Η επιλογή Τσιόδρα ως του frontman της υγειονομικής κρίσης ασφαλώς και έγινε με κριτήρια που δεν ήταν μόνο επιστημονικά. Αν το πρώτο ζητούμενο για το κράτος ήταν να μην γίνει μακελειό με μια ξαφνική έκρηξη κρουσμάτων που θα οδηγούσε στην πλήρη κατάρρευση του Ε.Σ.Υ., το δεύτερο και σημαντικότερο κριτήριο –αφού η στόχευσή του είναι πολύ πιο δομική- ήταν η επικοινωνιακή εικόνα και η αποτύπωσή της στα δημοσκοπικά ποσοστά του κυβερνώντος κόμματος. Μια ήρεμη, καθησυχαστική φιγούρα με ακόρεστη δίψα για ηθικολογίες, που πείθει για την ανυστεροβουλία του και το γνήσιο ενδιαφέρον του για το καλό όλων, ο Τσιόδρας έπαιξε αυτόν τον ρόλο υποδειγματικά. Βέβαια η παρουσία του απομονωμένη δεν θα επαρκούσε. Η χειραγώγηση της εικόνας απαιτεί την συνύπαρξη του πατρικού προτύπου πλάι στο μητρικό, του κακού μπάτσου πλάι στον καλό. Κι εκεί έβαλαν το γνωστό κομματόσκυλο της ΝΔ, τον Χαρδαλιά…
Χωρίς αμφιβολία αυτοί οι δύο αποτελούν το δίδυμο με το μεγαλύτερο επικοινωνιακό κεφάλαιο στην Ελλάδα αυτή την στιγμή. Το τι θα το κάνουν αυτό το κεφάλαιο είναι το ένα ερώτημα, το πόσο θα το διατηρήσουν είναι το δεύτερο. Γιατί στην σύγχρονη αστική δημοκρατία, η δημοφιλία είναι μια χίμαιρα που έρχεται και φεύγει αστραπιαία. Κι αν το ζήτημα της επιδημίας έβαινε προς κάποια μορφής λήξη ο χρόνος ζωής της δημοφιλίας θα είχε μικρή σημασία. Ο Χαρδαλιάς θα μπορούσε να γίνει ένας νέος υπουργός υγείας στην θέση της γλάστρας που ονομάζεται Κικίλιας, ο δε Τσιόδρας θα ήταν ότι πρέπει για το ψηφοδέλτιο επικρατείας της ΝΔ στις εκλογές που θα γίνονταν τους επόμενους 3-4 μήνες. Η ΝΔ θα κέρδιζε τόσο άνετα που ίσως θα μπορούσε να κάνει κυβέρνηση και με απλή αναλογική και μετά ποιος ενδιαφέρεται για αποκαθηλώσεις ειδώλων;
Η κρίση όμως δεν φαίνεται να λήγει και κανένα επικοινωνιακό κέρδος δεν μπορεί να τσιμεντωθεί.
Ακόμα και στην Ελλάδα της καραντίνας, άνθρωποι ξανάρχισαν να πεθαίνουν κάθε μέρα τις τελευταίες μέρες. Τίποτα δεν είναι γνωστό για την ανοσία, τίποτα δεν είναι γνωστό για το αν ο ιός θα αδυνατίσει στην καλοκαιρινή ζέστη, τίποτα δεν θα εμποδίσει κρούσματα να έρθουν από το εξωτερικό, φάρμακα δεν υπάρχουν, εμβόλιο αν και όποτε… Τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την καραντίνα να ξαναρχίσει με χειροτέρους όρους από αυτούς της πρώτης φοράς.
Στο μεταξύ τίποτα επίσης δεν εμποδίζει την καπιταλιστική οικονομία από περεταίρω κατάρρευση, η εθνική μας αστική τάξη, ειδικά η τουριστική βιομηχανία, είναι στο χείλος του γκρεμού. Εάν φέτος δεν πατήσει πόδι τουρίστας είναι βέβαιο ότι του χρόνου ή του παραχρόνου ένα μέρος των καπιταλιστών του τουρισμού θα έχει αντικατασταθεί από άλλους…
Την στιγμή αυτή στο εσωτερικό της κυβέρνησης διεξάγεται μια σφοδρή σύγκρουση κι αυτό προκύπτει τόσο από πληροφορίες όσο και από την αποκρυπτογράφηση του τρόπου με τον οποίο χειρίζονται την σταδιακή λήξη της καραντίνας.
