Η κληρονομιά της Θάτσερ και ο Δ. Κουφοντίνας
Πριν από μερικές μέρες μεταφράσαμε ένα άρθρο από τo βρετανικό αναρχικό site freedomnews.org.uk., το οποίο πραγματευόταν την άνοδο του ρεύματος νεοφιλελευθερισμού στις τάξεις των Συντηρητικών εν μέσω πανδημίας, ρεύμα που στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Μάργκαρετ Θάτσερ και την προεδρία της.
Ο λόγος που επιλέξαμε να μεταφράσουμε το εν λόγω άρθρο ήταν οι ομοιότητες που παρατηρήσαμε ανάμεσα στην Βρετανική και την Ελληνική νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση και η διαχείριση της πανδημίας του Covid-19 με όρους προστασίας του κεφαλαίου και όχι της ανθρώπινης ζωής. Οι ομοιότητες όμως ανάμεσα στους κληρονόμους της Θάτσερ (βασικά στην ίδια την Θάτσερ) και στην ακροδεξιά και νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη έχουν αρχίσει να παραείναι πολλές και μας αναγκάζουν να προβούμε σε μια ανάλυση, αλλά και σε μια υπενθύμιση του τι εστί Θάτσερ, Θατσερισμός και Νεοφιλελευθερισμός, σε διάφορα πεδία της ζωής, φτάνοντας μέχρι και την απεργία πείνας του επαναστάτη κομμουνιστή Δημήτρη Κουφοντίνα.
Ποια ήταν η Μάργκαρετ Θάτσερ
Η Μάγκι Θάτσερ, ηγέτης των Συντηρητικών από το 1975, κυβέρνησε το Ηνωμένο Βασίλειο για 12 περίπου χρόνια, από το 1979 μέχρι το 1990. Η πολιτική της ήταν ένα μείγμα κοινωνικού συντηρητισμού και οικονομικού ακραίου νεοφιλελευθερισμού. Σε αυτή την μια ντουζίνα χρόνια που κυβέρνησε, η Θάτσερ κατάφερε να ανοίξει μέτωπο με:
- Την εργατική τάξη, ιδίως στην οργανωμένη της μορφή, δηλαδή τα συνδικάτα, τα οποία αποκαλούσε “εσωτερικό εχθρό” και υποστήριζε πως υπονόμευαν την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ήταν αμείλικτη στην αντιμετώπισή τους, καθώς προωθούσε με κάθε μέσο οποιαδήποτε νεοφιλελεύθερη πολιτική υπέρ του Κεφαλαίου. Από τις ιδιωτικοποιήσεις σε δημόσια αγαθά (π.χ. ρεύμα, νερό, αέριο, η ιδιωτικοποίηση όλων αυτών μετέπειτα σχεδόν σε όλο τον κόσμο έχει τις ρίζες της στην περίοδο της διακυβέρνησης της Θάτσερ στο “Νησί”), μέχρι την αύξηση των έμμεσων φόρων και τη μείωση των άμεσων (αυτό βοηθάει τους ανθρώπους με υψηλότερο εισόδημα), το πρόγραμμα της ήταν “ξεπατικωτούρα” των θέσεων ακραίων νεοφιλελεύθερων οικονομολόγων όπως ο Μίλτον Φρίντμαν . Έφτασε να καταργήσει συνδικάτα όπως το Government Communications Headquarters (GCHQ), δηλαδή το συνδικάτο των Κυβερνητικών Επικοινωνιών, καθώς πίστευε πως ο συνδικαλισμός σε έναν τέτοιο τομέα ήταν επικίνδυνος για την δημόσια ασφάλεια. Το απαύγασμα της αντεργατικής της πολιτικής ήταν το κλείσιμο 20 δημόσιων μεταλλείων την διετία 1984-1985, που έφερε την απώλεια δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας, με την συνεπακόλουθη πανεθνική απεργία να κηρύσσεται παράνομη και να καταπολεμάται με αστυνομική καταστολή και απεργοσπάστες.
