Ανακοινώθηκε λοιπόν και υπογράφτηκε επίσημα σήμερα η “δημόσια πρόσκληση για το ειδικό πρόγραμμα τηλεκατάρτισης με πιστοποίηση, για τους πληττόμενους από τον κορονοϊό, επιστημονικούς κλάδους της χώρας”.
Ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ συγχρηματοδοτούμενο από Ελλάδα και Ε.Ε., που ως κύριο σκοπό του έχει να καλύψει το κενό της άμεσης χρηματοδότησης των 800 ευρώ, που θα έπρεπε να λάβουν οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιστήμονες, όπως και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι που πλήττονται από την πανδημία. Το κράτος όμως, τσουβαλιάζοντας άπαντες τους ανθρώπους που υπάγονται σε αυτές τις κατηγορίες, μάλλον δεν τους θεωρεί εργαζόμενους, αλλά κάτι άλλο, ενδιάμεσο του επιχειρηματία και του μισθωτού. Και η αλήθεια είναι πως αυτό ισχύει εν μέρη, και έχει δημιουργηθεί μετά από πολύχρονες προσπάθειες κράτους και κεφαλαίου, ενώ έχει περάσει επάνω από σκληρές επιθέσεις στο κομμάτι αυτό των ελεύθερων επαγγελματιών που βρίσκονται στον πάτο της σχετικής κατηγορίας.
Οι “επιστήμονες” και οι “ελεύθεροι” επαγγελματίες ουσιαστικά δεν είναι μια ξεχωριστή “τάξη” ανθρώπων. Σε αυτούς μπορεί να εμπεριέχονται άνθρωποι που εργάζονται επιφανειακά με μπλοκάκι, αλλά ουσιαστικά δουλεύουν για μεγάλες εταιρίες και με απολαβές που ίσα-ίσα καλύπτουν τα έξοδα και τις εισφορές τους στα ταμεία. Μπορεί όμως να ανήκουν στην κατηγορία αυτή και μεγαλο-δικηγόροι ή μεγαλο-γιατροί με παχυλές αποδοχές. Άνθρωποι για τους οποίους η πανδημία σημαίνει πραγματικά συναγερμό στο κομμάτι της επιβίωσης και άνθρωποι οι οποίοι ίσως και να μην έχουν τόσο μεγάλο έλλειμμα στους λογαριασμούς τους, ή και αν έχουν, δεν τους επηρεάζει άμεσα σε νοίκια, εισφορές κλπ.
Στην συνείδηση όμως μεγάλης μερίδας ανθρώπων, κυρίως της τάξης μας, “ελεύθερος επαγγελματίας” έχει φτάσει να σημαίνει “μαύρα χρήματα”, κανένας έλεγχος στα έσοδα, υψηλό επίπεδο διαβίωσης κλπ. Εν πολλοίς, μια τάξη σίγουρα ανώτερη της εργατικής. Και αυτό ισχύει εν μέρει σίγουρα, σε μια κατηγορία ανθρώπων που περιέχει όλες τις παραπάνω αναφερόμενες πιθανότητες. Όμως κάτι τέτοιο αποτελεί την μειοψηφία. Η πλειονότητα των ανθρώπων αυτών, ιδιαίτερα όσων είναι κάτω των 35 ετών, ζει σε συνθήκες εργασιακής ανασφάλειας, αρκετές φορές εισοδηματικά ακόμη και κάτω του κατώτατου μισθού των ανειδίκευτων εργατών.
Αυτό συνέβη την τελευταία κυρίως δεκαετία, μέσω των λυσσαλέων επιθέσεων στο ασφαλιστικό και μιας νέας ευκαιρίας που άνοιξε εν μέσω κρίσης για πολλά αφεντικά: Ο εκβιασμός της “συνεργασίας” με τον νέο επιστήμονα ή επαγγελματία, που βγαίνει στην αγορά εργασίας με “μπλοκάκι”, αντί για κανονική πρόσληψη, γλιτώνοντας έτσι τα αφεντικά από το να καταβάλουν ασφάλιση, επιδόματα κλπ. Την ίδια ώρα, ο νεαρός ελεύθερος επαγγελματίας πρέπει να ασφαλίζεται μόνος του, να πληρώνει τους φόρους του και ταυτόχρονα να αποδίδει στο αφεντικό μέρος της απολαβής από μια υπηρεσία, ως αντάλλαγμα π.χ. για την “παραχώρηση” ενός χώρου εργασίας ή του εξοπλισμού. Αρκετές φορές, ότι μένει στην άκρη για τον πραγματικό εργαζόμενο, δεν ξεπερνάει τα σκάρτα 4-5 ευρώ την ώρα. Σε ένα σύστημα ελεύθερης αγοράς λοιπόν, που στρέφει τον έναν επαγγελματία απέναντι στον άλλο, το κυνήγι των ωρών εργασίας είναι μονόδρομος, όχι όμως εξασφαλισμένος.
Έτσι, πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες επιλέγουν αρκετές φορές τον δρόμο των “μαύρων” αφορολόγητων χρημάτων, προκειμένου να καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα με έξοδα και εισφορές. Ταυτόχρονα, σε έναν εξωτερικό παρατηρητή που μπορεί να έρθει σε επαφή μια ή δυο φορές με αυτή την κατάσταση, φαντάζει ως μια παγιωμένη συνθήκη που εξασφαλίζει υπερκέρδη. Και, όπως είπαμε, κάποιες φορές μπορεί να ισχύει. Όπως σε κάθε κλάδο όμως, όπως σε κάθε πτυχή της εργασίας υπό τον καπιταλισμό, ο κανόνας είναι το αντίστροφο: Οι λίγοι τα κονομάνε, οι πολλοί -και κυρίως σε αυτή την περίπτωση οι νέοι- ψωμολυσσάνε.
