Γιατί η Ουκρανία κερδίζει τις μάχες, αλλά χάνει τον πόλεμο.
“Ο σκοπός του πολέμου, το ‘τέλος’ του, με τη διπλή σημασία του όρου, είναι η νίκη ή η ειρήνη. Αλλά στην ερώτηση, και ποιος είναι ο σκοπός της ειρήνης, δεν υπάρχει απάντηση”.
Χάνα Άρεντ, Περί Βίας
Με μια πρώτη ανάγνωση ο ισχυρισμός ότι η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο φαντάζει εξωπραγματικός. Οι συστημικοί ιδεολόγοι τείνουν να επικεντρώνουν τις αναλύσεις τους για την εξέλιξη του πολέμου στις θεαματικές προελάσεις που πραγματοποίησε ο ουκρανικός στρατός στο Χάρκοβο και την Χερσώνα, στο πλαίσιο της φθινοπωρινής εκστρατείας του. Στο κάτω, κάτω, μετά το αρχικό στάδιο της εισβολής, κατά το οποίο οι δυνάμεις των Ρώσων και οι αυτονομιστές κατέλαβαν εδάφη που αντιστοιχούσαν περίπου στο 22% της συνολικής επικράτειας της Ουκρανίας, οι ουκρανικές αντεπιθέσεις σε Βορρά και Νότο ήταν οι μοναδικές επιχειρήσεις που κατέληξαν σε μια αξιοσημείωτη κατάκτηση εδάφους και μια σημαντική μετατόπιση της θέσης των αντίπαλων στρατευμάτων πάνω στον χάρτη των επιχειρήσεων. Φάνηκε επίσης να αλλάζουν αποφασιστικά τη φύση της σύγκρουσης, δίνοντας στον ανανανεωμένο νατοϊκό στρατό της Ουκρανίας την πρωτοβουλία των κινήσεων στο πεδίο των μαχών.
Απο την πλευρά τους, οι Ρώσοι πιάστηκαν στον ύπνο στο Χάρκοβο, ενώ στην Χερσώνα πραγματοποίησαν έναν ελιγμό που το ρωσικό επιτελείο αποκάλεσε “στρατηγική αναδίπλωση”, αποσύροντας τις δυνάμεις πίσω απ’ την δεξιά όχθη του Δνείπερου κι εγκαταλείποντας την μοναδική επαρχιακή πρωτεύουσα που βρισκόταν κάτω από ρωσικό έλεγχο, την Χερσώνα. Οι επικριτές της ρωσικής στρατηγικής, μεταξύ των οποίων και ο πολύ εκδηλωτικός, παλιός διοικητής της πολιτοφυλακής του Ντονμπάς, Ιγκόρ Γκίρκιν, έσπευσαν να χαρακτηρίσουν την οπισθοχώρηση από την Χερσώνα ως μια άνευ προηγουμένου στρατηγική καταστροφή για την εξέλιξη της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία. Ωστόσο, εκείνοι που συντρίβονται κάτω απ’ το βάρος της ρωσικής υποχώρησης δεν είναι τα στρατεύματα, αλλά ο εγχώριος φιλορωσικός προλεταριακός πληθυσμός που δεν μπόρεσε να ακολουθήσει τον στρατό στις νέες θέσεις που κατέλαβε στην αλλη μεριά του Δνείπερου. Οι άνθρωποι αυτοί έγιναν τα θύματα της εκδικητικής αγριότητας των Ουκρανών που ανακατέλαβαν την πόλη, μιας και ο ορισμός για το τι στοιχειοθετεί “συνεργασία με τον κατακτητή” που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση του Ζελένσκυ είναι εντελώς ασαφής και βάζει στο στόχαστρο μέχρι και ανθρώπους που δέχτηκαν ανθρωπιστική βοήθεια από τους Ρώσους, ή που συνέχισαν να πηγαίνουν στις δουλειές τους επειδή δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά.i
