Κομβόι “ελευθερίας”: Η συστράτευση μικρού κεφαλαίου και ακροδεξιάς στον Καναδά.
Η αυξανόμενη σημασία του “κομβόι ελευθερίας” απαιτεί μια ανάλυση σε σχέση με τη θέση και τις προοπτικές της εργατικής τάξης. Στις 15 Ιανουαρίου η εξαίρεση από την εντολή για τα εμβόλια για τους φορτηγατζήδες που διέσχιζαν τα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά εγέρθηκε ξαφνικά, δίνοντας έτσι το έναυσμα για το λεγόμενο “κομβόι ελευθερίας” (“Freedom Convoy”). Μια εβδομάδα αργότερα οι φορτηγατζήδες στη Βρετανική Κολομβία, που αποτελούνταν κυρίως από οδηγούς που είχαν τα δικά τους φορτηγά και όχι από εργαζόμενους που απασχολούνταν άμεσα, άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πόλη Πρινς Τζορτζ, για να εκδηλώσουν την περιφρόνησή τους. Καθώς το κομβόι κινούνταν μέσω της Αλμπέρτα με προορισμό την Οτάβα, η τακτική του αποκλεισμού κρίσιμων υποδομών αναπτύχθηκε για πρώτη φορά, καθώς εμπόδισε την εθνική οδό Τρανς-Κάναντα στις 23 Ιανουαρίου. Αυτό το δρομολόγιο προς την Οττάβα γιγαντώθηκε, διότι λειτούργησε ως σημείο συγκέντρωσης για ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που αποτελούνταν κυρίως από ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Μέσω διαδικτυακών μέσων η αυτοκινητοπομπή άρχισε να συγκεντρώνει τόσο οικονομική όσο και υλικοτεχνική υποστήριξη. Στις 29 του μηνός η αυτοκινητοπομπή έφτασε στην Οττάβα και άρχισε να καταλαμβάνει το κέντρο της πόλης. Το κομβόι θα προχωρούσε στον αποκλεισμό βασικών συνοριακών διαβάσεων, κυρίως της γέφυρας Αμπάσαντορ στο Γουίντσορ του Οντάριο στις 7 Φεβρουαρίου, η οποία από μόνη της διευκολύνει το εμπόριο 700 εκατομμυρίων δολαρίων κάθε μέρα. Το κίνημα αυτό προσέλκυσε τη συμπάθεια της αμερικανικής δεξιάς, βρίσκοντας υποστήριξη από τμήματα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και της θρησκευτικής δεξιάς, ενώ ενέπνευσε μιμητικές διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο.
Δύο εβδομάδες μετά την έναρξη των διαδηλώσεων των “φορτηγατζήδων”, το καναδικό κράτος έχει αρχίσει να αναγνωρίζει την ανάγκη χρήσης βίας για τον τερματισμό τους. Αυτό έρχεται μετά την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης από διάφορους πολιτικούς, από τον δήμαρχο της Οττάβα, Τζιμ Γουάτσον, μέχρι τον πρωθυπουργό του Οντάριο, Νταγκ Φορντ, και τον πρωθυπουργό Τριντό. Με πανηγυρικό τόνο, ο Τζάστιν Τριντό αναφέρθηκε σε συνέντευξη Τύπου στο τηλεφώνημά του με τον πρόεδρο Μπάιντεν σχετικά με τον αποκλεισμό της γέφυρας Αμπάσαντορ, δηλώνοντας ότι μια τέτοια ενέργεια είναι απαράδεκτη, καθώς απειλεί την ήδη αδύναμη βορειοαμερικανική οικονομία. Λίγο αργότερα, τη νύχτα της 12ης Φεβρουαρίου, η αστυνομία απομάκρυνε τα οχήματα της πομπής, άνοιξε τη γέφυρα και επέβαλε μεγάλα πρόστιμα και μερικές συλλήψεις. Αλλά κανένα από τα πολιτικά σημεία συζήτησης που υποστήριξε το κράτος ή οι φωνές που κραύγαζαν “ελευθερία!” στους δρόμους της Οττάβα δεν επιχείρησαν καν να αποτυπώσουν τι σημαίνει το λεγόμενο “κομβόι της ελευθερίας” και ποιες δυνάμεις το ώθησαν στην ύπαρξή του.
