Σκέψεις επάνω στο νομοσχέδιο για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή
Διάβασα σήμερα ότι κατατέθηκε στην Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί το τροποποιητικό νομοσχέδιο για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, το οποίο, εκτός των άλλων, θα επεκτείνει το ηλικιακό όριο έως το οποίο οι γυναίκες µπορούν να προσφύγουν στην λύση αυτή, δηλαδή την τεχνητή γονιμοποίηση, από το 50ό έτος, που ισχύει σήμερα, στο 54ο έτος.
Καταρχήν, να πω ότι μου φαίνεται κι εμένα κάπως περίεργο να σχολιάζω ως άνδρας ένα νομοσχέδιο που αγγίζει ένα θέμα που αφορά κατά κύριο λόγο τις γυναίκες ή τις θηλυκότητες, τα άτομα τέλος πάντων που μπορούν να κυοφορήσουν. Ωστόσο, επειδή το θέμα έχει αρκετές κοινωνικές προεκτάσεις, αποφάσισα να πω δυο λόγια, αναγνωρίζοντας πάντα ότι τον τελευταίο λόγο τον έχουν τα ίδια τα υποκείμενα.
Αρχικά, η μεταβολή του ορίου ηλικίας φαίνεται ως ένα προοδευτικό μέτρο. Γενικότερα, η κατάργηση ή η ελαστικοποίηση οποιουδήποτε νόμου ο οποίος μπορεί να έχει λόγο επάνω στα σώματα των γυναικών, είναι κάτι το θετικό. Σε μια ελεύθερη κοινωνία δεν θα νοείται να υφίσταται οποιοσδήποτε νόμος, κανόνας ή θεσμός που να μπορεί να δρα ως νταβατζής επάνω στα σώματά μας, όσο δεν επηρεάζονται (ουσιαστικά και όχι…ιδεολογικά!) άλλοι άνθρωποι από τις επιλογές μας.
Ωστόσο, στον καπιταλισμό και στην εξουσιαστική, κρατική οργάνωση της κοινωνίας, οι νόμοι υπάρχουν και αποτυπώνουν ρητά τις εξουσίες του κράτους επάνω μας, τις “υποχρεώσεις μας απέναντι στην κοινωνία”, αλλά υποτίθεται επίσης πως “κατοχυρώνουν” και τα δικαιώματά μας. Πριν κρίνουμε λοιπόν έναν νόμο ως “θετικό” ή “αρνητικό”, “προοδευτικό” ή “οπισθοδρομικό”, θα πρέπει πάντα να αναλογιστούμε πως αυτές οι έννοιες είναι σχετικές και σε βρίσκονται σε διαλεκτική σχέση, τόσο με άλλους συναφείς νόμους, όσο και με τους κοινωνικούς συσχετισμούς. Επίσης, να εξετάσουμε ποιες διαδικασίες ώθησαν στην δημιουργία αυτού του νόμου. Γιατί μπορεί οι νόμοι να είναι γενικά κάτι αρνητικό, ένας εξαναγκασμός, αλλά μην ξεχνάμε πως στο πλαίσιο το οποίο ζούμε, εργατικές και κοινωνικές κατακτήσεις έπρεπε να αποκτήσουν επίσης την μορφή νόμου προκειμένου να κατοχυρωθούν.
Ας τοποθετήσουμε λοιπόν το συγκεκριμένο παράδειγμα του νομοσχεδίου για την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή στην πραγματική του διάσταση και ας το εδαφικοποιήσουμε στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα, επειδή μερικοί και μερικές μπορεί να αναρωτιούνται γιατί η αριστερά στην Βουλή (ΚΚΕ και Μέρα25) φαίνεται πως καταψηφίζει αυτή την αλλαγή, που αρχικά, όπως είπαμε, φαντάζει προοδευτική.
Η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, δηλαδή η τεχνητή γονιμοποίηση είναι μια πολύ επίπονη και επιθετική διαδικασία για το γυναικείο σώμα, φυσικά, ψυχολογικά, με κάθε τρόπο. Όσες περισσότερες προσπάθειες κάνει μια γυναίκα να τεκνοποιήσει με ιατρικώς υποβοηθούμενη γονιμοποίηση, τόσο μεγαλύτερη η σωματική και ψυχολογική επιβάρυνσή της. Ορμονικά επίσης βλέπουμε μεγάλες επιπτώσεις στο γυναικείο σώμα.
Τα 50 χρόνια είναι ήδη μια ηλικία στην οποία η τεχνητή γονιμοποίηση είναι πολύ επικίνδυνη για τις γυναίκες. Οι γυναίκες δε που φτάνουν σε αυτή την ηλικία και ακόμη προσπαθούν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, τις περισσότερες φορές έχουν κάνει πολλαπλές αποτυχημένες απόπειρες.
Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη σε ηλικία είναι η γυναίκα, όσο πιο καταβεβλημένος είναι ο οργανισμός της, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για επιπλοκές στο ίδιο το έμβρυο, οι πιθανότητες να γεννηθεί δηλαδή ένα παιδί με πολλά προβλήματα υγείας αυξάνονται, αλλά, όπως είπαμε, αυξάνονται και οι επιπλοκές και στην υγεία της ίδιας της γυναίκας.
Τώρα, αυτό δεν θα ήταν φλέγον ζήτημα σε μια κοινωνία που έχει το πλέγμα προστασίας των πιο ευαίσθητων μελών της τόσο ισχυροποιημένο, ώστε να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους. Δεν διακατεχόμαστε από καμία συμπάθεια προς την ευγονική, ούτε και θεωρούμε κατάρα να γεννηθεί κάποιο παιδί με αναπηρία. Αυτά τα αφήνουμε για τους μισάνθρωπους και τους φασίστες που ονειρεύονται Καιάδες.