Μάλιστα δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε οτι η τραγωδία αυτών των ανθρώπων είναι διττή. Από την μία, οι Ουκρανοί υπερεθνικιστές τους καταδιώκουν ή τους βάζουν στις λίστες με τα “ανατρεπτικά στοιχεία” που διάκεινται φιλικά προς τον στρατό κατοχής. Από την άλλη, η ρωσική προπαγάνδα του πολέμου προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω της την ευθύνη για την ουσιαστική εγκατάλειψη αυτών των φτωχών φιλορώσων, διασύροντας τους ως συμπαθούντες των νεοναζί και ως όψιμους οπαδούς του ουκρανισμού που προτίμησαν να ζήσουν κάτω από Ουκρανική διοίκηση. Στην πραγματικότητα, αυτοί που παρέμειναν είναι τα πιο φτωχά και λιγότερο μορφωμένα στρώματα του τοπικού πληθυσμού που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, ή τα μορφωτικά εφόδια ώστε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να ξεκινήσουν απ’ το μηδέν μια καινούρια ζωή κάπου αλλού. Κι αν η διοίκηση του ρωσικού στρατού τους είχε διαβεβαιώσει ότι θα τους παρέχει προσωρινά καταλύματα μέχρι την επιστροφή τους, θα περιοριστώ απλώς να παρατηρήσω ότι η ίδια υπόσχεση είχε δοθεί στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες που εγκατέλειψαν “προσωρινά” τις πατρογονικές τους εστίες κατά τον πόλεμο του 1947 και σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα βρίσκονται ακόμα στην εξορία, ζώντας υπό άθλιες συνθήκες.
Όπως και να ‘χει, υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα σε μια άτακτη υποχώρηση , που η νατοϊκή προπαγάνδα ισχυρίζεται ότι ήταν το modus operandi του ρωσικού στρατού στην Χερσώνα, και την στρατηγική αναδίπλωση των ρωσικών δυνάμεων που πραγματικά έλαβε χώρα. Ένα πρώο στοιχείο είναι ότι οι μονάδες που αποσύρθηκαν δεν έχασαν ούτε έναν στρατιώτη κατά τη διαδικασία της αναδίπλωσης τους, ενώ ούτε ένα τεμάχιο πυροβολικού, ένα στρατιωτικό όχημα , ή έστω ένα όπλο δεν έπεσε στα χέρια των αντιπάλων. Οι Ρώσοι απλώς ανασυντάχτηκαν σε μια αμυντική γραμμή πολύ πιο συμπαγή και υπερασπίσιμη, χάρη στο φυσικό εμπόδιο που αποτελεί ο ποταμός Δνείπερος. Η ποιοτική ωστόσο διαφορά σε σύγκριση με προηγούμενες κινήσεις αναδίπλωσης του ρωσικού στρατού είναι ότι αυτή τη φορά το ρωσικό γενικό επιτελείο έδωσε εντολή για την εκτέλεση οχυρωματικών έργων σε μεγάλη κλίμακα , τη δημιουργία χαρακωμάτων και ενισχυμένων θέσεων άμυνας, που σε συνδυασμό με την άγρια επίθεση στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας στα μετόπισθεν, ανέκοψαν εντελώς την Ουκρανική αντεπίθεση και κατέστησαν αδύνατη κάθε περαιτέρω προώθηση των Ουκρανών μαχητών.ii