Ως το τμήμα της καπιταλιστικής τάξης που είναι πιο ευάλωτο στην οικονομική εκκαθάριση, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και οι ανεξάρτητοι εργολάβοι του Καναδά αντιμετωπίζουν την επικείμενη καταστροφή από την έναρξη της πανδημίας του Covid-19. Ως εκπρόσωποι των μικρότερων κεφαλαίων, οι μικροκαπιταλιστές έχουν τη μικρότερη δυνατότητα να αντέξουν απώλειες όπως αυτές που υπέστησαν κατά την έναρξη του 2020. Πολιτικά αυτή η απελπισία μεταφράστηκε σε μια βλαβερή σειρά πολιτικών κατά της δημόσιας υγείας, ξεκινώντας με τις διαμαρτυρίες κατά του lockdown την άνοιξη του 2020. Το σύνθημα που διατυμπάνιζαν αυτοί οι διαδηλωτές, “όλες οι επιχειρήσεις είναι απαραίτητες”, καταδεικνύει τον ταξικό τους χαρακτήρα. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η αυτοκινητοπομπή των φορτηγατζήδων μετατράπηκε στις 22 Ιανουαρίου σε συγκέντρωση για ένα τμήμα των μικροεπιχειρηματιών, των θεωρητικών των συνωμοσιών και των απροκάλυπτων αντιδραστικών σε ολόκληρο τον Καναδά. Πριν από το κομβόι των φορτηγατζήδων, αυτού του είδους οι πολιτικές διαδηλώσεις παρέμεναν οργανωμένες γύρω από τις τοπικές πόλεις. Αυτό που έκανε η αυτοκινητοπομπή των φορτηγατζήδων ήταν να επιτρέψει σε αυτά τα συμφέροντα να συσπειρωθούν σε ένα κίνημα σε εθνική κλίμακα, το οποίο λειτούργησε ως πόλος έλξης για τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και τους αρνητές των εμβολίων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα αιτήματα που προβάλλονται από το κομβόι καταδεικνύουν τον απόλυτα αντιδραστικό του χαρακτήρα. Εν τέλει επικεντρώνονται γύρω από την αναίρεση των μέτρων δημόσιας υγείας, από το αρχικό αίτημα για την κατάργηση των κανονισμών διέλευσης των συνόρων και την επέκτασή τους ως την επίθεση στους περιορισμούς χωρητικότητας και τις εντολές εμβολίων στο σύνολό τους. Η συνωμοσιολογική παραφροσύνη και οι αόριστες έννοιες της “ελευθερίας” αποτελούν απλώς μια φτηνή λάμψη στην πραγματική επιθυμία επιστροφής σε ένα βιώσιμο ποσοστό κέρδους. Τα συγκεκριμένα συναισθήματα ποικίλλουν, αλλά τα συμφέροντα αυτού του τμήματος τα οδηγούν στην άρνηση της αναγκαιότητας των μέτρων υποστήριξης της δημόσιας υγείας. Στο πιο ριζοσπαστικό άκρο των πολιτικών αιτημάτων τους υπάρχουν εκκλήσεις για τη διάλυση της Βουλής των Κοινοτήτων και την αντικατάστασή της από μια προσωρινή κυβέρνηση των ηγετών των διαδηλωτών που θα αποκαταστήσει την εξουσία με την καθοδήγηση της Γερουσίας. Τέτοια αιτήματα δείχνουν ότι στο εσωτερικό αυτού του ευρύτερου κινήματος υπάρχουν ακροδεξιά και ανοιχτά φασιστικά στοιχεία σε λειτουργία. Συνεπώς, αποκαλύπτεται πως η διαμαρτυρία αυτή δεν πραγματοποιείται ενάντια στην ύπαρξη του κράτους, του κεφαλαίου και της εξουσίας τους, αλλά για την επιβολή των συμφερόντων του μικρού κεφαλαίου στο κράτος, αντιπαραθετικά προς τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.