Από τη μία πλευρά το κομμάτι της κυβέρνησης με “κρατική συνείδηση” είναι ιδιαίτερα διστακτικό στην άρση των μέτρων γνωρίζοντας ότι όχι μόνο δεν έχει περάσει ο κίνδυνος αλλά ο πολύτιμος χρόνος για ενίσχυση του συστήματος υγείας – έτσι που να μπορεί να αντέξει μια μάζα νέων περιστατικών – έχει χαθεί. Ελάχιστα πράγματα έγιναν αυτό το δίμηνο του εγκλεισμού. Οι γιατροί είναι εξαντλημένοι, οι αποθήκες υλικού άδειες, μόνο κάποιες νέες ΜΕΘ φτιάχτηκαν, αλλά ως γνωστών τα κρεβάτια δεν στρώνονται μόνα τους, ούτε τα μηχανήματα διασωλήνωσης λειτουργούν αυτόβουλα. Χρειάζονται νοσηλευτές και γιατρούς, αναλώσιμα και ανταλλακτικά και τέτοια δεν υπάρχουν. Ο Τσιόδρας, βασικός εκφραστής της διστακτικής θέσης, αποτελεί το κέντρο βάρους αυτού του πόλου στο κράτος διαχειριζόμενος το επικοινωνιακό του κεφάλαιο.
Από την άλλη πλευρά οι οικονομικοί υπουργοί με “συνείδηση κεφαλαίου” κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να ανοίξουν οι πόρτες. Το όνομα της Ελλάδας ως ασφαλούς προορισμού κυκλοφορεί στα τουριστικά γραφεία της βόρειας Ευρώπης. Αν είναι κάποιοι Ευρωπαίοι μεσοαστοί να πάνε μαζικά διακοπές φέτος (γιατί τα προλεταριακά στρώματα δεν μπορούν για οικονομικούς λόγους), θα έρθουν εδώ. Το ελληνικό κεφάλαιο πιέζει για άρση της καραντίνας και δεν το κάνει ούτε από το ανυπότακτο πνεύμα της ροκ αλητείας που δεν αντέχει την κλεισούρα, ούτε γιατί ενοχλήθηκε από τις προσλαμβάνουσες οργουελιανού κοινωνικού ελέγχου που υπονόησε η καραντίνα.
Αν και παραμένει εντυπωσιακό το πώς κατά καιρούς συντονίζονται οι πολιτικές απαιτήσεις μέρους του καπιταλισμού και μέρους του αντικαπιταλισμού, αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Έτσι είναι η πολιτική, συμβαίνουν αυτά από μόνα τους και μάλιστα συχνά. Τα ερωτήματα όμως είναι ίδια για όλους.
Ας φανταστούμε για παράδειγμα ένα ξενοδοχείο all-inclusive, πχ στην Ρόδο. με 5.000 κλίνες εσώκλειστων “αμνοεριφίων” τουριστών, που για δεκαπέντε μέρες δεν πατάνε το πόδι τους έξω από την μονάδα, στο οποίο εμφανίζεται ένα κρούσμα. Θα παραχθεί ένα πρωτοφανές χάος που όχι μόνο δεν μπορεί να το αντέξει το τοπικό και εθνικό σύστημα υγείας, όχι μόνο δεν θα το αντέξει το σύστημα μεταφορών (πόσα τσάρτερ θα χρειαστούν για να πάρουν πίσω τις χιλιάδες των πανικόβλητων Άγγλων, αφού βέβαια κάτσουν καραντίνα στο ξενοδοχείο-μαντρί για δύο τουλάχιστον εβδομάδες και ποιες αεροπορικές εταιρείες θα τα διαθέσουν;) αλλά και θα πλήξει την εικόνα του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος για πολλά χρόνια. Και δεν χρειάζεται να πούμε καν για τον κίνδυνο που θα αντιμετωπίσουν οι τοπικές κοινωνίες των νησιών και οι εργαζόμενοι. Όλοι αυτοί αναλώσιμοι είναι έτσι ή αλλιώς.