Κάποιοι βέβαια έσπευσαν να συμπεράνουν ότι αυτή η μέριμνα για την ενίσχυση της άμυνας από μέρους των Ρώσων, συνιστά ένδειξη ότι η φύση της σύγκρουσης έχει αλλάξει αποφασιστικά. Διατείνονται οτι η Ουκρανία είναι πια στην επίθεση και ότι ο ρωσικός στρατός δεν έχει ούτε τη διάθεση, ούτε τα μέσα ώστε να αντεπιτεθεί για να ανακτήσει τις περιοχές που πρόσφατα ενσωματώθηκαν με κάθε επισημότητα στην επικράτεια της Ρ.Ο. Η άποψη μου είναι ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει επουδενί, εφόσον το πολιτικό διακύβευμα του πολέμου έχει ήδη τεθεί και δεν είναι άλλο από την μόνιμη ενσωμάτωση των περιφερειών των Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνας και Ζαπορίζια, που εχουν χαρακτηριστεί ως “ρωσικό έδαφος” από τα πιο επίσημα χείλη της ρωσικής διοίκησης. Από αυτή την άποψη, η οχύρωση των γραμμών είναι απλώς η αναγκαία συνθήκη και η απαραίτητη προϋπόθεση για την διεξαγωγή ενός επιθετικού πολέμου απέναντι σε έναν ιδιαίτερα αξιόμαχο στρατό, οπως είναι αυτός της Ουκρανίας. Η Ρωσία άλλωστε πλήρωσε για την υπεροψία της και την αρχική εσφαλμένη εκτίμηση της μαχητικής ικανότητας των Ουκρανών κατά την αρχική φάση της εισβολής. Η νέα διοίκηση των ρωσικών μονάδων που επιχειρούν στην Ουκρανία φαίνεται ότι επικαιροποίησε το δόγμα της σύμφωνα με όσα έχει μάθει μέχρι τώρα για την δύναμη του ουκρανικού στρατού και προέβη στο “συμμάζεμα” των μετώπων σε Χερσώνα, Ζαπορίζια και Χάρκοβο , προκειμένου να συνεχίσει απερίσπαστη την επίθεση στο Μπαχμούτ και το Σολεντάρ, στο μέτωπο του Ντονέτσκ, χωρίς να διατρέχει τον κίνδυνο να την υπερφαλαγγίσουν.
Στο Μπαχμούτ/ Αρτεμόφσκ και το Σολεντάρ διεξάγονται τρομακτικές μάχες, οι πιο αιματηρές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα απ’ την έναρξη του πολέμου. Ιδιαίτερα το Μπαχμούτ έχει μετατραπεί από τους νατοϊκούς σε μια απόρθητη πόλη -φρούριο. Ένα πολυεπίπεδο αμυντικό σύστημα , με συγκεντρώσεις πυρός και παγίδες που υποχρεώνουν τις ρωσικές δυνάμεις να μάχονται χωριστά για το κάθε σπίτι , το κάθε οικοδομικό τετράγωνο και την κάθε γειτονιά. Και μόλις επιβάλλουν τον έλεγχο τους σε ένα μικρό μέρος της πόλης, να πρέπει να ξεκινούν πάλι απ’ την αρχή για να καταλάβουν το επόμενο. Τουλάχιστον αυτή ήταν η κεντρική ιδέα πίσω από τις οχυρώσεις του Μπαχμούτ, όπως τις σχεδίασαν οι Αμερικανοί στρατιωτικοί σύμβουλοι από το 2014 κι εντεύθεν. Αρκεί εδώ να πούμε ότι το Μπαχμούτ / Αρτεμόφσκ είναι μια πόλη με μέγεθος που δεν ξεπερνά τους 70.000 κατοίκους και ταμπουρωμένοι μέσα σ’ αυτήν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, βρίσκονται περίπου 40-50.000 ένοπλοι Ουκρανοί στρατιώτες, μισθοφόροι της διεθνούς λεγεώνας, καθώς και 1.500 επίλεκτοι μαχητές του Αζόφ, που στάλθηκαν πρόσφατα στην πόλη από το Κίεβο για να συγκρατήσουν την επαπειλούμενη ουκρανική κατάρρευση.
