Θεσσαλονίκη | Συγκέντρωση – Πορεία για τη γυναικοκτονία στην Καλαμαριά
Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς έλαβε χώρα ακόμη μια γυναικοκτονία, αυτή την φορά στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης. Ο δράστης, αφού σκότωσε το θύμα του, την Γεωργία – η οποία ήταν έγγυος και μητέρα ενός 13χρονου κοριτσιού- με συνεργό έναν φίλο του, έβαλαν το πτώμα της γυναίκας σε μπαούλο και το πέταξαν σε περιοχή της Χαλκιδικής. Στην συνέχεια, προσπαθούσαν για μέρες να πείσουν την κοινή γνώμη ότι “αναζητούν το θύμα”, με εμφανίσεις μάλιστα σε τηλεοπτικές εκπομπές που τους έδιναν χώρο και χρόνο να διαδίδουν τα ψέματά τους.
Το Σάββατο 27/1, στις 13:00, έξω από το Δημαρχείο Καλαμαριάς, φεμινιστικές, αντι-πατριαρχικές και αναρχικές/ελευθεριακές συλλογικότητες, ομάδες, οργανώσεις καλούν στην εξ αναβολής συγκέντρωση και πορεία που ακυρώθηκε λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών την προηγούμενη εβδομάδα. Δείτε τα -μέχρι στιγμής- καλέσματα.
Ιανουάριος του 2024, με οργή και λύπη μετράμε ήδη τα δύο πρώτα θύματα της πατριαρχίας. Δύο ακόμη γυναίκες που δολοφονήθηκαν από τον σύντροφό τους. 8 Γενάρη, κατά τη διάρκεια ενός καβγά στο σπίτι τους στο Ζεφύρι ο 50χρονος γυναικοκτόνος περιέλουσε με εύφλεκτο υλικό τη σύζυγό του μπροστά στα παιδιά τους και την έβαλε φωτιά. Έπειτα από μια εβδομάδα η 45χρονη κατέληξε στο νοσοκομείο λόγω των εκτεταμένων εγκαυμάτων.
2024, Πρωτοχρονιά και η Γεωργία από την Καλαμαριά, η οποία μάλιστα ήταν και έγκυος, δολοφονείται από τον σύντροφό της, με τη βοήθεια ενός φίλου του, και έπειτα το πτώμα της μεταφέρεται και κρύβεται σε δύσβατη περιοχή, με τον γυναικοκτόνο να βγαίνει επί μέρες στα κανάλια, παριστάνοντας ότι την αναζητά με αγωνία. Ένας ακόμη άνδρας κατ’ εξακολούθηση κακοποιητικός, με καταγγελίες από πρώην συντρόφους αλλά και την αδερφή του που κυκλοφορούσε ελεύθερος. Το είδαμε να συμβαίνει και στην τελευταία γυναικοκτονία του 2023 στη Σαλαμίνα, όπου επίσης παρά τις καταγγελίες σε βάρος του δράστη στην αστυνομία από το θύμα, κανείς δεν φρόντισε για την ασφάλεια της. Δυο ακόμη άνδρες επομένως που είχαν τα κλειδιά του σπιτιού των δολοφονημένων, δυο ακόμη άνδρες που θεώρησαν ότι έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν την εξουσία τους σε μια γυναίκα.
Ανά τον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ δολοφονούνται κατά μέσο όρο 137 γυναίκες κάθε μέρα, απλά επειδή είναι γυναίκες. Το φεμινιστικό κίνημα τα τελευταία χρόνια αγωνίζεται ώστε να κατοχυρωθεί ο όρος γυναικοκτονία, τόσο κοινωνικά όσο και νομικά. Ο όρος υποδηλώνει την ανθρωποκτονία γυναικών από άνδρες, επειδή είναι γυναίκες. Οι γυναικοκτονίες δεν είναι δυστυχώς καινούριο φαινόμενο, αλλά μια συνθήκη που λάμβανε χώρα διαχρονικά. Βαφτίζονταν εγκλήματα πάθους- εγκλήματα τιμής- εγκλήματα αντιζηλίας- οικογενειακές τραγωδίες, με τα θύματα πάντα να είναι γυναίκες.
