Εδώ και δυο εβδομάδες συνεχίζει να μαίνεται το πύρινο μέτωπο στην δασική περιοχή γύρω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσέρνομπιλ στην Ουκρανία. Η φωτιά προκλήθηκε στις 3/4, από αλόγιστη καύση ξερών χόρτων στην περιοχή, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές.
Θυμίζουμε πως ένας εκ των πυρηνικών αντιδραστήρων του εργοστασίου είχε εκραγεί 34 χρόνια πριν, τον Απρίλη του 1986, γεμίζοντας με ραδιενέργεια όλη την περιοχή, αλλά και μεγάλο μέρος της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, μέσω του αέρα και του εδάφους, και προκαλώντας τον άμεσο θάνατο δεκάδων ανθρώπων, αλλά επιφέροντας έμμεσα και δεκάδες χιλιάδες ακόμη θανάτους τα επόμενα χρόνια, που συνδέονταν με καρκίνους λόγω της ραδιενέργειας. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας, ενώ το σύνολο των περίπλοκων συνεπειών του παραμένει ακόμη αντικείμενο προς συζήτηση από τους επιστήμονες.
Πριν από 14 ημέρες λοιπόν, ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά στην γύρω περιοχή, φαινόμενο που δεν είναι σπάνιο, λόγω του ξηρού κλίματος. Παρ’όλα αυτά, τα πράγματα έγιναν πολύ πιο ανησυχητικά, όταν οι μετρήσεις της ραδιενέργειας στην πληγείσα περιοχή μετρήθηκαν 16 φορές μεγαλύτερες του φυσιολογικού, σύμφωνα και με φωτογραφία (κεντρική φωτό κειμένου) που δείχνει τις ενδείξεις ενός μετρητή Geiger, όχι πολύ μακριά από τον αντιδραστήρα, ενώ η φωτιά ξεκίνησε σύντομα να παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις,
Οι Ουκρανικές αρχές έσπευσαν γρήγορα να καθησυχάσουν τον κόσμο, λέγοντας πως η πυρκαγιά βρίσκεται υπό έλεγχο και πως οι μετρήσεις ραδιενέργειας έξω από την ζώνη του πυρός είναι φυσιολογικές. Υπολόγιζαν δε την έκταση της φωτιάς σε μόλις 20 εκτάρια κατά την πρώτη ημέρα.
Την ίδια ώρα όμως, η Greenpeace της Ρωσίας με ανακοίνωσή της προειδοποιούσε πως αυτό είναι αναληθές και πως οι δορυφορικές εικόνες μαρτυρούν μια πληγείσα έκταση 12.000 εκταρίων, η οποία γρήγορα τριπλασιάστηκε, ενώ παρόμοιας έκτασης μέτωπα μαίνονταν σε κοντινή απόσταση! Ο άνεμος έπαιξε κομβικό ρόλο σε αυτή την διασπορά, σύμφωνα με τον επικεφαλής της οργάνωσης, Ρασίντ Αλίμοφ, ο οποίος μάλιστα προειδοποίησε και για την μεταφορά ραδιενέργειας μέσω των ραδιονουκλεϊδίων.
Η ουκρανική κυβέρνηση ωστόσο, δεν απάντησε ξεκάθαρα στους ισχυρισμούς της Greenpeace και συνέχισε να υποστηρίζει πως η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο, ακόμη και όταν η φωτιά φάνηκε να επηρεάζει μεγάλο μέρος της παλαιάς εκκενωμένης ζώνης του 1986 και να πλησιάζει την πόλη-φάντασμα Πριπιάτ και τους παλιούς αντιδραστήρες. Ευτυχώς, η μεγάλη κινητοποίηση των πυροσβεστών απέτρεψε την φωτιά να φτάσει στο πρώην εργοστάσιο.
Αυτό θεωρήθηκε πως θα ήταν το τέλος της πυρκαγιάς, με την ουκρανική κυβέρνηση, μέσω του προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι, να υπόσχεται “διαφάνεια” στο ζήτημα και να επαναλαμβάνει πως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον πληθυσμό. Συνέχισε όμως να μην απαντά στα όσα δήλωσαν επανειλημμένα οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές, σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές και την βαθιά επίδραση στην γύρω περιοχή από το συμβάν. Αντίθετα, παρουσίασε τις μετρήσεις αυξημένες Καισίου-137 ως “βραχυπρόθεσμες” και “μη ανησυχητικές”.
Σε αντίθεση όμως με όσα ανέμεναν οι αρχές, ο κίνδυνος δείχνει να μην έχει περάσει σε καμία περίπτωση. Χθες αναζωπυρώθηκαν τρεις εστίες και πάλι γύρω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα, με πάνω από 1000 πυροσβέστες να ρίχνονται στην μάχη της κατάσβεσης.