Μιλάω εδώ για κατάρρευση διότι παρά την επιδερμική εικόνα της στατικότητας του μετώπου, οι Ρώσοι εδώ και μήνες φθείρουν αργά αλλά σταθερά τις αμυντικές θέσεις των υπερασπιστών και σταδιακά κυκλώνουν την πόλη. Πότε καταλαμβάνοντας τα γύρω χωριά και προάστια όπως το Opytnoye στα νοτιανατολικά, την Klishchiivka στα νότια, και την βιομηχανική ζώνη στο ανατολικό τμήμα της πόλης, πότε θέτοντας κάτω από έλεγχο πυρός τις χερσαίες οδούς ανεφοδιασμού των Ουκρανών , ενώ πλέον έχουν προωθηθεί και μέσα στην πόλη, μέχρι τον ποταμό Bakhmutkha που ρέει στο κέντρο του Μπαχμούτ. Σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές απ’ το μέτωπο, η ομάδα Wagner που έχει αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων διείσδυσης στον αστικό περιβάλλον, έχει πλέον καταλάβει το ανατολικό και σχεδόν όλο το νότιο τμήμα, δημιουργώντας ισχυρά προγεφυρώματα που της επιτρέπουν να εγκαταστήσει βαρύ πυροβολικό μέσα στην πόλη. Οι Ουκρανοί υπερασπιστές έχουν απωθηθεί προς τα βόρεια και τα δυτικά όπου συνεχίζουν να αντιστέκονται. Ωστόσο , υφίστανται μεγάλες απώλειες από τους συνεχείς βομβαρδισμούς των Ρώσων κι έχουν υποχρεωθεί σε μια ασταμάτητη εναλλαγή των μονάδων που πολεμούν στην πρώτη γραμμή, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των στρατιωτών που έχουν τεθεί εκτός μάχης. Όπως δήλωσε ένας αναλυτής πρόσφατα, εξαιτίας της υπεροπλίας του ρωσικού στρατού σε πυροβολικό, οι περισσότεροι Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώνονται ή τραυματίζονται πριν να προλάβουν καν να έρθουν σε οπτική επαφή ή να εμπλακούν με τους Βαγκνερίτες μισθοφόρους.
Εδώ θα πρέπει να αναφέρω ότι πλάι στις προβεβλημένες βεντέτες της Wagner, που μάχονται για το πρεστίζ και τα μελλοντικά κέρδη της επιχείρησης του ολιγάρχη Πριγκόζιν, στις εχθροπραξίες συμμετέχουν και οι πρώην μαχητές της πολιτοφυλακής του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ. Μάλιστα, με βάση τα πεπραγμένα τους στο πεδίο, μπορεί κανείς βάσιμα να ισχυριστεί ότι τα τάγματα των πολιτοφυλάκων πολεμούν πιο αποτελεσματικά και πιο αποφασιστικά απ’ ότι ο τακτικός στρατός. Κάτι τέτοιο μας υπνεθυμίζει για μια ακόμη φορά, τα πλεονεκτήματα που έχει ένας στρατός “ατάκτων”, όπου οι μαχητές συνδέονται με φιλικές σχέσεις μεταξύ τους, όπου οι αξιωματικοί αποπνέουν πιο πολύ κύρος και λιγότερο επίσημη εξουσία, που μάχεται για να προστατέψει τα σπίτια , τις οικογένειες και την κοινότητα του. Ένας τέτοιος στρατός θα πολεμάει πάντα καλύτερα από τους απρόσωπους και αποκτηνωμένους σύγχρονους επαγγελματικούς στρατούς, ή τους “εθνικούς” στρατούς ανίδεων κληρωτών που δεν είναι καν σίγουροι για ποιον λόγο πολεμούν, που δεν ξέρουν τι ακριβώς να συμπεράνουν όταν ακούν για “αποναζιστικοποίηση” και “αποστρατιωτικοποίηση” της Ουκρανίας, που έχουν την επιλογή να επιστρέψουν και να ζήσουν ασφαλείς στα σπίτια τους, αν είναι τυχεροί, πέρα απ’ τα ουκρανικά σύνορα.iii
Τα προβλήματα για τους υπερασπιστές επιδεινώνονται από την έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος, που δυσκολεύει την ορθή υγειονομική διαχείριση των νεκρών στρατιωτών από την πλευρά των AFU. Τα νεκροτομιία στο Μπαχμούτ και στις γύρω πόλεις υπολειτουργούν κι έχουν υπερβεί την πληρότητα τους, με αποτέλεσμα όταν κανείς επισκέπτεται την πρώτη γραμμή να βλέπει μια μακάβρια και αποκαρδιωτική εικόνα, με σωρούς στρατιωτών αφημένες έξω απ’ τα μπούνκερ, ώστε να διατηρούνται όσο είναι αυτό δυνατό στο φυσικό ψύχος που επικρατεί στην περιοχή.iv Καταλαβαίνει κανείς κατά πόσο αυτή η απελπισμένη πρακτική συνιστά μια βραδυφλεγή υγειονομική βόμβα τόσο για τους στρατιώτες, όσο και για τους άμαχους που είναι παγιδευμένοι στο Μπαχμούτ και στις γύρω πόλεις. Σε κάθε περίπτωση, το rotation μεταξύ των ουκρανικών στρατευμάτων στην πόλη γίνεται σε κλίμακα 2.000 στρατιωτών την ημέρα, με την κυβέρνηση του Ζελένσκυ να επιστρατεύει στρατηγικές εφεδρείες από την γειτονική Πολτάβα (4η ταξιαρχία της εθνοφυλακής και 46η αερομεταφερόμενη ταξιαρχία πεζικού) για να αναπληρώσει τον καταιγιστικό ρυθμό των απωλειών στο μέτωπο.