Οι λόγοι που οδηγούν στα εγκλήματα αυτά μπορεί να ποικίλουν, η ρίζα τους όμως είναι κοινή. Μιλάμε για την κορύφωση της κοινωνικά ανεκτής βίας, που προκύπτει από την νοοτροπία της αντρικής υπεροχής και της αντίληψης των γυναικών ως κτήμα. Δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους όταν αυτές προσπαθούν να απεμπλακούν από μια κακοποιητική σχέση, δολοφονίες γυναικών με κίνητρο την σεξουαλική κακοποίηση, δολοφονίες για λόγους “τιμής” όταν μια γυναίκα ατιμάζει την οικογένεια, δολοφονίες στα πλαίσια του οργανωμένου εγκλήματος και της εμπορίας ανθρώπων όπου γυναίκες αντιμετωπίζονται ως εμπόρευμα, μητέρες δολοφονούνται από τους γιούς τους που θεωρούν πως δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο που τους έχει αποδοθεί ως «φροντίστρια/ τροφός», βασανισμοί και δολοφονίες γυναικών κατά τις ένοπλες συγκρούσεις ως μέσο ατίμωσης των αντρών εχθρών.
Ποια είναι όμως η στάση της κοινωνίας σε αυτά τα εγκλήματα κατά των γυναικών; Αρχικά αποτροπιασμός αλλά σύντομα ξεκινά να δουλεύει ο μηχανισμός κατηγοριών, όχι μόνο απέναντι στον δράστη, αλλά ακόμα και απέναντι στα ίδια τα θύματα. Δυστυχώς, ήταν αρκετές οι περιπτώσεις στις οποίες με άμεσο ή έμμεσο τρόπο κατηγορήθηκε το ίδιο το θύμα για την κατάληξη του, με την αβίαστη έκφραση απόψεων όπως «γιατί δεν έφυγε νωρίτερα;», «μήπως κι εκείνη τον προκάλεσε με την συμπεριφορά της;», «γιατί επέλεξε να συνάψει σχέσεις μ’ αυτόν τον άνθρωπο;», «τι δουλειά είχε να γυρνά μόνη της τέτοια ώρα;», «γιατί ήταν σ’ αυτό το μέρος;», «γιατί φορούσε αυτά τα ρούχα;» και ούτω καθεξής. Τέτοιες απόψεις εμπεριέχουν τον μισογυνισμό που γεννά η πατριαρχία, η οποία πάντα θα προσπαθεί να δημιουργεί ευθύνες και ενοχές στις γυναίκες, ώστε να μπορεί να τις ελέγχει και να τις καταπιέζει ηθικά, οικονομικά και σωματικά. Σε αυτό τον κύκλο κατηγοριών εμπλέκονται ακόμα και οι θηλυκές μορφές της οικογένειας του δράστη, κατηγορώντας συνήθως τις μητέρες των δραστών, με το σκεπτικό ότι οι ίδιες φταίνε που «δεν μεγάλωσαν σωστά τους γιούς τους», που «δεν τους έμαθαν να σέβονται τις γυναίκες» και ότι εκείνες ευθύνονται για την κακοποιητική συμπεριφορά τους.
Τι γίνεται όμως και με την κρατική διαχείριση των καταγγελιών που καταθέτουν πολλές φορές τα θύματα πριν την γυναικοκτονία τους; Αυτός ο ιστός τον οποίο πλέκουν δικαστήρια-αστυνομία-ΜΜΕ δεν λειτουργεί σε καμία περίπτωση για να προστατέψει τις θηλυκότητες. Υπέρογκα παράβολα για ασφαλιστικά μέτρα τα οποία δεν προσφέρουν καμία ουσιαστική προστασία, καταγγελίες που καταλήγουν σε συρτάρια αρχείων, αστυνομικά τμήματα που δεν προσφέρουν καμία στήριξη στα θύματα που στρέφονται εκεί για βοήθεια και ΜΜΕ που λειτουργούν ως “πλυντήρια” δίνοντας βήμα σε κάθε σεξιστή να εκφράσει τις προσβλητικές και επικίνδυνες απόψεις του.