Αποκαλύπτεται, λοιπόν, η ταξική φύση αυτού του κινήματος από το γεγονός ότι τα αρχικά αιτήματα που προέρχονται από τους ιδιοκτήτες φορτηγατζήδες δεν έχουν καμία σχέση με τα βασικά οικονομικά αιτήματα της εργατικής τάξης, παρά την επί δεκαετίες επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στον κλάδο των φορτηγών, που έχει βιώσει την παράταση της εργάσιμης ημέρας σε εξαντλητικό επίπεδο παράλληλα με τη στασιμότητα των μισθών. Το γεγονός ότι το κίνημα αυτό έχει προσελκύσει κάποιους μισθωτούς εργαζόμενους καταδεικνύει ότι η εργατική τάξη ακόμα δεν έχει καταφέρει να θέσει καίρια τη δική της λύση στην κρίση. Ενώ υπήρξαν αξιοσημείωτες απεργίες ενάντια στις γενικευμένες επιθέσεις του κεφαλαίου καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, αυτές περιορίστηκαν λόγω της κλαδικής τους φύσης και βασίστηκαν σε αμυντικά οικονομικά αιτήματα, χωρίς να προχωρήσουν σε πολιτικό έδαφος.
Οι διαχωρισμοί που παρουσιάζονται στον Τύπο, υπέρ του Τριντό/υπέρ του “κομβόι ελευθερίας”, υπέρ του εμβολιασμού/κατά του εμβολιασμού, υπέρ του lockdown/κατά του lockdown, αποκρύπτουν την πραγματικότητα, δηλαδή ότι κανένας δεν έχει λύση στην κρίση. Οι διάφορες υγειονομικές πολιτκλές που προτάθηκαν από το καναδικό κράτος, αλλά και από τα υπόλοιπα κράτη σε όλο τον κόσμο, έχουν περιοριστεί από τα όρια του εθνικού συμφέροντος και τους γενικούς περιορισμούς του ίδιου του κεφαλαίου. Είτε πρόκειται για “απρόθυμα” lockdowns είτε για τη συσσώρευση εμβολίων (εξασφαλίζοντας έτσι ότι νέες παραλλαγές θα αναπτυχθούν αλλού στον κόσμο), είδαμε ότι, ως σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, ο καπιταλισμός δεν είναι σε θέση να παράγει μια ορθολογική προοπτική δημόσιας υγείας. Η μεγάλη ειρωνεία βέβαια είναι ότι ο καπιταλισμός ήταν αυτός που έσπρωξε τις γραμμές εφοδιασμού του στα όρια τις προηγούμενες δεκαετίες, σε μια προσπάθεια να παρακάμψει τον μειούμενο ρυθμό κερδοφορίας. Ήταν η διαδικασία επιτάχυνσης του κύκλου εργασιών (τζίρου) δίπλα στην επιδείνωση των συνθηκών εργασίας που ήταν βέβαιο ότι θα καθιστούσε τον κλάδο ασταθή κατά την περίοδο της πανδημίας. Έτσι κατέστησαν αναγκαίες πολιτικές για τα διάφορα κράτη οι αποκλεισμοί των εμβολίων στον Καναδά, η πρόσληψη των εφήβων στις ΗΠΑ και το καθεστώς προσωρινού ενοίκου στην ομίχλη του φιάσκου του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η εργατική τάξη πρέπει να αντιληφθεί τον εαυτό της ως μια ανεξάρτητη δύναμη με τα δικά της συμφέροντα, σε αντίθεση τόσο με το “κομβόι της ελευθερίας” όσο και με το καναδικό κράτος. Καμία από τις δύο τελευταίες δυνάμεις δεν μπορεί να θέσει μια ικανή ή συνεκτική λύση για την πανδημία. Είτε οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να υποφέρουν από την τρέχουσα ανικανότητα του κράτους είτε, όπως θα ήθελαν οι φορτηγατζήδες, θα εγκαταλείψουν κάθε ψήγμα μέτρων δημόσιας υγείας και θα αντιμετωπίσουν την επιστροφή της