Ο Τσιόδρας, όπως τα έφερε η κατάσταση, είναι ο μόνος που έχει όπλα για να εμποδίσει τις απονενοημένες επιδιώξεις μέρους της ελληνικής εθνικής αστικής τάξης (και όχι μόνο της Ελληνικής αν σκεφτούμε για παράδειγμα ότι τα πρόσφατα αγορασμένα από την Γερμανική Fraport αεροδρόμια πρέπει να αποφέρουν κέρδη). Αν αυτή τη στιγμή επιλέξει δημόσια ρήξη, αν φτάσει στα όρια παραίτησης αυτό θα είναι καταστροφή για τη Νέα Δημοκρατία. Το δημοσκοπικό της πλεονέκτημα θα εξανεμιστεί και θα μπει στην αρένα της οικονομική κρίσης με ελάχιστο κύρος, πάνω από όλα στην κοινωνική βάση, που έχει εμπιστευτεί τον frontman. Και χωρίς αυτό το κύρος τίποτα δεν μπορεί να γίνει για να χειραγωγηθεί η κοινωνία στην επερχόμενη βουτιά.
Όσο επικοινωνιακό βάρος όμως κι αν έχει ο Τσιόδρας (που αν στυλώσει πόδια, τότε τα ΜΜΕ που τώρα τον αποθεώνουν θα πέσουν πάνω του σαν τις ύαινες), κουμάντο κάνει το κεφάλαιο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ο Τσιόδρας και ως άτομο και ως δημόσια περσόνα, βρίσκεται σε ένα δίλημμα. Όσο ακριβότερα πουλήσει τις υποχωρήσεις του τόσο πιο δυσάρεστος θα γίνει στην κομματική καμαρίγια. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι θέσεις στην εξουσία είναι μετρημένες κι όταν έρχεται ένας καινούριος φεύγει ένας παλιός που δεν έχει καμιά όρεξη να φύγει. Αν μάλιστα ο frontman παραιτηθεί κάποια στιγμή, θα έχει εξασφαλίσει το οριστικό βύθισμά του στην αφάνεια, τουλάχιστον στο κυβερνητικό πολιτικό φάσμα. Αυτός όμως είναι ο δρόμος της αρετής.
Ο δρόμος της κακίας είναι η υποταγή και μια λαμπρή πολιτική καριέρα – αν βέβαια είναι αρκετά έξυπνος να μην φορτωθεί στην συνέχεια τις συνέπειες των επιλογών που επέβαλε το κεφάλαιο.
Ο καθένας κρίνεται και από ένα αντικειμενικό σύστημα αξιών αλλά και από το αξιακό σύστημα που ο ίδιος δηλώνει ότι πιστεύει. Ένας καλός χριστιανός που ψέλνει σε άδειες εκκλησίες οφείλει να σκεφτεί περισσότερο τη μετά θάνατον ζωή από μερικά χρόνια καριέρα στην Βουλή. Οφείλει να σκεφτεί το ποίμνιο περισσότερο από τους πλούσιους πους ως γνωστών δυσκολότερα θα πάνε στον παράδεισο από ότι μια καμήλα θα περάσει την τρύπα μιας βελόνα.
Ψάλτης σε εκκλησία με κάμερες ή ψάλτης σε εκκλησία χωρίς κάμερες, αυτό είναι το σταυροδρόμι της κακίας και της αρετής μπροστά στο οποίο βρίσκεται ο Τσιόδρας.
Το σταυροδρόμι πάλι που βρισκόμαστε όλοι εμείς, οι άνθρωποι της κοινωνικής βάσης, χωρίς χρήματα, χωρίς δουλειά και σύντομα χωρίς σπίτι είναι αυτό ανάμεσα στην υποταγή και την εξατομίκευση από την μία και την συλλογικοποίηση και τον αγώνα από την άλλη.
Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση…
Σπύρος Δαπέργολας
26/4/2020