- Είναι σημαντικό να κατοχυρωθεί πρωτίστως κοινωνικά αλλά και νομικά ο όρος γυναικοκτονία, ώστε να αναγνωριστεί ως ξεχωριστό αδίκημα η θανάτωση γυναικών ως αποτέλεσμα έμφυλης βίας και να οριοθετηθεί νομικά το έγκλημα. Η μεγαλύτερη ποινή δεν θα αποτρέψει τις γυναικοκτονίες, αλλά είναι σημαντικό να διαδοθεί το μήνυμα ότι η βία κατά των γυναικών δεν είναι αποδεκτή και δεν μένει ατιμώρητη. Επίσης, με την καθιέρωση του όρου μπορούμε να εστιάσουμε περισσότερο στην πρόληψη, ενημέρωση και καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
- Οι κακοποιητές συνήθως δεν σταματούν στη μία φορά. Αυτό που παρατηρείται είναι η κλιμάκωση στη βία, η οποία μπορεί να ξεκινήσει από «αθώα» στερεότυπα, να εξελιχθεί σε λεκτική/ψυχολογική βία, έπειτα σε σωματική βία και σεξουαλική κακοποίηση και να φτάσει έως την γυναικοκτονία. Για εμάς έχει σημασία να αντιμετωπίσουμε την έμφυλη βία από τις βαθιά εδραιωμένες πατριαρχικές αντιλήψεις που έχουν ενσταλαχτεί στην κοινωνία. Για την αποτροπή αυτών των εγκλημάτων κρίνουμε απαραίτητη την ανάλυση της διάστασης των έμφυλων ρόλων στην καθημερινή ζωή και την κατάρριψη των εμφυλων προτύπων που θέτουν τις θηλυκότητες σε δεύτερη μοίρα.
- Οι γυναίκες που δολοφονούνται, διανύουν μια μακρά διαδρομή καταπίεσης, πριν γίνουν θύματα στο τελευταίο σκαλί μιας πυραμίδας βίας. Για να αποτρέψουμε το να γίνουν ένας αριθμός στη λίστα με τις δολοφονημένες γυναίκες, κρίνουμε αναγκαία τη δημιουργία και ύπαρξη δομών που θα προστατέψουν τις θηλυκότητες που έχουν βιώσει κακοποίηση. Ξενώνες φιλοξενίας, συμβουλευτικά κέντρα -τόσο για τις ίδιες όσο και για τα παιδιά τους- αλλά και πρόνοια για την ένταξη της κάθε επιζώσας στην αγορά εργασίας ή την οικονομική τους στήριξη.