Κάτι τέτοιο όμως -το ισχυρό κοινωνικό πλέγμα προστασίας δηλαδή- δεν υπάρχει φυσικά στην Ελλάδα του διαλυμένου κράτους πρόνοιας, του επελαύνοντος νεοφιλελευθερισμού και της ταχύτατης ιδιωτικοποίησης των πάντων, σε συνδυασμό με την ακραία φτώχεια. Με λίγα λόγια, τα άτομα με αναπηρία και αυτά με δύσκολες παθήσεις πραγματικά υποφέρουν και η προσπάθεια τους να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή σε αυτό το κωλοχανείο που ονομάζεται ελληνικό κράτος καθίσταται καθημερινό μαρτύριο.
Την ίδια στιγμή, η χριστιανοταλιμπάν ηθική μεγάλης μερίδας της κοινωνίας αποτρέπει σε αξιοσημείωτο βαθμό τις αμβλώσεις, ακόμη και αν προστατεύονται από τον Νόμο (αν και έτσι όπως πάνε τα πράγματα τα τελευταία χρόνια, δεν το βρίσκω παράλογο να οδηγηθούμε κάποια στιγμή σε σκηνές ΗΠΑ). Έτσι, γεννιούνται πολλά παιδιά με προβλήματα -τα οποία αν και ανιχνεύονται από τους γιατρούς τις πρώτες εβδομάδες της κύησης, οι γονείς επιλέγουν να κρατήσουν, κυρίως λόγω της προαναφερθείσας “χριστιανικής ηθικής”- και τα οποία το κωλοκράτος δεν θέλει να βοηθήσει, παρά μονάχα με μικρο-επιδόματα, τα οποία και αυτά ελαχιστοποιούνται τα τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα λεφτά που δίνονται από το κράτος για την Ειδική Αγωγή. Ενώ οι υποδομές για ΑΜΕΑ και η προσβασιμότητα μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισαν να γίνονται αντικείμενο ουσιαστικής συζήτησης.
Όσο για το ίδιο το νομοσχέδιο και το σκεπτικό πίσω από αυτό, να είμαστε σίγουροι ότι έγνοια της Κυβέρνησης δεν είναι η βοήθεια στις γυναίκες που θέλουν να αποκτήσουν παιδί. Άλλωστε υπάρχουν τόσα πολλά παιδάκια ορφανά, “ντόπια” και “ξένα” που δεν βρίσκουν σπίτι, ενώ οι διαδικασίες για την ανάδοχη και την υιοθεσία δεν είναι οι ευκολότερες (μη μιλήσουμε για τα ρατσιστικά, σεξιστικά και ταξικά κριτήρια που κατά κόρον εφαρμόζονται). Επιπλέον, όταν θέλεις να βοηθήσεις στην επίλυση ενός ζητήματος, πρώτα -ή τουλάχιστον ταυτόχρονα- καταπολεμάς τις συνθήκες που το επηρεάζουν και το δυσκολεύουν και μετά νομοθετείς επάνω σε τόσο απτά ζητήματα, με τροποποιήσεις που, χωρίς την απαραίτητη κοινωνική πρόνοια, μπορεί να κάνουν ακόμη χειρότερα τα πράγματα.
Αντίθετα, να είμαστε σίγουροι πως το σκεπτικό πίσω από την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου (που στην επιφάνεια φαίνεται να θέλει να βοηθήσει τις γυναίκες) είναι παρόμοιο με αυτό πίσω από τα “Συνέδρια γονιμότητας”, τα “αφήστε με να ζήσω”, γενικότερα την γυναίκα της οποίας “κύριος ρόλος είναι η αναπαραγωγή του Έθνους”, ενώ έχει άμεσες προεκτάσεις σε ιδεολογίες που μιλάνε για την καθαρότητα της ελληνικής φυλής η οποία δεν πρέπει να αναμειχθεί με υιοθετημένα προσφυγάκια. Και γενικά την συνέχεια, την αναπαραγωγή δηλαδή του “Ελληνικού Έθνους” και του “αίματος”.
Δεν ξέρω μάλιστα αν είναι τυχαίο που το τροποποιητικό αυτό νομοσχέδιο ψηφίζεται τις ίδιες ημέρες που τα αποτελέσματα της απογραφής δείχνουν “έλλειμμα” 400.000 ανθρώπων σε σχέση με το 2011. Αποτέλεσμα το οποίο αμφιταλαντεύομαι για το αν θα πρέπει να αποδώσουμε στην οικονομική κρίση, στο ηλίθιο ρεύμα “άρνησης απογραφής” ή και στην τρομερή διαδικασία που το Κράτος σκέφτηκε ώστε να πραγματοποιήσει την ίδια την απογραφή.
Συμπερασματικά, χωρίς σε καμία περίπτωση να τάσσομαι υπέρ των περιορισμών (που έτσι κι αλλιώς υπήρχαν) επάνω στο τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα με το σώμα της και το πότε θα επιλέξει να το κάνει, θεωρώ πως η συγκεκριμένη νομοθετική τροποποίηση για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή είναι, από την μία, μια τρύπα στο νερό και γίνεται για το θεαθήναι, ενώ έχει και σαφή ταξικά πρόσημα, καθώς δεν αγγίζει σε καμία περίπτωση τα κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν γύρω από το θέμα, από την άλλη προέρχεται από ένα σκεπτικό που βρίσκεται πολύ μακριά -στην άλλη άκρη για την ακρίβεια- από την θέληση και τον αγώνα για χειραφέτηση των γυναικών και την αυτοδιάθεση του σώματός τους.
Αλλά, όπως είπα, τον τελευταίο λόγο έχουν πάντα οι ίδιες οι γυναίκες.