Σε μια τέτοια συνθήκη λοιπόν έρχεται η κυβέρνηση να “μοιράσει” τα 600 ευρώ στους ελεύθερους επαγγελματίες, με την προϋπόθεση ότι θα παρακολουθήσουν κάποια ηλεκτρονικά σεμινάρια, ενώ έχει χαρίσει σε αρκετά από τα αφεντικά των παραπάνω (όσων έχουν από 5 και πάνω επίσημα -χωρίς μπλοκάκια και αηδίες- εργαζόμενους), τα 800 ευρώ.
Και κάπου εδώ εμπλέκονται οι αιώνιοι αρπακολλατζήδες/αεριτζήδες μεσάζοντες, τα ΚΕΚ (Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης). Κάθε ΚΕΚ θα λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα, ανάλογη με τον αριθμό των “ωφελούμενων” που θα έχει υπό την εποπτεία του. Τα ΚΕΚ έχουν τυπικά κάποιες υποχρεώσεις απέναντι στους “ωφελούμενους” των προγραμμάτων, όπως να ενημερώνουν για την πορεία της υλοποίησης, να δίνουν υλικό, να παρέχουν εξοπλισμό. Τώρα δε που η καραντίνα έχει καθηλώσει άπαντες στα σπίτια τους, τα ΚΕΚ δεν χρειάζεται να παρέχουν ούτε καν τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις, απλά κάποιες ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Συχνότερα όμως, οι περισσότερες από αυτές τις υποχρεώσεις πάνε περίπατο ή γίνονται εντελώς πρόχειρα, ώστε να μαξιμαριστεί το κέρδος που θα αποκομίσουν τα ΚΕΚ.
Παραδείγματα από προσωπική εμπειρία:
1.Έχω κάτσει, μαζί με άλλους 20-25 “ωφελούμενους” προγράμματος, 4 ώρες μπροστά από την οθόνη ενός pc, να περιμένουμε να γίνει μάθημα e-learning υποχρεωτικής παρακολούθησης, το οποίο εν τέλει ακυρώθηκε, χωρίς βέβαια να ενημερώσουν κανέναν από τους μαθητές, με αποτέλεσμα να μην ξέρει κανείς τι συμβαίνει αυτές τις ώρες και να είμαστε αναγκασμένοι να περιμένουμε ολόκληρο το διάστημα, μήπως κάτι συμβεί.
2. Έχω παρακολουθήσει επιδοτούμενο σεμινάριο για συγκεκριμένο κλάδο, κατά την διάρκεια του οποίου οι “ειδικοί επιστήμονες” που μας έκαναν παράδοση, μας μιλούσαν για οτιδήποτε άσχετο-μέχρι και για την προσωπική τους ζωή- εκτός από το αντικείμενο του μαθήματος, απλά περιμένοντας να συμπληρωθούν οι προβλεπόμενες ώρες.
3. Στο ίδιο με το παραπάνω σεμινάριο δεν μας ενημέρωσε ποτέ κανείς ότι εν τέλει θα εξεταζόμασταν σε συγκεκριμένη ημερομηνία για πιστοποίηση, αλλά μόνο μετά από ενστάσεις των ωφελούμενων, ερεύνησαν την σύμβαση και πράγματι μας ενημέρωσαν ότι θα γίνουν εξετάσεις. Μια εβδομάδα πριν από αυτές. Χωρίς να μας παραδώσουν εκπαιδευτικό υλικό.
Αυτά τα παραδείγματα, παρόμοια με τα οποία πιστεύω πως έχουν σχεδόν όλοι όσοι έχουν παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο μέσω ΚΕΚ, τα αναφέρω απλά για να καταδείξω το πόσο εξόφθαλμη μπίζνα και πόσο αχρείαστη κατασπατάληση δημοσίου χρήματος είναι τα ΚΕΚ.
Χρήματα που θα μπορούσαν να αποδοθούν στους πραγματικούς δικαιούχους, τους “ωφελούμενους” (στην προκειμένη περίπτωση τους ελεύθερους επαγγελματίες/επιστήμονες) ή τουλάχιστον σε πραγματικά πληττόμενους φορείς και τομείς, όπως η πλήρως υποβαθμισμένη δημόσια υγεία, με πολύ απλό τρόπο: Απλά ο “μεσάζων” αυτών των προγραμμάτων να είναι μια δημόσια υπηρεσία ή μια πλατφόρμα. Άλλωστε, ο κος Πιερρακάκης, υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μας έχει ζαλίσει τον έρωτα από την αρχή της θητείας του, σε σχέση με την τρομερή ανάπτυξη της “Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης” επί των ημερών του.
Όμως έτσι έχουν τα πράγματα, καπιταλισμός και νεοφιλελευθερισμός χωρίς ρουσφέτια και χάρες στον ιδιωτικό τομέα, είναι σαν τοστ με κασέρι, χωρίς κασέρι και ψωμί του τοστ: αέρας κοπανιστός.
Αν βάλουμε τώρα στην εξίσωση και τις διάφορες μίζες που συνοδεύουν πάντα το δημόσιο και ευρωπαϊκό χρήμα, άλλο ένα τρελό φαγοπότι είναι καθ’οδόν. Και μαντέψτε ποιοι ΔΕΝ θα είναι καλεσμένοι.