- Σε αυτό το σημείο θα θέταμε ως στόχο την συλλογικοποίηση των θηλυκοτήτων, είτε σε ομάδες γυναικών, είτε σε φεμινιστικές συλλογικότητες. Η ύπαρξη αυτών των μορφωμάτων θα μπορέσει τόσο να στηρίξει θηλυκότητες που έχουν υποστεί έμφυλη βία, όσο και στην καταπολέμηση της βίας αυτής. Μέσω της συλλογικοποίησης οι θηλυκότητες ενδυναμώνονται και οχυρώνονται απέναντι στην καθημερινή επίθεση που βιώνουν από το κράτος, το κεφάλαιο και την πατριαρχία. Η αποδόμηση της πατριαρχικής κοινωνίας θα γίνει μέσω του προσδιορισμού των καταπιέσεων που βιώνουμε και την μορφή που αυτές λαμβάνουν στην καθημερινή ζωή, καθώς και μέσω των συλλογικών αγώνων μας. Η αποτροπή των γυναικοκτονιών θα γίνει εφικτή μέσω της κατάρριψης των έμφυλων ρόλων που έχει ορίσει η κάθε είδους εξουσία -κρατική ή θρησκευτική- και μέσω της χειραφέτησης των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Συγκέντρωση – Πορεία για τη γυναικοκτονία στην Καλαμαριά
Σάββατο 27/01 στις 13.00 Δημαρχείο Καλαμαριάς
Συλλογικότητα για τον ελευθεριακό φεμινισμό Rabbia Viola
https://rabbiaviola.blackblogs.org
ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Τον Σεπτέμβριο γίναμε μάρτυρες άλλης μίας γυναικοκτονίας που συνέβη στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης. Ένας μπάτσος σκότωσε την εν διαστάσει σύζυγό του με καραμπίνα, ενώ νωρίτερα είχε δηλώσει και στον πατέρα του αυτήν του την επιθυμία. Πριν λίγες μέρες, ξανά στην Καλαμαριά, μάθαμε και για μία ακόμη γυναικοκτονία. Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, ο γυναικοκτόνος, αφού σκότωσε τη σύντροφό του με συνεργό έναν φίλο του, προσπαθούσε για μέρες να πείσει την κοινή γνώμη και τις αρχές ότι αυτή εξαφανίστηκε μόνη της. Ο γυναικοκτόνος ήταν μάλιστα γνωστό πως κακοποιούσε την πρώην σύντροφό του και την αδερφή του, αφού υπήρχε και σειρά από καταγγελίες.
Αυτά τα περιστατικά δεν είναι αποκομμένα απο τη κοινωνική πραγματικότητα. Βλέπουμε και τα δύο γεγονότα ως την κορύφωση της πατριαρχικής επιβολής και βίας η οποία στηρίζεται και στηρίζει το κρατικό, καπιταλιστικό οικοδόμημα. Είναι επακόλουθα του τρόπου που έχουν δομηθεί οι έμφυλες σχέσεις και ρόλοι, οι οποίοι καθιστούν τις θηλυκότητες άτομα χωρίς αυταξία,ως ιδιοκτησία προς πολλαπλή εκμετάλλευση, σεξουαλική, ψυχολογική, οικονομική. Αυτοί οι ρόλοι διαμορφώνονται και αναπαράγονται από φορείς κοινωνικοποίησης όπως η οικογένεια,το σχολείο και τα μέσα ενημέρωσης.Δημιουργούν πρότυπα συμπεριφορών που ακόμα και αν προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε, δεν θα μπορέσουμε ποτέ εγγυημένα να είμαστε ασφαλείς από την έμφυλη βία, καθώς αυτοί οι ρόλοι και τα στερεότυπα είναι αντικρουόμενα και μεταβαλλόμενα.
Βλέπουμε συνεχώς τα περιστατικά έμφυλης βίας να εξατομικεύονται, αφαιρώντας την πολιτική διάστασή τους. Σε αυτά τα πλαίσια η συμπεριφορά των θυτών ψυχολογικοποιείται, σε μια προσπάθεια αιτιολόγησης και μετατροπής της καθημερινά βιωμένης πατριαρχικής βίας σε κάτι μακρινό και απόκοσμο που ανήκει στο χώρο της ψυχοπαθολογίας. Σαν ένα θέαμα που δεν μας επηρεάζει, σαν κάτι που μπορούμε να παρακολουθούμε από τον καναπέ μας για ψυχαγωγία. Από ενεργά υποκείμενα που μπορούν να επηρεάσουν τη κοινωνική πραγματικότητα μετατρεπόμαστε σε παθητικούς καταναλωτές θεάματος, περιμένοντας την επόμενη λεπτομέρεια της υπόθεσης σαν να περιμένουμε το επόμενο επεισόδιο τηλεοπτικής σειράς. Οι δολοφονίες των θυληκοτήτων παρουσιάζονται σαν φυσικό επακόλουθο που έρχεται οριακά να τις απαλλάξει απο την πατριαρχική βία που δέχονται καθημερινά. Ξεχνάμε ότι τη ζωή μας δε τη χαρακτηρίζει η μιζέρια, η θανατίλα κι η βία που δεχόμαστε, αλλά αυτές είναι καταστάσεις που παλεύουμε για να ξεφύγουμε. Ξεχνάμε ότι οι δολοφονημένες είχαν καθημερινές ζωές που άξιζαν να βιωθούν, πολύπλευρες ζωές που δεν περιστρέφονταν μόνο γύρω απο τον κακοποιητή τους.
