εργαζόμαστε σε δομές υπό το Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου (πχ Υπ. Ασύλου, camps, ξενοδοχεία) θα χρειαστεί να αποκτήσουμε ειδική ταυτότητα για να μπαίνουμε στο χώρο δουλειάς μας, αφού εγγραφούμε σε μητρώο «μελών ΜΚΟ». Προκειμένου να αποκτήσουμε την ταυτότητα αυτή, οι εργοδότες μας πρέπει να καταθέσουν στο Υπουργείο σειρά προσωπικών μας εγγράφων, μεταξύ των οποίων υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχουμε καταδικαστεί για μια σειρά αδικημάτων που μπορεί να μην φαίνονται πλέον στο ποινικό μητρώο τύπου Α, καθώς και αντίγραφο του ποινικού μας μητρώου, το οποίο πρέπει να είναι «λευκό», χωρίς καμία τελεσίδικη καταδίκη για οποιοδήποτε αδίκημα, εκτός παραβίασης του ΚΟΚ. Αυτό σημαίνει πως στο ποινικό μητρώο μας δεν επιτρέπεται να υπάρχουν παραβάσεις που κάλλιστα θα μπορούσε να έχoυν φορτωθεί σε καθένα/καθεμία μας που συμμετέχει σε πορείες και απεργίες (διατάραξη κοινής ειρήνης, αντίσταση κατά της αρχής, απείθεια, ρύπανση, κ.α.). Συγχρόνως αποκλείονται συνάδελφοι/ισσες προσφύγισσες/ες, μετανάστες/τριες που μπορεί να είχαν κάποτε καταδικαστεί για παράνομη είσοδο στη χώρα. Σημειώνουμε πως η πιο πρόσφατη ΚΥΑ εξαιρεί από τις προϋποθέσεις συνάδελφους διερμηνείς που είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, όχι όμως διερμηνείς που βρίσκονται στη διαδικασία αίτησης ασύλου. Τέλος, με την υποχρέωση ένταξης στο Μητρώο Μελών ΜΚΟ, αποκλείονται και ομάδες όπως οι αποφυλακισμένοι/ες, περιορίζοντας ακόμα περισσότερο την πρόσβαση τους στην εργασία και την επανένταξη τους.
Οι ΚΥΑ προβλέπουν ακόμα πως Ποινικό μητρώο και λοιπά στοιχεία (διεύθυνση, τηλέφωνο, email, βιογραφικό) των εργαζομένων, εθελοντών κτλ θα συγκεντρώνονται και θα φυλάσσονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης. Στη συνέχεια, μετακλητός/η υπάλληλος του Υπουργείου θα τα αξιολογεί και θα αποφασίζει αν πληρούμε τις προϋποθέσεις, προκειμένου να λάβουμε την «ταυτότητα μέλους» – και άρα να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε- ή όχι. Επιπλέον, σύμφωνα με τις ΚΥΑ, η προσωπικότητά και η μέχρι τότε δράση μας, αποτελούν παραμέτρους που θα ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση και την αποφαση του ανωτέρω αναφερόμενου υπαλλήλου.
Η κρυφή ατζέντα των ΚΥΑ
Είναι προφανές πως ένα μητρώο μελών ΜΚΟ (ποιος βάφτισε άραγε τις εργαζόμενες μέλη;) δεν έχει πρακτικό λόγο ύπαρξης, καθώς όλες οι απαραίτητες για το κράτος πληροφορίες, όλα τα στοιχεία μας, βρίσκονται ήδη στην ΕΡΓΑΝΗ. Η συγκεκριμένη ΚΥΑ όμως έχει και άλλη λειτουργία, δημιουργώντας τρεις ξεχωριστές ταυτότητες και ρόλους:
- από τη μια μεριά παρουσιάζει τους/τις πρόσφυγες/ισσες υπό το πρίσμα της φιλανθρωπίας ως ευάλωτες ομάδες, έχουσες ανάγκη για κρατική προστασία και έλεγχο, αφαιρώντας εντελώς την ταυτότητά τους, ως ενεργόντα υποκείμενα που θα επιλέξουν τον τρόπο ζωής και αντίστασής τους.