πανδημίας με καταστολή. Η θέση της εργατικής τάξης είναι θεμελιωδώς αντίθετη σε οποιαδήποτε από τις δύο ανταγωνιστικές δυνάμεις που εμπλέκονται στην Οττάβα. Από τη σκοπιά εκείνων που δεν κατέχουν τίποτε άλλο παρά μόνο την ικανότητά τους να εργάζονται, οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και η σημερινή κυβέρνηση μάχονται μόνο για το πώς θα πρέπει να διαχειριστούν την κρίση προς όφελος της μικρότερης ζημίας στην κερδοφορία (ή αλλιώς γνωστή ως “βιοπορισμός”.) Για τους ομοίους των φορτηγατζήδων αυτό σημαίνει να αγνοήσουν τα ελάχιστα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας και γενικά κάθε άλλο “άβολο” εργασιακό περιορισμό που θα μπορούσε να περιορίσει την κερδοφορία. Και τώρα υιοθετούν βολικά την αντιεμβολιαστική ιδεολογία, για να υποστηρίξουν το δικό τους υλικό συμφέρον. Εν ολίγοις, αυτοί οι μικροκαπιταλιστές έχουν συμφέρον να αγνοούν ή να αρνούνται πρόσθετες απειλές για την υγεία και την ευημερία του ευρύτερου πληθυσμού, κυρίως των μισθωτών εργαζομένων, το βιοτικό επίπεδο των οποίων δέχεται επί δεκαετίες τώρα επίθεση.
Είναι το κεφάλαιο που παρήγαγε τις συνθήκες μέσα στις οποίες κατέστη δυνατή η εκδήλωση αυτής της πανδημίας. Ο εκτοπισμός και η μαζική εξαθλίωση των εργαζομένων στην Κίνα, σε συνδυασμό με την οικολογική καταστροφή που προκάλεσε ο καπιταλισμός, αποτελούν την άμεση αιτία της επιδημίας του Covid-19. Ο συνωστισμός στο εργοστάσιο ή στο σχολείο εν μέσω πανδημίας για την επίτευξη των παραγωγικών στόχων με μοναδικό γνώμονα το κέρδος και η συσσώρευση εμβολίων σε μια γεωγραφική περιοχή εις βάρος της πλειοψηφίας του κόσμου εξασφάλισαν την εξάπλωσή της πανδημίας σε παγκόσμια και δραστική κλίμακα και παρατεταμένη διάρκεια.
Ο Τριντό επικαλείται την κρατική νομοθεσία, για να κηρύξει τη χώρα σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, παραδειγματιζόμενος από την κληρονομιά του πατέρα του. Με αυτόν τον τρόπο θα ισχυροποιηθεί περαιτέρω η εξουσία του κράτους, αναστέλλοντας μάλιστα το δικαίωμα στη διαδήλωση. Επιπλέον, ο Τριντό και η κυβέρνησή του αναμένεται να προβάλλουν τη ρητορική της “υπεύθυνης κυβέρνησης”, προκειμένου να επικυρώσουν ιδεολογικά τον τερματισμό της λεγόμενης του “κομβόι της ελευθερίας”. Την ίδια ρητορική θα χρησιμοποιήσουν και όταν η εργατική τάξη θα είναι αυτή που πρέπει να πειθαρχήσει. Η ουσία είναι ότι, είτε μιλάμε για το μεγάλο είτε για το μικρό κεφάλαιο, η εργατική τάξη δεν έχει κανένα κοινό συμφέρον με κανέναν από τα δυο. Τα συμφέροντά μας είναι διεθνή. Συναρτώνται στο τέλος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης όπως αυτή εκφράζεται από τη μισθωτή σκλαβιά και στη δημιουργία μιας παγκόσμιας κοινωνίας ελεύθερα συνεταιρισμένων παραγωγών. Μόνο η τάξη μας μπορεί να καταργήσει την ανικανότητα του κεφαλαίου και να οργανώσει την κοινωνία ορθολογικά σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες.
Πηγή: leftcom.org