Λόγο για τα σώματα και τις ζωές μας δεν έχουν ούτε η κοινωνία, ούτε οι δημοσιογράφοι, ούτε το κράτος. Δεν αναζητάμε πιο “φιλικούς” κρατικούς υπαλλήλους και θεσμούς ως σωτηρία από την πατριαρχική βία που βιώνουμε, αντίθετα τους βλέπουμε ως αναπόσπαστο κομμάτι της. Γνωρίζουμε καλά ότι το κράτος δημιουργεί επιπρόσθετα πρόβληματα όταν καταγγέλλουμε τους κακοποιητές μας και βάζει εμπόδια όταν προσπαθούμε να ξεφύγουμε. Στην υποτιθέμενη προστασία του εμείς βλέπουμε περισσότερη επιτήρηση, έλεγχο και επανατραυματισμό.
Για το λόγο αυτό, η συζήτηση γύρω από την ανυπαρξία και την αδιαφορία του κράτους σε γεγονότα όπως οι γυναικοκτονίες μας βρίσκουν σε θέση κριτικής και πλήρους αντίθεσης. Το κράτος λειτουργεί όπως οφείλει για τη διατήρηση της ισχύουσας τάξης πραγμάτων, δηλαδή με τρόπο που σίγουρα δε θα σταματήσει την καθημερινή βιωμένη βία για τον καταπιεσμένο κόσμο και ειδικά την έμφυλη μορφή της. Δεν πρόκειται να λάβει μέτρα που θα μεταβάλλουν την αναπαραγωγή του υπάρχοντος συστήματος που είναι εν γένει βίαιο και δολοφονικό σε κάθε έκφανσή του.
Από παθητικοί καταναλωτές θεάματος να γίνουμε δρώντα υποκείμενα, να χτίσουμε αντανακλαστικά αλληλεγγύης και να μετατρέψουμε την παθητική ατομική αγανάκτηση σε αντίδραση και αλληλοστήριξη κάνοντας πράξη το ποτέ καμία μόνη.
ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΥΧΑΙΟ, ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
ΗΤΑΝ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΥΤΕ ΔΡΑΚΟΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΥΤΕ ΤΕΡΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΖΥΓΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ
Συγκέντρωση το Σάββατο 27/01 στο Δημαρχείο Καλαμαριάς στη 13:00
Μαρμάγκα, αντιπατριαρχική ομάδα
marmagka@tutanota.com
https://marmagka.blackblogs.org/
ΚΑΝΕΝΑ ΜΟΝΟ, ΚΑΜΙΑ ΛΙΓΟΤΕΡΗ
Μέσα σε διάστημα ελάχιστων μηνών, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο να μιλάμε για το ίδιο πράγμα. Άλλη μια γυναικοκτονία προστίθεται στην ατελείωτη λίστα η οποία δεν μπορεί να είναι διαφανής. Δεν μπορεί να αποδώσει ούτε τον ακριβή αριθμό των γυναικοκτονιών, ούτε το αποτύπωμα οργής και θλίψης που μας πλημμυρίζει. Αυτή τη φορά, η Γεωργία Μουράτη, παραμονή Πρωτοχρονιάς στη Θεσσαλονίκη, δολοφονείται από τον σύντροφό της και έναν φίλο του.