- Τους μετανάστες και τις μειονότητες. Η Θάτσερ, αν και αρχικά δήλωνε πως “οι μειονότητες έχουν προσφέρει με πολλούς τρόπους στην χώρα“, υποστήριζε πως η ρατσιστική ρητορική και η άνοδος του National Front (Εθνικού Μετώπου – Ακροδεξιά Φασιστική Οργάνωση) ήταν δικαιολογημένη, καθώς “ο Βρετανός, που έχει προσφέρει τόσα στην δημοκρατία, μπορεί να ανεχθεί τις μειονότητες, αλλά τις φοβάται όταν μεγαλώσουν” και πως “Η Βρετανία μπορεί να πνιγεί από ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας”. Έτσι, η ακροδεξιά Θάτσερ κατάφερε να εκμηδενίσει το NF, όχι λαμβάνοντας μέτρα εναντίον του, αλλά απορροφώντας ουσιαστικά τους ψηφοφόρους του με τις αυστηρές αντι-μεταναστευτικές της πολιτικές. Επίσης, επί της εποχής της συνεχίστηκαν και οξύνθηκαν οι διακρίσεις ενάντια στην μαύρη και καραϊβιανή κοινότητα, κάτι που κορυφώθηκε στις Ταραχές του Μπρίξτον, το 1981.
- Τους Ιρλανδούς Ρεπουμπλικάνους. Η Θάτσερ ήταν απόλυτη απέναντι σε αυτό που αποκαλούσε “απλό έγκλημα”, την “τρομοκρατία”. Έλεγε πως “το έγκλημα είναι έγκλημα, δεν είναι τίποτα πολιτικό” και αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με τους πολιτικούς κρατούμενους του IRA, τους οποίους δεν αναγνώριζε ως τέτοιους, όταν, στα 1981, αυτοί ξεκίνησαν μια μεγάλη απεργία πείνας στην φυλακή HM Prison Maze στην πόλη Λίζμπερν κοντά στο Μπέλφαστ, με ηγέτη τον Bobby Sands. Σκοπός τους ήταν να ανακτήσουν το status του πολιτικού κρατούμενου, αλλά και διάφορα άλλα μικρότερα αιτήματα που σχετίζονταν με αυτό, όπως να φοράνε τα δικά τους ρούχα και όχι στολές φυλακισμένων κλπ. Ακόμη κι αν ο Sands έφτασε εν μέσω απεργίας πείνας να εκλεγεί στο Κοινοβούλιο της χώρας, η Θάτσερ δεν ενέδωσε και η στάση της οδήγησε στον θάνατο 10 Ιρλανδών Ρεπουμπλικανών, συμπεριλαμβανομένου του Sands που είχε ξεκινήσει πρώτος την απεργία. Η πολιτική της “Σιδηράς Κυρίας” στο θέμα αυτό επέφερε όξυνση της πολιτικής βίας κατά τα επόμενα χρόνια, με αποκορύφωμα την παρολίγον εκτέλεσή της σε ένα ξενοδοχείο στο Μπράιτον, στα 1984, σε μια επίθεση με 5 νεκρούς.
Φυσικά, πέρα από τα παραπάνω βασικά μέτωπα, η Θάτσερ άνοιξε πόλεμο σχεδόν με όλη την κοινωνία (ακόμη και με τους οπαδούς του ποδοσφαίρου) πλην των υποστηρικτών της, δίχασε βαθιά την Αγγλία, αλλά με αυτό τον τρόπο κατάφερε να παραμείνει στην Πρωθυπουργία μέχρι το 1990. Αν τα εσωτερικά της Μεγάλης Βρετανίας ακόμη δεν σας έχουν κάνει να προχωρήσετε σε αυτή την ενέργεια στο κείμενο: “Θάτσερ Μητσοτάκης”, να αναφέρουμε επίσης τον ακραίο αντικομμουνισμό της, την προσήλωση στις επιδιώξεις των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων στην Μέση Ανατολή, την Ν.Α. Ασία και αλλού, όπου υπήρχε πολεμική σύρραξη και τα κολλητηλίκια με τον Ρόναλντ Ρήγκαν. Επίσης, υποστήριξε ουσιαστικά το ρατσιστικό καθεστώς του Μπόθα στην Νότια Αφρική, την περίοδο των έντονων διαμαρτυριών κατά του Apartheid (δηλαδή, διατηρούσε εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις με ένα αποικιακό ρατσιστικό καθεστώς, που είχε θέσει στο περιθώριο ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας τους αρχικούς κατοίκους της χώρας, αν πιάνετε τον παραλληλισμό με το σήμερα δηλαδή, σε μια άλλη χώρα, λίγο βορειότερα). Και το συνέχισε ακόμη και όταν όλη η διεθνής κοινότητα στράφηκε εναντίον του. Τι άλλο έκανε; Α, κέρδισε και έναν πόλεμο με την Αργεντινή στα Φώκλαντς ή Μαλβίνες, μια Βρετανική Βάση που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την χώρα της Ν.Αμερικής.