Η καταστροφή που έχουν σπείρει οι μαζικές πυραυλικές επιθέσεις της Ρωσίας στην ενεργειακή υποδομή της χώρας , έχει βέβαια δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα επιμελητείας στις AFU. Έχει δυσχεράνει την μετακίνηση των στρατευμάτων, ενώ τα εργοστάσια επισκευής του στρατιωτικού εξοπλισμού υπολειτουργούν και αυτά, πάρα την ανακατανομή του διαθέσιμου αποθέματος ρεύματος προς την ελαφρά πολεμική βιομηχανία (η Ουκρανία δεν διαθέτει βαριά πολεμική βιομηχανία). Το στρατηγικό πρόβλημα που προκύπτει για την Ουκρανία, είναι βέβαια ότι η ίδια δεν διαθέτει τα στρατιωτικά μέσα για να ανταποδώσει τα χτυπήματα της Ρωσίας και να πλήξει την πολεμική βιομηχανία στην ρωσική ενδοχώρα. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Ουάσινγκτον, ο Ζελένσκυ δεν κατάφερε να αποσπάσει κάποια υπόσχεση από τους αμερικανούς επικυρίαρχους για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς, εφόσον οι ΗΠΑ δεν εμπιθυμούν να πάρουν το ρίσκο της εμπλοκής σε έναν απευθείας πόλεμο με την Ρ.Ο. Οι Ουκρανοί έχουν προσπαθήσει να αντισταθμίσουν αυτή την στρατηγική αδυναμία τους οργανώνοντας, με την βοήθεια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ένα δίκτυο σαμποτέρ που δρουν όχι μόνο στις μεθοριακές επαρχίες, οπως το Belgorod, αλλά βαθιά μέσα στην ρωσική επικράτεια. Μόνο τον Δεκέμβρη, μια σειρά από ανεξιχνίαστους εμπρησμούς έχουν λάβει χώρα σε επιχειρήσεις που σχετίζονται με το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρ.Ο., όπως ήταν η φωτιά στο εργοστάσιο παραγωγής μηχανολογικού εξοπλισμού Zvezda στην Αγ. Πετρούπολη (13-12-22), η πυρκαγιά στο χημικό εργοστάσιο Argansk στο Ιρκούτσκ (15-12-22) , ή η φωτιά που εκδηλώθηκε σε αγωγό φυσικό αερίου στην Τσουβασία (20-12-22).v Για να μην αναφερθώ εδώ στν βομβαρδισμό της γέφυρας της Κριμαίας, που έγινε όχι με κάποιο πυραυλικό χτύπημα, αλλά με μια επίθεση αυτοκτονίας που θύμησε τις τακτικές ασύμμετρου πολέμου που χρησιμοποιεί το ISIS στο Ιράκ και την Συρία.vi Όπως και να ‘χει, αυτές οι σκόρπιες και μεμονωμένες δολιοφθορές είναι απλώς σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στην καθολική και συστηματική καταστροφή που είναι σε θέση να προκαλέσουν τα υπερσύγχρονα πυραυλικά συστήματα του ρωσικού στρατού.