Η είδηση για άλλη μία δολοφονημένη, γεννάει τα ίδια γνώριμα συναισθήματα. Κάθε φορά μας ταράζει, κάθε φορά μας πονάει, κάθε φορά μας εξοργίζει. Όχι μόνο η πράξη καθεαυτή, αλλά κι όλα αυτά που την καθιστούν δυνατή, που την κάνουν ένα ακόμα ενδεχόμενο. Η έμφυλη βία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής πραγματικότητας. Συντηρείται από και ταυτόχρονα συντηρεί και αναπαράγει όλες αυτές τις σχέσεις εξουσίας που επιτρέπουν την υποτίμηση και κακοποίηση των γυναικείων σωμάτων, φτάνοντας συχνά στο σημείο της εξόντωσής τους. Δεν μπορούμε άλλο να ακούμε για αγάπη, για πάθος, για “τρέλα”. Ξέρουμε πλέον πως το χέρι αυτού που δολοφονεί, κάθε φορά οπλίζεται από την αντίληψη ότι οι γυναίκες είναι αντικείμενα, με ιδιοκτήτη τον ίδιο. Τα συναισθήματα, οι επιθυμίες τους, οι επιλογές τους, πάντα πρέπει να φιλτράρονται από την ανδρική επιθυμία. Αν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο οι θηλυκότητες δεν πειθαρχούν, δεν συμμορφώνονται με τον επιβαλλόμενο ρόλο τους, αν διαφωνούν, αν αντιστέκονται, ακόμα κι αν επιλέγουν να απομακρυνθούν από ένα (κακοποιητικό) περιβάλλον, πολλές φορές αυτό δεν αρκεί για να μην συμβεί κάτι χειρότερο. Πολλές φορές αυτό γίνεται ο λόγος, ακριβώς για να συμβεί κάτι χειρότερο.
Η πατριαρχική βία που έρχεται μαζί με την έμφυλη κανονικότητα δεν ξεκινάει και σταματάει στις κρεβατοκάμαρες των σπιτιών μας, αλλά βλέπουμε τις προεκτάσεις της και αλλού. Συγκεκριμένα, αντιλαμβανόμαστε τη συμβολή των κυρίαρχων θεσμών ως πολύ κεντρική. Δεν θα ήταν εύκολο να συμβαίνουν γυναικοκτονίες αν το κράτος και τα μίντια δεν αναπαρήγαγαν την ίδια λογική. Αν με κάποιο τρόπο όσοι κακοποιούν (ή έστω σκέφτονται να το κάνουν) ένιωθαν πως θα υπάρξει οποιοδήποτε κόστος για την πράξη τους. Δεν συζητάμε καν, για τις επιμέρους καταγγελίες στην αστυνομία, κακοποιητικών συμπεριφορών ανδρών, οι οποίες περνάνε παντελώς αδιάφορες και αφήνονται να σουλατσάρουν άνετοι, ασκώντας την εξουσία που αντιλαμβάνονται ότι έχουν. Δεν θα ήταν εύκολο να συμβαίνουν γυναικοκτονίες αν δεν μαθαίναμε από πολύ μικρή ηλικία στο σχολείο, στην τηλεόραση, στον δημόσιο χώρο, πως οι γυναίκες είναι κατώτερες και πως ανήκουν στους άντρες. Δεν θα ήταν δηλαδή καθημερινότητα η κακοποίηση, και στη χειρότερη περίπτωση η γυναικοκτονία, εάν η συγκάλυψη και αποσιώπησή τους, δεν ήταν η εδραιωμένη πρακτική.