- Από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενες/οι παρουσιαζόμαστε ως ένα είδος εργαζομένων προς επιτήρηση, δυνητικά επικινδύνων και παραβατικών, de facto ύποπτων για smuggling, trafficking κλπ.
- Σκηνοθετώντας και σκηνογραφώντας αυτή την φανταστική πραγματικότητα, το κράτος επιφυλάσσει για τον εαυτό του το ρόλο του καλού πατριάρχη και προστάτη, που θα έρθει να δώσει τη λύση, προσπαθώντας δηλαδή να μας πείσει για την αναγκαιότητα της ύπαρξής του.
Επιπλέον, πολύ λογικά θα αναρωτηθεί κάποιος/α για ποιο λόγο οι υποθέσεις μας με τη δικαιοσύνη αφορούν και την εργασιακή μας ταυτότητα; Για ποιο λόγο το κράτος συνδυάζει το δικαίωμα στη εργασία με το καθαρό ποινικό μητρώο;. Για ποιο λόγο για παράδειγμα οι πολιτικές μας επιλογές να υπερασπιστούμε τα δίκαια μας σε μια πορεία, κατά την οποία μπορεί να γίνουν συγκρούσεις και δικαίως ή αδίκως μας απαγγελθούν κατηγορίες είναι ικανός λόγος για να μας αποκλείσει από την εργασία; Καταρχάς πρόκειται για ξεκάθαρη απόπειρα «αποστείρωσης» του συγκεκριμένου κλάδου από οποιαδήποτε δυνατότητα αγώνα. Με την ΚΥΑ αυτή γίνεται ένα πρωτοφανές άλμα που θέλει να συνδέσει την εργασιακή μας συνθήκη με την προσωπική μας ζωή. Άλλωστε σε αυτήν αναφέρεται ότι ο μετακλητός υπάλληλος του Υπουργού (άραγε αυτός έχει ποινικό μητρώο;)-ένα δηλαδή πρόσωπο διορισμένο με πολιτικά κριτήρια-θα μπορεί να κρίνει και συνολικότερα την προσωπικότητά μας και να δεχθεί ή αρνηθεί να μας επιτρέψει να εργαστούμε. Βλέπουμε δηλαδή ότι το κράτος θέλει να λάβει περισσότερο ενεργό ρόλο στον έλεγχο της ζωής μας μέσα από τον έλεγχο της πρόσβασης στο μεγαλύτερο εκβιασμό για την ανθρώπινη επιβίωση, δηλαδή την εργασία. Αυτό που δοκιμάζεται στα εργαζόμενα των ΜΚΟ πολύ εύκολα μπορεί να γενικευτεί και για άλλους κλάδους στην αρχή, μέχρι να αποτελέσει γενικό κανόνα για όλους τους κλάδους (με εξαίρεση ίσως τους διευθυντές και τους βουλευτές). Ο έλεγχος και η πειθάρχηση φαίνεται να είναι η πολιτική ατζέντα του κράτους για το προσεχές μέλλον, προσπαθώντας να μας καταστήσει πειθήνιους/ες και υπάκουους/ες πολίτες που δε θα αντιδρούν στις επιλογές του.