Η κληρονομιά της Θάτσερ, ο Μητσοτάκης και ο Δημήτρης Κουφοντίνας
Και πάμε τώρα στα δικά μας επειδή το ζήτημα είναι σοβαρό. Ο Μητσοτάκης φαίνεται να αντιγράφει με καρμπόν την πολιτική της Θάτσερ, τόσο στο οικονομικό, όσο και στο κοινωνικό πεδίο. Και στα δυο βέβαια τον έχει βοηθήσει απερίγραπτα η πανδημία, την οποία διαχειρίστηκε με γνώμονα τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αναμεμειγμένες ωστόσο με όσο κράτος βίας και καταστολής χρειαζόταν, ώστε από την μία να το παίξει “προστάτης” και “προφήτης” στα αρχικά στάδια, μέχρι να τον καταλάβουν και οι πέτρες, από την άλλη να περάσει ότι μπορούσε και δεν μπορούσε από αντιδραστικά μέτρα, με τις κοινωνικές αντιστάσεις να βρίσκονται για καιρό στο ναδίρ (όπως άλλωστε ήταν και στην εποχή της Θάτσερ στο Νησί, για άλλους όμως λόγους και με καταστολή διαφορετικού τύπου).
Μπροστά του τώρα έχει να διαχειριστεί ακόμη ένα φλέγον θέμα, που τον συνδέει με τους πολιτικούς του προγόνους. Αυτό της απεργίας πείνας του φυλακισμένου Επαναστάτη Κομμουνιστή Δημήτρη Κουφοντίνα. Ο Δ.Κ. δεν ζητάει κάτι το οποίο χρειάζεται την αλλαγή κάποιου νόμου, κάποια τροποποίηση του συντάγματος ή κάτι τέτοιο, όπως έπρεπε να γίνει στην Μεγάλη Βρετανία το 1981, για να επανέλθει το καθεστώς του πολιτικού κρατούμενου στους φυλακισμένους του IRA. Ζητάει απλά να τηρηθεί ένας νόμος τον οποίο η ίδια η Κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε.
Ο Δ.Κ. είναι ήδη στην 28η ημέρα απεργίας πείνας. Είναι ένας μεσήλικας άνθρωπος, ο οποίος έχει ξαναπεράσει πολλαπλές φορές την διαδικασία της απεργίας πείνας. Το επαναστατικό του ήθος, παρόμοιο εκείνου των μαχητών του IRA, τον οδηγεί στο να μην δέχεται καμία βοήθεια από τους γιατρούς και να μένει πιστός και συνεπής στα όσα έχει δηλώσει σχετικά με την πορεία του αγώνα του. Η πορεία της υγείας του είναι ήδη κρίσιμη. Ακόμη κι αν νικούσε σήμερα και σταματούσε τον αγώνα, πάλι θα υπήρχαν μεγάλες ανησυχίες σχετικά με την αποκατάστασή του.
Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Αγία Οικογένεια που κυβερνά αυτή την χώρα αποφασίσουν να συνεχίσουν την εκδικητική πολιτική εξαίρεσης απέναντί του, τότε πιθανότατα θα βρεθούν προ των ευθυνών τους. Είναι ο Μητσοτάκης αποφασισμένος να γίνει ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που αφήνει απεργό πείνας να πεθάνει, όταν μάλιστα είναι ο ίδιος και η Κυβέρνησή του που παρανομούν; Είναι έτοιμος να φτάσει και να ξεπεράσει ακόμη και την Μάργκαρετ Θάτσερ, το ίνδαλμά του, σε αυτό το κομμάτι;
Αν ναι, τότε σίγουρα οφείλει να γνωρίζει ότι θα πρέπει έπειτα να υποστεί και τις συνέπειες των επιλογών του. Είδαμε τι έγινε στο Νησί κατά τα επόμενα χρόνια του θανάτου του Bobby Sands. Πέραν του γεγονότος ότι αυτός μετατράπηκε σε ήρωα των απανταχού αγωνιζόμενων ενάντια στην αδικία (εμείς πάντα θα προτιμούμε τον Δ.Κ. ζωντανό), όσο κι αν προσπαθούσαν να τον βαφτίσουν “απλό εγκληματία” και “τρομοκράτη”, η πολιτική βία έφτασε στο αποκορύφωμά της, τόσο στην Ιρλανδία, όσο και στην ίδια την Αγγλία, ενώ η Μάγκι Θάτσερ κοιμόταν για τα επόμενα χρόνια της ζωής της με το ένα μάτι ανοιχτό. Σίγουρα, δεν μπορεί, όλα αυτά θα τα έχει συνυπολογίσει ο κος Μητσοτάκης ενώ λαμβάνει την απόφασή του. Ήδη έχει φέρει ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας να παλαντζάρει στο τεντωμένο σκοινί της απόγνωσης, με την παραίτηση στην μία πλευρά του κενού και την εξέγερση στην άλλη. Ένα μικρό αεράκι οργής ίσως αρκεί για να κρίνει την έκβαση.
Α, και κάτι ακόμη. Η Μάγκι Θάτσερ μπορεί να χώρισε την Βρετανική κοινωνία στα δυο για δώδεκα χρόνια και να “βασίλεψε” λόγω της προσήλωσης των “οπαδών” της, όταν όμως έφυγε από τον πρωθυπουργικό θώκο μετά από εσωκομματικό “πραξικόπημα” και κατά τα επόμενα χρόνια, ξεχάστηκε σχετικά εύκολα από τους υποστηρικτές της, οι οποίοι είχαν αρχίσει μάλλον κι αυτοί να κουράζονται. Έτσι, η είδηση του θανάτου της το 2013 δεν έφερε κανένα τεράστιο κύμα πένθους στους Συντηρητικούς ψηφοφόρους. Αντίθετα, ένα άλλο κύμα ξέσπασε στην χώρα, αυτό της πανηγυρικής ατμόσφαιρας ανάμεσα στην εργατική τάξη, τους προοδευτικούς ανθρώπους και τις μειονότητες, που οδήγησε μέχρι και σε δημόσιες εκδηλώσεις και εορτασμούς, ιδιαίτερα σε φτωχικές και προλεταριακές περιοχές, τις οποίες η Θάτσερ είχε καταστρέψει οικονομικά με την πολιτική της.
Το σύνθημα “When Maggie Thatcher Dies” (όταν πεθάνει η Μάγκι Θάτσερ) στον ρυθμό του “Jolly Good Fella” έγινε ύμνος και τραγουδήθηκε σε όλο το νησί, από πέταλα γηπέδων (ιδίως της εργατικής περιοχής του Liverpool) μέχρι πλατείες χωριών και εργατικών προαστίων, ενώ το τραγούδι από την ταινία “Ο Μάγος του Οζ”, “Ding Dong the Witch is dead”, που χρησίμευσε στους διαδηλωτές ώστε να εκφράσουν την χαρά τους γα τον θάνατο της Θάτσερ, έφτασε στο Νο1 των Βρετανικών charts, παρόλο που είχε γραφτεί το 1939!
Μπορεί λοιπόν η υποστήριξή της από μερίδα της κοινωνίας κατά την διάρκεια της θητείας της να ήταν μεγάλη, το μίσος όμως ενός τεράστιου κομματιού των φτωχών στρωμάτων ήταν απύθμενο και αυτό μαρτυράται από τον τρόπο με τον οποίο αυτό εκφράστηκε από τον λαό μετά τον θάνατό της. Κάτι τέτοιο ίσως δεν έχει ξανασυμβεί για θάνατο ηγέτη του Δυτικού Κόσμου από πολίτες της ίδιας του της χώρας, από την εποχή του Χίτλερ.
Αυτή είναι η τύχη των τυράννων και των βασανιστών της εργατικής τάξης, ακόμη κι αν πεθάνουν στα βαθιά γεράματα. Να γίνει ο θάνατός τους σύνθημα στα χείλια των καταπιεσμένων.