Άλλη μια τεράστια στρατηγική ανισορροπία υπάρχει στο πυροβολικό που είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν οι δυο στρατοί στο πεδίο της μάχης. Τον περασμένο Νοέμβρη, οι “αριστεροί” ιμπεριαλιστές των New York Times δημοσίευσαν άρθρο με το οποίο επέπληξαν την ουκρανική ανώτατη διοίκηση αναφορικά με την “αλόγιστη χρήση” των οβίδων πυροβολικού που κάνουν οι Ουκρανοί στρατηγοί, προειδοποιώντας ότι ο ρυθμός με τον οποίο ξοδεύουν πυρομαχικά είναι πιθανό να δημιουργήσει σοβαρό ζήτημα με τον ανεφοδιασμό των μονάδων στο μέτωπο.vii Χαρακτηριστικά αναφέρω εδώ ότι οι Ουκρανοί εκτοξεύουν περίπου 5-6.000 οβίδες την ημέρα, την στιγμή που η ετησια παραγωγή στις ΗΠΑ κυμαίνεται περίπου στις 180.000 οβίδες. Φυσικά το πρόβλημα δεν έγκειται στην υποτιθέμενη ανικανότητα των Ουκρανών διοικητών, αλλά στην θηριώδη ισχύ του οπλοστασίου της Ρωσίας που είναι σε θέση να εξαπολύει καθημερινά 40 με 50.000 οβίδες , χωρίς να ανησχυεί ιδιαίτερα για μια ενδεχόμενη εξάντληση των αποθεμάτων της.viii Οι ίδιες ελλείψεις υπάρχουν και σε άλλα όπλα , όπως τα αντιαρματικά Javelin. Οι ΗΠΑ έχουν μέχρι τώρα προμηθεύσει τις μονάδες των Ουκρανών ενόπλων με 17.000 τέτοια συστήματα χειρός, η ετήσια παραγωγή όμως δεν υπερβαίνει τις 4.000 τέτοια κομμάτια. Για να λύσει το πρόβλημα, το Κογκρέσο έδωσε εντολή για την αγορά 800.000 οβίδων των 155mm από ιδιωτικές εταιρείες της αμερικανικής βιομηχανίας όπλων, φουσκώνοντας κι άλλο τον αμυντικό προϋπολογισμό.ix Παρ’ όλα αυτά, για να φτάσει η παραγωγή στο επιθυμητό επίπεδο, θα χρειαστεί να περάσουν το λιγότερο δύο χρόνια.
Τέλος, ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο ορατό ενδεχόμενο μιας από κοινού εκστρατείας της Ρ.Ο. και της Λευκορωσίας στο βόρειο τμήμα της χώρας. Τους τελευταίους μήνες στα σύνορα της Ουκρανίας με την Λευκορωσία βρίσκονται σε εξέλιξη πυρετώδεις προετοιμασίες και στην περιοχή του Γκόμελ, έχει συγκροτηθεί ένα μεικτό σώμα με στρατιώτες και των δύο χωρών. Ως επίσημη εξήγηση γι’ αυτή την μυστηριώδη σύμπραξη προβάλλεται η εξασφάλιση της “ασφάλειας” της Λευκορωσίας απέναντι σε μια ενδεχόμενη επιθετική ενέργεια των Ουκρανών.x Παρ’ όλα αυτά, εδώ και κάμποσες εβδομάδες οπλιταγωγά τραίνα πάνε κι έρχονται στην μεθόριο με την Ουκρανία μεταφέροντας ολόκληρες ίλες τεθωρακισμένων και βαρύ οπλισμό σε όλη την ουκρανική μεθόριο. Φυσικά, κανείς δεν παραδέχεται επίσημα ότι μια πιθανή εισβολή της Ρωσίας από κοινού με τη Λευκορωσία είναι στα χαρτιά. Όπως και να ‘χει, σε περίπτωση που αυτό συμβεί, το αντικείμενο μιας τέτοιας επέμβασης σίγουρα δεν θα είναι μια ακόμα απόπειρα για την στατιωτική κατοχή του Κιέβου, αλλά μάλλον η κατάληψη και διακοπή των οδών ανεφοδιασμού στην δυτική Ουκρανία, μέσα απ΄τις οποίες διέρχονται μέχρι σήμερα με σχετική άνεση τα νατοϊκά όπλα που φορτώνονται στην Πολωνία και προορίζονται για το Ντονμπάς. Ένα μεγάλο τμήμα των Ρώσων νεοσύλλεκτων που κατατάχτηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο της μερικής υποχρεωτικής επιστράτευσης, στάλθηκαν για να στελεχώσουν αυτή την αινιγμαιτκή νέα δύναμη στη Λευκορωσία. Σίγουρα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων πώς θα αντιδράσει το ΝΑΤΟ στην εμπλοκή μιας τρίτης χώρας στην ρωσο-ουκρανική διένεξη. Ωστόσο, αν κάτι τέτοιο συμβεί, η Ουκρανία θα έχει μεγάλη δυσκολία να ανταπξέλθει με επιτυχία σε έναν πόλεμο με Ρωσία και Λευκορωσία.
