Πλατεία Εξαρχείων. Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια. Το 2003 στην εξουσία βρισκόταν το ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός ήταν ο πατριάρχης του νέου ελληνικού εκσυγχρονισμού ο Κώστας Σημίτης. Δήμαρχος Αθηναίων ήταν η αδερφή του σημερινού πρωθυπουργού και μητέρα του σημερινού δημάρχου, Ντόρα Μπακογιάννη. Η Ελλάδα ζούσε την χρυσή εποχή της ευμάρειας. Αν και το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου είχε προηγηθεί, οι φιλελεύθερες και συστημικές ιδέες είχαν αποκτήσει ολοκληρωτική ηγεμονία. Ήταν τότε που ο ανατρεπτικός λόγος και η ταξική πάλη ακούγονταν τόσο παράταιρα σε ένα μεγάλο μέρος των σημερινών φτωχών, τότε που στα λεωφορεία κόσμος φορούσε περήφανα το μπλουζάκι του ολυμπιακού εθελοντή και όποιος έκανε κριτική στους Ολυμπιακούς χαρακτηρίζονταν από μίζερος έως εθνοπροδότης…
Το 2003 λοιπόν το κράτος και η δημοτική αρχή της Αθήνας σκαρφίστηκαν ένα πρόγραμμα ανάπλασης των πλατειών της Αθήνας με το πρόσχημα των ολυμπιακών αγώνων. Τίποτα περισσότερο από τον γνωστό συνδυασμό μίζας με εργολάβους, παιχνιδιού με τοπικές αξίες ακινήτων και κατασταλτικών μεθοδεύσεων.
Από τις Αθηναϊκές πλατείες προς ανάπλαση δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα Εξάρχεια.
Τα σχέδια τους εκτρωματικά, προσανατολισμένα στο μεγάλο κόστος και άρα στις μεγάλες προμήθειες αλλά και στην αρχιτεκτονική ακύρωση της καρδιάς του «κρατιδίου των Εξαρχείων» όπως το αποκαλούσαν τότε οι ΑΡΔ. Στόχος η μετατροπή του δημόσιου χώρου σε ένα θέαμα πλατείας για τα μάτια των επισκεπτών των Ολυμπιακών αγώνων και για τα κέρδη μαγαζιών.
Στις 5 Ιούνη του 2003 τα συνεργεία των εργολάβων εισέβαλαν στην πλατεία Εξαρχείων, την περιέφραξαν με λαμαρίνες και με μηχανήματα άρχισαν το έργο της καταστροφής. Από εκείνο το σημείο ξεκίνησε ένας μεγάλος τοπικός αγώνας, πολύμορφος σε μέσα και προτάγματα, με όλα τα υποκείμενα που συνιστούν την «ιδιαιτερότητα» των Εξαρχείων παρόντα, που πάλεψε αδιάλειπτα για μήνες, και τελικά εμπόδισε τα σχέδια της εξουσίας. Οι λαμαρίνες ξηλώθηκαν. Η πλατεία αποκαταστάθηκε.
Ένας από τους πολλούς αγώνες των Εξαρχείων, ένας αγώνας με διαφορές και ομοιότητες με τον σημερινό ενάντια στην δημιουργία σταθμού Μετρό και την ανάπλαση του λόφου του Στρέφη.
Η ευμάρεια το 2022 είναι μια ξεχασμένη ιστορία, οι κατακτήσεις των εργαζόμενων σε μεγάλο βαθμό έχουν ακυρωθεί, μια πρωτοφανής κρίση έχει ξεσπάσει, πολυεπίπεδη, που διαρκώς χειροτερεύει. Ο κόσμος του αγώνα είναι ισχυρότερος από τότε, το αναρχικό κίνημα μέσα του το ίδιο. Το κρατικό κύρος είναι ασύγκριτα πιο υποβαθμισμένο σε σχέση με το 2003, από την άλλη η ακροδεξιά ρητορική έχει μεγαλύτερο ακροατήριο.
Άλλα πράγματα μοιάζουν. Η κοινωνικές αντιστάσεις είναι χαμηλές, είναι η ίδια οικογένεια που κυβερνά έχοντας ενσωματώσει τους εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ. Νέα οράματα ανάπτυξης και διανομής χρήματος σε εργολάβους μέσω του ταμείου ανάκαμψης εμφανίζονται ως εθνικοί σκοποί, ενώ κάποιοι από τους παλιούς εργολάβους είναι ακόμα εδώ. Συνεχίζουμε να ακούμε τα ίδια καθεστωτικά επιχειρήματα περί «προόδου» που έλεγαν και τότε για την «ανάπλαση της πλατείας». Τα Εξάρχεια είναι πάντα είναι καρφί στο μάτι του κράτους και των ΑΡΔ που και πάλι τα θέλουν θέαμα τουριστών. Και συτή τη φορά η επίθεσή τους είναι μεγαλύτερη.
Είναι όμως και κάτι άλλο το ίδιο με τότε. Η αποφασιστικότητα όλων όσων συνιστούν τα Εξάρχεια με πρώτους από όλους κατοίκους και εργαζόμενους. Όπως σε τόσους αγώνες η βάση κρίνει το αποτέλεσμα, αυτή θα το κάνει και τώρα. Και θα παλέψει όπως και τότε. Όπως το κάνει πάντα, για όσο χρειαστεί, δημιουργώντας έτσι την «ιδιαιτερότητα» των Εξαρχείων.
Και θα νικήσει.
Τα τερατουργήματα του κράτους σε πλατεία και Λόφο του Στρέφη δεν θα υλοποιηθούν.
Το χέρι του κράτους δεν θα νιώσει ασφαλές.
Ο κόσμος των εξαρχείων θα διατηρήσει το λόγο του για ότι συμβαίνει στη γειτονιά του.
@kinimatini – Merlin
Παραθέτουμε αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό της φωτορεπόρτερ @kinimatini από στιγμιότυπα του αγώνα του 2003 ενάντια στην ανάπλαση της πλατείας Eξαρχείων