Η στάση της κυβέρνησης της Ουκρανίας είναι τουλάχιστον ύποπτη. Ο τρόπος με τον οποίο απλά αγνόησαν όλες τις προειδοποιήσεις των περιβαλλοντολόγων και ακτιβιστών, προδίδει από την μια ενοχή, σε σχέση με την ειλικρίνεια των όσων έχουν δηλώσει εδώ και δυο εβδομάδες, ενώ από την άλλη, το γεγονός ότι η περιοχή του Τσέρνομπιλ βρίσκεται πολύ κοντά στην πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Κίεβο, σίγουρα φανερώνει το μέγεθος της ανευθυνότητας.
Το κουκούλωμα των πραγματικών επιπτώσεων που μπορεί να έχει η ραδιενέργεια στον πληθυσμό είναι μια τακτική που ακολουθήθηκε και το 1986, όταν επιστρατεύθηκαν μέχρι και διάσημα πρόσωπα που έτρωγαν φρούτα και λαχανικά “από το Τσέρνομπιλ”, ζωντανά στην τηλεόραση, για να υποβαθμίσουν το γεγονός. Οι διάφοροι “ειδικοί” πληροφορούσαν και μέσω της ελληνικής κρατικής τηλεόρασης, τι μπορούμε να φάμε και τι όχι, ενώ τα πολιτικά παιχνίδια έδιναν και έπαιρναν στην διεθνή σκηνή.
Σίγουρα οι συνθήκες δεν είναι ίδιες, σε καμία περίπτωση, καθώς δεν μιλάμε για μια πυρηνική έκρηξη, αλλά για μια πυρκαγιά σε μια πιθανότατα ακόμη βαθιά μολυσμένη περιοχή. Μια πυρκαγιά όμως, που δεν ήταν ποτέ τόσο μικρή και αμελητέα όσο την παρουσίασαν οι αρχές, κάτι που μας προδιαθέτει αρνητικά και για την αναλογία του μεγέθους της επικινδυνότητας, σε σχέση με όσα ισχυρίζεται η κυβέρνηση.
Όταν μάλιστα υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες επιστημονικές μελέτες, που δείχνουν το πόσο και το πώς η ραδιενέργεια επηρέασε το 1986 όλη την περιοχή- τους ανθρώπους, τα φυτά και τα ζώα, το έδαφος και το υπέδαφος- και πώς αυτό συνεχίστηκε για δεκαετίες ολάκερες, είναι τουλάχιστον εγκληματική μια στάση που θα αποκρύπτει την αλήθεια για την -όποιας αναλογίας- επίδραση μπορεί να υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή από την πυρκαγιά. Πόσο μάλλον όταν οι επιστήμονες και οι περιβαλλοντολόγοι επιβεβαιώνουν με στόμφο την ύπαρξη κινδύνου για μεταφορά της ραδιενέργειας, μέσω π.χ. του αέρα.
Η καταστροφή του 1986 μας δίδαξε, μεταξύ άλλων, την αδιαφορία του ανθρώπου απέναντι στην φύση, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία της τεχνολογικής αναβάθμισης. Το πως η “κούρσα” της τεχνοβιομηχανίας μπορεί να σπείρει κυριολεκτικά τον όλεθρο και να θυσιάσει τα πάντα στον βωμό του κέρδους.
Ακόμη λοιπόν κι αν ο άνθρωπος δεν έχει κατανοήσει το πόσο πολύ εξαρτημένος είναι από το οικοσύστημα για την επιβίωσή του… Ακόμη κι αν ο καπιταλισμός κάνει τα πάντα για να αποκρύψει κάθε τι που μπορεί να του στοιχίσει μερίδιο από τα κέρδη του… Όλοι εμείς που μαχόμαστε για την κοινωνική επανάσταση και βάζουμε μπροστά ως προτεραιότητα την παύση της εκμετάλλευσης και της καταστροφής της φύσης, ως δομικό στοιχείο της παύσης συνολικά κάθε είδους καταπίεσης, πρέπει να μαχόμαστε καθημερινά για να αποκαλύψουμε και να αναδείξουμε την πραγματική διάσταση του φαινομένου αυτού.
Γιατί, όπως έχουν τονίσει αρκετές φορές διάφοροι επιστήμονες, ο πλανήτης μπορεί να κάνει ανά πάσα στιγμή ένα ωραιότατο reboot, να φέρει μια νέα “εποχή των παγετώνων” υπό οποιαδήποτε μορφή. Να προκαλέσει την “αυτοκάθαρσή του”.
Στην αυγή όμως της νέας εποχής, δεν θα υπάρχει η ζωή όπως την ξέρουμε.