Τις παραπάνω παρατηρήσεις τις κάνω από μια “τεχνική” σκοπιά, με την ίδια έννοια που οι αναρχικοί της Ιβηρικής αποκαλούσαν “τεχνικούς” τους επαγγελματίες στρατιώτες που υπηρετούσαν σαν σύμβουλοι στις αναρχικές πολιτοφυλακές κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Όχι βέβαια από την άποψη ότι έχω κάποιες ειδικές γνώσεις πάνω στα στρατιωτικά ζητήματα, αλλά ότι η παραπάνω ανάλυση εξετάζει τεχνικής φύσεως ζητήματα, όπως η επάρκεια σε πολεμικό υλικό, οι ποιοτικές διαφορές του οπλοστασίου των αντιπάλων , κλπ. Αντικειμενικά, ποσοτικά δεδομένα που από μόνα τους μπορεί να συντελέσουν αποφασιστικά στην “νίκη” σε έναν πόλεμο. Απο εκεί και πέρα όμως, κι επειδή μιλάμε για “νικητές” θα πρέπει να εδώ να πούμε ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ούτε μια νίκη με την παραπάνω τεχνική έννοια φέρει μέσα της μια ηθική δικαίωση για το δυσβάστακτο τίμημα που επισύρει σε ανθρώπινες ζωές. Για να το πούμε διαφορετικά, η αντίφαση του πολέμου έγκειται στο γεγονός ότι κανένας πόλεμος δεν μπορεί να δικαιώσει τον εαυτό του. Ο γόνιμος προβληματισμός για το αν ένας πόλεμος είναι “δίκαιος”, αν πρέπει να διεξαχθεί ή όχι, ξεδιπλώνεται πάντοτε σε συνάρτηση με τους σκοπούς, τους απώτερους στόχους που τα υποκείμενα που εμπλέκονται σε αυτόν σκοπεύουν να φέρουν σε πέρας όταν επανέλθει η ειρήνη. Από την άλλη, ακριβώς για να μπορέσουν να υπερισχύσουν και να επιβάλλουν την ειρήνη με τη δύναμη των όπλων, οι εμπόλεμες πλευρές είναι υποχρεωμένες όλο και περισσότερο να υποβαθμίζουν τους αρχικούς σκοπούς τους και να προσαρμόζουν το περιεχόμενο και την μορφή των κοινωνικών θεσμών τους στα ιεραρχικά και συγκεντρωτικά πρότυπα που διευκολύνουν την καθολική στράτευση στην υπόθεση της “επιτυχούς” διεξαγωγής του πολέμου. Έτσι, η νίκη στον πόλεμο δεν μπορεί να νοείται ως η μονοδιάστατη κατίσχυση έναντι του αντιπάλου στο πεδίο της μάχης, αλλά είναι συνυφασμένη και με τον βαθμό κατά τον οποίο το μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας δεν υποκύπτει ολότελα στην άτεγκτη υλική αναγκαιότητα και δεν προσχωρεί ολόψυχα στην σοβινιστική υστερία, στην αποανθρωποποίηση του αντιπάλου και στις δεσποτικές τάσεις της εξουσίας που συνεπάγεται η ίδια η λογική μιας στρατιωτικής σύγκρουσης. Και από αυτή την άποψη, τόσο οι Ρώσοι , όσο και οι Ουκρανοί προλετάριοι βρίσκονται ήδη στην μεριά των ηττημένων αυτής της σύγκρουσης.