Ως εργαζόμενες και ως σωματείο πιστεύουμε πως καμία εργοδοσία και κανένα υπουργείο δεν έχει δικαίωμα να ζητάει και να διατηρεί τέτοιου είδους προσωπικά μας δεδομένα και έγγραφα. Κατά τη γνώμη μας, αυτή η τελευταία αλλαγή στη νομοθεσία έρχεται σε συνέχεια μιας σειράς αντιμεταναστευτικών/αντιπροσφυγικών και αντικοινωνικών πολιτικών και έχει σαν σκοπό να ασκήσει πίεση στις ΜΚΟ, αφήνοντας τις εργαζόμενες εκτεθειμένες. Ενώ το Υπουργείο Μετανάστευσης και η Κυβέρνηση, φαινομενικά τουλάχιστον, αναλαμβάνουν να φτιάξουν ένα κανονιστικό πλαίσιο για τις ΜΚΟ, η στάση αυτή σχετίζεται άμεσα με τα πογκρόμ, τον ξενοφοβικό και ρατσιστικό λόγο και τη στοχοποίηση της εργασίας (και των εργαζόμενων) σε ΜΚΟ που αναπτύχθηκαν το τελευταίο διάστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι η αυστηροποίηση του μητρώου ΜΚΟ ήταν από τα πρώτα τρία πράγματα που υπόσχονταν οι τοπικοί άρχοντες στα φασιστικά μπλόκα στη Λέσβο. Η σκοπιμότητα του νόμου, πέρα από την προσχηματική αφήγηση που χτίζεται εδώ και χρόνια, ότι το κράτος «θα βάλει τάξη στο ξέφραγο αμπέλι των ΜΚΟ», ταυτίζει τις εργαζόμενες με τα αφεντικά τους και εξυπηρετεί ένα σύγχρονο κυνήγι μαγισσών, μία ακόμα απόπειρα φίμωσης οποιασδήποτε κριτικής, εναντίωσης και ανάδειξης αλληλέγγυων αντανακλαστικών. Με πρόσχημα τον έλεγχο των διοικήσεων των ΜΚΟ και της διαχείρισης των χρημάτων, ουσιαστικά χτυπάει τις εργαζόμενες και τους πρόσφυγες, νομιμοποιώντας την ήδη υπαρκτή τους στοχοποίηση.
Γιατί προσφεύγουμε στο Συμβούλιο Της Επικρατείας (ΣΤΕ)
Ο αυταρχικός και παράλογος χαρακτήρας του νέου νόμου πρόκειται να κάνει την θέση μας ακόμη πιο επισφαλή, μέσω πιθανών απολύσεων ή άλλων βλαπτικών εργασιακών μεταβολών, για όσες δεν μπορούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα έγγραφα (διαδικασία χρονοβόρα και εξαντλητική ιδίως για μετανάστες, αιτούσες/ντες άσυλο και πρόσφυγες/ισσες), έχουν «λερωμένο» ποινικό μητρώο ή δεν προσομοιάζουν με τον/την πολίτη που θέλουν να ορίσουν. Σε μια κοινωνία, όπου η πραγματική ανεργία είναι τεράστια, όπου η φτώχια βαθαίνει όλο και περισσότερο, όπου τα πιο υποτιμημένα κομμάτια της εργατικής τάξης, ντόπιοι και μετανάστες, μετά βίας επιβιώνουν, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η επιβολή πρακτικών αποκλεισμού μέσα στους χώρους εργασίας και μάλιστα βάσει «καθαρών» ποινικών μητρώων.
Ξέρουμε τόσο τι σημαίνει αστική δικαιοσύνη όσο και τι σημαίνει ΣΤΕ και δεν προσδοκούμε από εκεί τη μόνη δικαίωση. Η προσφυγή μας δίνει χρόνο να οργανώσουμε τις αντιστάσεις μας, να καλέσουμε όλες κι όλους/όλες τους/τις συναδέλφους/ισσες να συμμετέχουν στη συζήτηση και τον αγώνα για την κατάργηση του μητρώου, δίνοντάς μας και έμπρακτα ένα ανάχωμα και εργαλείο απέναντι στην παραβίαση κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων.
Ως ΣΒΕΜΚΟ είμαστε ξεκάθαρα ενάντια σε τέτοιου είδους πρακτικές, που επιστρατεύουν την στρατηγική του φόβου και της πειθάρχησης, που στοχοποιούν τα πιο υποτιμημένα κομμάτια της εργατικής τάξης, που υποδουλώνουν ακόμα περισσότερο την εργασία εξορίζοντας από τους χώρους των ΜΚΟ αρκετούς εργαζομένους/ες, επαναφέροντας -με προσχήματα- εκδικητικούς και φρονηματικούς αποκλεισμούς άλλων εποχών, καθώς εστιάζουν σε μεγάλο βαθμό σε αυτούς/ες που εμπλέκονται σε κινηματικές δράσεις και εργατικούς αγώνες.
ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΑ
ΟΧΙ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΦΡΟΝΗΜΑΤΩΝ
Σωματείο Βάσης Εργαζομένων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων