Θεσσαλονίκη | Καταγγελίες για παρενοχλήσεις και παραβιαστικές συμπεριφορές στις Φοιτητικές Εστίες (vid)
Συχνό φαινόμενο φαίνεται πως είναι τα περιστατικά παραβιαστικών συμπεριφορών και παρενοχλήσεων, τον τελευταίο καιρό, αλλά και διαχρονικά, στις Φοιτητικές Εστίες της Θεσσαλονίκης, από άτομα άσχετα με το κτίριο και την στεγαστική ανάγκη που εξυπηρετεί. Η υπόθεση αφορά περιστατικά που κυμαίνονται από παρακολούθηση οικότροφων φοιτητριών στα ντουζ και τις τουαλέτες από “ματάκιδες”, μέχρι και την παρουσία ύποπτου οχήματος, το οποίο σε σταθερή βάση βρισκόταν παρκαρισμένο έξω από τις Εστίες, σε σημείο “βολικό” ώστε να μπορεί ο παραβιαστής να παρακολουθεί τα θύματά του.
Το alerta.gr ήρθε σε επαφή με φοιτήτριες που διαμένουν στις Εστίες, οι οποίες μας μίλησαν για τις δικές του εμπειρίες.
Συγκεκριμένα, μια κοπέλα μας έδωσε συνέντευξη (video) σχετικά με την προσωπική της εμπειρία και πως την αντιμετώπισε, μια ακόμη φοιτήτρια, η οποία διέμενε παλαιότερα στις Εστίες, μας έστειλε κείμενο καταγγελίας που αφορά την δική της περίπτωση (δυο διαφορετικά περιστατικά), ενώ κείμενο μας απέστειλε και η Πρωτοβουλία Εστιών, σχήμα που δραστηριοποιείται στις Εστίες.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται στην κατεύθυνση της υποστήριξης των θυμάτων παραβιαστικών συμπεριφορών και παρενοχλήσεων, με το σκεπτικό και την θέληση τέτοιου είδους περιστατικά να μην μένουν στην αφάνεια, αλλά να γνωστοποιούνται και να αντιμετωπίζονται συλλογικά, με τον τρόπο που τα ίδια τα υποκείμενα κρίνουν ως πιο κατάλληλο.
Η έμφυλη βία και οι παραβιαστικές συμπεριφορές δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ανεκτή συνθήκη από κανέναν/καμία μας, σε οποιαδήποτε μορφή της.
Συνέντευξη με οικότροφη φοιτήτρια σχετικά με περιστατικό παρενόχλησης στις Εστίες
Καταγγελία φοιτήτριας πρώην οικότροφης στις Εστίες
“Στο διάστημα που έμενα στις εστίες βίωσα δύο περιστατικά παρενόχλησης στις τουαλέτες του διαδρόμου μου.
Το πρώτο ήταν το 2013. Ευτυχώς, τα αντανακλαστικά μου ήταν οξυμένα εκείνη τη φορά και μπόρεσα να καταλάβω γρήγορα ότι κάποιος προσπαθούσε να με δει από την αντανάκλαση του νερού. Παρατήρησα μια σκιά η οποία οπισθοχωρούσε όποτε έκλεινα τη βρύση. Οι υποψίες μου επιβεβαιώθηκαν όταν είδα από το άνοιγμα που έχουν οι πόρτες στις ντουζιέρες [οι περισσότερες εκ των οποίων πρέπει να τονιστεί ότι είναι ετοιμόρροπες ή δεν κλείνουν καλά εξαιτίας της μηδαμινής συντήρησής τους] δύο δάχτυλα να ξεπροβάλλουν. Αμέσως έβαλα το νερό στο καυτό και τον έβρεξα, μετά άρχισα να φωνάζω και είδα τελικά ότι είχε φύγει.
Το δεύτερο περιστατικό συνέβη το 2017. Αυτή ήταν και η πιο τραυματική εμπειρία. Εκτός από το γεγονός ότι τρόμαξα και ξαφνιάστηκα, ένιωσα πιο εκτεθειμένη από ποτέ. Έκανα μπάνιο και ξαφνικά είδα μπροστά μου κάποιον να έχει κρεμαστεί από τη δεξιά πλευρά της πόρτας και να με κοιτάζει. Εκείνη τη στιγμή πάγωσα. Προσπάθησα να φωνάξω, αλλά δεν μπορούσα. Φοβήθηκα μήπως μπει μέσα στη ντουζιέρα. Αυτή ήταν και η σκέψη που με έκανε να βγω από την κατάσταση του σοκ. Μόλις του φώναξα, αυτός εξαφανίστηκε.
Αυτό που έκανα, όταν μου πέρασε το πρώτο σοκ, ήταν να ενημερώσω τις συνοικοτρόφισσες του διαδρόμου αλλά και του κύκλου μου. Στη συνέχεια, μίλησα για το συγκεκριμένο περιστατικό και στη διεύθυνση των εστιών. Δυστυχώς, η τελευταία έδειξε για ακόμη μια φορά το πόσο αναίσθητη ήταν απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Συνέχισε να αποποιείται των ευθυνών της (π.χ. σε ό,τι αφορά το κομμάτι της συντήρησης) επιλέγοντας να δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο στον έλεγχο όσων διαμέναμε στις εστίες.
Το ζήτημα είναι πάρα πολύ σοβαρό και οι λύσεις που θα προκύψουν θα πρέπει να είναι υπέρ των οικότροφων που είναι και οι άμεσα ενδιαφερόμενες/οι, αφού οι εστίες θα είναι το σπίτι τους μέχρι την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Οι εστίες αποτελούν έναν ακόμη χώρο στον οποίο σημειώνονται περιστατικά παρενόχλησης, για αυτό και το ζήτημα δεν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί τελείως αποκομμένα από το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.”
Κείμενο της Πρωτοβουλίας Εστιών
Με αφορμή τις πρόσφατες παραβιαστικές συμπεριφορές στις φοιτητικές εστίες Θεσσαλονίκης
Τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και οι παραβιαστικές συμπεριφορές γενικότερα, αποτελούν συχνό φαινόμενο που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως γυναίκες στην καθημερινότητά μας, είτε είμαστε στην δουλειά, στην σχολή, είτε περπατάμε στον δρόμο, αλλά ακόμα και στο ίδιο μας το σπίτι. Αυτό επιβεβαιώθηκε τις προηγούμενες ημέρες και στις φοιτητικές εστίες όταν ένας άνδρας σκαρφάλωσε στην πόρτα της ντουζιέρας, την ώρα που συνοικοτρόφισσα έκανε το μπάνιο της. Ο φόβος μέχρι και να κάνουμε το μπάνιο μας ανενόχλητες ή να πάμε στις τουαλέτες κατά τις βραδινές ώρες μήπως και συναντήσουμε πιθανούς παραβιαστές, οι οποίοι όχι λίγες φορές βρίσκουν στις εστίες πρόσφορο έδαφος προκειμένου να προβούν σε σεξουαλικά παραβιαστικές συμπεριφορές επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι οι παραβιαστές είναι άνδρες καθημερινοί που βρίσκονται ανάμεσά μας. Αυτός ο ισχυρισμός αποδεικνύεται από πρόσφατα περιστατικά όπως το περιστατικό με τον ταξιτζή που παρενόχλησε σεξουαλικά μία κοπέλα μέσα στο ίδιο του το όχημα, ή το περιστατικό στην Ν. Σμύρνη με τον 22χρονο που εμπλέκεται σε άλλα 4 περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης έρχονται να αποδείξουν περίτρανα ότι οι παραβιαστές μπορεί να είναι ‘’ωραία’’, ‘’καλά’’, ‘’μορφωμένα’’ παιδιά από ‘’καλή οικογένεια’’ και ότι το ευυπόληπτο κοινωνικό προφίλ είναι απλώς ένας μανδύας που υποθάλπει και συναινεί υπέρ των παραβιαστικών συμπεριφορών.
Τα αίτια αυτών των συμπεριφορών βρίσκονται στην πατριαρχική δόμηση αυτής της κοινωνίας. Δεν πιστεύουμε ότι βρίσκονται σε ψυχολογικούς ή ψυχιατρικούς παράγοντες ούτε συμμεριζόμαστε την άποψη ότι η μη νηφαλιότητα (με την ευρύτερη έννοια του όρου) δικαιολογεί τις παραβιαστικές συμπεριφορές, διότι αυτές οι απόψεις κάνουν την παραδοχή ότι η πατριαρχία, ο σεξισμός και η κουλτούρα του βιασμού είναι κάτι έμφυτο που το έχουμε μέσα μας.Η αγνόηση τέτοιων συμπεριφορών, η κανονικοποίησή τους από μία μεγάλη μερίδα της κοινωνίας και η αντιμετώπιση τους ως κάτι φυσιολογικό ή κάτι που δεν πειράζει και να επωμιστούμε γιατί υπάρχει από τη στιγμή που γεννηθήκαμε και έχουμε μάθει να ζούμε με αυτό, πηγάζουν από την καλλιέργεια της κουλτούρας του βιασμού και του σεξισμού στο μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας από τους θεσμούς και τους μηχανισμούς του κράτους οι οποίοι θα αναλύονται παρακάτω.
Ξεκινώντας από την οικογένεια το μεγάλωμα των κοριτσιών διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από το μεγάλωμα των αγοριών τα οποία θα πρέπει να είναι πιο δυνατά, να μην κλαίνε, να είναι μάγκες, σεξουαλικά ενεργοί ενώ αντίστοιχα τα κορίτσια να είναι σεμνά, ευγενικά, να ασχολούνται με το νοικοκυριό και γενικότερα να φροντίζουν τους άντρες. Η σεξιστική λοιπόν αντίληψη αναπαράγεται έπειτα στο σχολείο, στην δουλειά και στα ΜΜΕ αλλά και σε άλλες πτυχές της ζωής μας. Προφανώς μεγάλη ευθύνη για την αναπαραγωγή αυτής έχει και η θρησκεία. Στόχος λοιπόν δεν θα πρέπει να είναι μόνο να προστατεύσουμε τα κορίτσια, να τις βοηθήσουμε να καλλιεργήσουν μια πιο φεμινιστική αντίληψη για την εαυτή τους και την κοινωνία αλλά και τα αγόρια να μεγαλώνουν χωρίς σεξιστικά και εξουσιαστικά στερεότυπα αντιμετωπίζοντας τις γυναίκες ως ίσες.
Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η έμφυλη ανισότητα, η πατριαρχία είναι εργαλείο που βοηθά στην διαιώνιση της ταξικής ανισότητας και ως εκ τούτου της καταπίεσης των χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών τάξεων. Φαινόμενα κακοποιητικών συμπεριφορών προς τις γυναίκες είναι αναμφισβήτητο πως υπάρχουν τόσο στις από πάνω όσο και στις από κάτω αφού η πατριαρχία και η ανισότητα των φίλων είναι καλά ριζωμένα στον τρόπο σκέψης και στην κουλτούρα της σύγχρονης κοινωνίας. Η ειδοποιός διαφορά, όμως, βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο βιώνει και αντιμετωπίζει μια γυναίκα της εργατικής τάξης μια κακοποιητική συμπεριφορά σε αντίθεση με μία γυναίκα από ένα μεγαλοαστικό στρώμα. Στην πρώτη περίπτωση οι πάντες θα την αμφισβητούν και θα ρωτάνε στοιχεία για τον χαρακτήρα της και την κατάστασή της την ώρα του περιστατικού (τι φορούσε , αν είχε πιει κλπ) και πιθανότατα δεν θα έχει καμία τύχη με το να βρει το δίκιο της στο δικαστικό σύστημα αφού κανείς δεν θα την ακούει γιατί όπως αναφέρθηκε και πριν τέτοιες συμπεριφορές θεωρούνται κανονικότητα. Αντίθετα στην δεύτερη περίπτωση πιθανότατα η γυναίκα που δέχτηκε την επίθεση να ήταν καλεσμένη σε κανάλια ή να γινόταν εξώφυλλο σε κάποιο περιοδικό/εφημερίδα. Επιπλέον η αστυνομία θα έβρισκε και θα τιμωρούσε πιθανότατα τον παραβιαστή όχι επειδή ευαισθητοποιήθηκε (άλλωστε πολλές φορές οι ίδιοι οι αστυνομικοί έχουν τέτοιες συμπεριφορές) αλλά επειδή δεν μπορεί να αφήσει το νομιμοφανές προσωπείο του κράτους να χαλάσει.
Συνεχίζοντας λοιπόν από την πρώτη πρόταση της προηγούμενη παραγράφου πιστεύουμε ότι η έμφυλη ανισότητα αποτελεί ένα εργαλείο του κράτους που στερεί εντέλει από τα αγωνιζόμενα στρώματα τη συνοχή και την ενότητα με την οποία ο αγώνας μας θα ήταν πιο δυναμικός και μαχητικός. Στερεί την ενότητα μεταξύ αντρών και γυναικών της τάξης μας αναπαράγοντας στερεότυπα και ρητορικές που αποσκοπούν στην απόκρυψη των κοινών συμφερόντων που υπάρχουν μεταξύ τους άσχετα με το φύλο τους. Εκμεταλλεύεται επομένως την έμφυλη ανισότητα για να αντλήσει από αυτήν υπεραξία είτε μέσω της απλήρωτης εργασίας στο σπίτι η οποία θεωρείται ότι είναι αυτονόητος ρόλος της γυναίκας όσο και ο ρόλος της να μεγαλώνει η ίδια τα παιδιά της ενώ παράλληλα να πρέπει να εργάζεται και να για να βγάλει χρήματα.
Κλείνοντας εμείς πιστεύουμε ότι όσο υπάρχει αυτό το σύστημα εκμετάλλευσης θα υπάρχει και η πατριαρχία. Αυτό προφανώς δεν το λέμε απαισιόδοξα αλλά για να κατανοήσουμε ότι ο πόλεμος ενάντια στην έμφυλη καταπίεση είναι και πόλεμος ενάντια στον καπιταλισμό. Επομένως είναι απαραίτητο παράλληλα με όλους τους υπόλοιπους κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες να υπάρχει και ο αγώνας ενάντια στην πατριαρχία. Οφείλουμε ξεκινώντας από την τάξη μας να αποβάλλουμε τις σεξιστικές συμπεριφορές και να δημιουργήσουμε ασφαλείς χώρους για να νιώθουν όλες άνετα. Δεν περιμένουμε από το κράτος και τους θεσμούς του να μας σώσει αφού ξέρουμε πολύ καλά ότι τα αίτια αυτών των συμπεριφορών βρίσκονται στην ουσία του αστικού κράτους.