Φωτογραφία στο πάνω μέρος της σελίδας:
Κατεστραμμένο κτίριο στο Kramatorsk από πυραυλική επίθεση, Οκτ 2022.
i Ukraine war: Paranoia near Kharkiv as life after liberation is not without its problems, https://www.euronews.com/my-europe/2022/11/14/ukraine-war-paranoia-near-kharkiv-as-life-after-liberation-is-not-without-its-problems.
ii Russia Fortifies Defenses in Southern Ukraine, Analysts Say, https://www.nytimes.com/2022/11/28/world/europe/russia-ukraine-kherson-defense.html.
iii Η έλλειψη καθαρών σκοπών για την εκστρατεία στην Ουκρανία είναι μια συνήθης κριτική στον Πούτιν και το γενικό επιτελείο της Ρ.Ο. που ακούγεται εδώ και καιρό από την οριζόντια κοινότητα των ρώσων μπλόγκερ και αναλυτών που σχολιάζουν καθημερινά τον πόλεμο. Οι έννοιες της “αποναζιστικοποίησης” και της “αποστρατιωτικοποίησης” είναι μάλλον συγκεχυμένες και δεν βοηθούν στη διατήρηση υψηλού ηθικού ανάμεσα στους απλούς στρατιώτες που θέλουν να γνωρίζουν κάτω από ποιες προϋποθέσεις το μαρτύριο τους θα λάβει επιτέλους ένα τέλος.
iv Τα στοιχεία αυτά τα έχω συλλέξει από δεκάδες ανταποκρίσεις ανεξάρτητων δημοσιογράφων στο πεδίο που ανεβαίνουν κυρίως σε κανάλια στα κοινωνικά δίκτυα (π.χ. Telegram) σε real time χρόνο.
v Fires at military factories raise tension in Russia, https://english.elpais.com/international/2022-05-06/a-series-of-fires-at-military-factories-raises-tension-in-russia.html.
vi Υπάρχουν δύο σενάρια που είναι τα επικρατέστερα για την βομβιστική αυτή ενέργεια. Το πρώτο θέλει τον οδηγό της νταλίκας που ανατινάχτηκε να είναι Ουκρανός εθνικιστής ή ίσως νεοναζί, ένας φανατικός που δέχτηκε να θυσιαστεί για να πλήξει το μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας με μια επίθεση αυτοκτονίας. Το άλλο σενάριο, είναι ότι οι διοικητές των AFU έστειλαν έναν απλό οδηγό φορτηγού στον χαμό του χωρίς αυτός να το γνωρίζει. Όπως και να ‘χει, και τα δύο σενάρια είναι ανατριχιαστικά και απόλυτα ενδεικτικά της βιαιότητας που διέπει αυτήν την σύγκρουση.
vii Artillery is Breaking in Ukraine. It’s Becoming a Problem for the Pentagon, https://www.nytimes.com/2022/11/25/us/ukraine-artillery-breakdown.html.
viii B. Berletic, The Ukraine Arms Drain, https://journal-neo.org/2022/12/23/the-ukraine-arms-drain/.
ix Ενδεικτικά να πούμε εδώ ότι ο προϋπολογισμός που εγκρίθηκε απ’ το Κογκρέσο προβλεπει την δαπάνη 858 δισ για τις ανάγκες της “άμυνας” και 772 δισ για όλα τα υπόλοιπα καθήκοντα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης! Μόνο η “βοήθεια” προς την Ουκρανία αγγίζει τα 45 δισ δολάρια, ένα ποσό που είναι μεγαλύτερο από τον στρατιωτικό προϋπολογισμό μιας μεγάλης δύναμης όπως είναι η Γαλλία , και ισό με τις αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας.
x Belarus says Russian nuclear-capable Iskander missile systems ready for use, https://www.euractiv.com/section/global-europe/news/belarus-says-russian-nuclear-capable-iskander-missile-systems-ready-for-use/.