Έχουμε κουραστεί να νιώθουμε μόνες, έχουμε βαρεθεί να μας υποτιμούν, έχουμε σιχαθεί να μας πονάνε κι όταν αυτό δεν αρκεί να μας σκοτώνουν.Θέλουμε να σταθούμε η μία δίπλα στην άλλη, μαζί και απέναντι στην καθημερινή επίθεση ενάντια στα σώματά μας. Μέχρι να καταρρίψουμε τους έμφυλους ρόλους που μας επιβάλλονται από κάθε λογής εξουσία, για να μπορέσουμε να ζήσουμε σ’ αυτό τον κόσμο. Για να καταφέρουμε να τον αντιστρέψουμε μέχρι να μας χωράει, χωρίς φόβο, χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς σιωπηλές κραυγές.
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ, ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΤΟ ΟΠΛΙΣΕ Η ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ
Φάμπρικα Υφανέτ
Από το βράδυ της πρωτοχρονιάς αγνοούνταν 41χρονη έγκυος, που διέμενε στην Καλαμαριά. Λίγες μέρες μετά βρίσκεται δολοφονημένη μέσα σε ένα μπαούλο, από τον γυναικοκτόνο σύντροφό της και τον συν-γυναικοκτόνο φίλο του, κάπου στη Χαλκιδική. Η 41χρονη Γ. ήταν ήδη μητέρα ενός παιδιού. Μετά την σύλληψη των δύο συνεργών, διέρευσε από δικαστικούς κύκλους η πληροφορία ότι το συγκεκριμένο σκουπίδι(σύζυγος της 41χρονης) έιχε εκκρεμή δικογραφία εις βάρος του για βιασμό συγγενικού του προσώπου. Ο γυναικοκτόνος(προς έκπληξη κανενός) αποτελούσε γνωστό ελληνορθόδοξο σκουπίδι της περιοχής, άλλον έναν πατριώτη, άλλον ένα ευσεβή πολίτη που και πολλά δικαιώματα να είχε δώσει, πληρόυσε όλα τα σάπια μικροαστικά κριτήρια της συγκάλυψης από τη γειτονιά. Και κατόπιν ψάξαμε να βρούμε ένα σύννεφο για να πέσουμε..
Σ’ αυτόν τον πατριαρχικό ζόφο, που ονομάζεται κοινωνία, καμιά μας δεν κοιμάται και με τα δυο της μάτια κλειστά. Για το κράτος το ζήτημα της μετρίασης της πατριαρχικής βίας, είναι ένα θέαμα, ένα καθησυχαστικό άρθρο στον νέο ποινικό κώδικα. Είναι ένα θεσμικό κίνημα ΜeToo, ένα panic button, η “γιορτή” της γυναίκας, μια ωδή στην Ελληνίδα μάνα που αξίζει σεβασμό για το θεάρεστο έργο της στην αναπαραγωγή του έθνους. Εν κατακλείδι, αυτό που μένει επικοινωνιακά είναι διάφορες μορφές αποπροσανατολισμού από ένα καλά δομημένο σύστημα το οποίο σπέρνει φόβο, κακοποιήσεις, δολοφονίες και κατακρεουργημένα σώματα καταπιεσμένων.
Το πρώτο πεδίο διάδρασης και μίμησης κάθε ατόμου είναι η οικογένεια. Μία κοινωνική ομάδα, δομικά κατασκευασμένη να πειθαρχεί στους έμφυλους ρόλους τα μέλη της. Αναπαράγει το αφήγημα της γυναίκας-μάνας-ερωτική συντρόφου-εργαζόμενης, ένα μέλος χαμηλά στην ιεράρχηση της οικογένειας αφού είναι κοινωνικά επιβεβλημένο το να εκτελεί υποχρεώσεις προς όφελος των υπόλοιπων μελών. O πατέρας-αρχηγός, εξακολουθεί να είναι το ιερατείο, ο εντολέας,αυτός που -και χέρι να τολμήσει να σηκώσει- όλα του συγχωρούνται. Τα πρόσφατα παραδείγματα γυναικοκτονιών είναι αμέτρητα και τα media προσπαθούν εναγωνιωδώς να πείσουν τους πληβείους και τα βαλλόμενα από την έμφυλη βία υποκείμενα ότι το κάθε συμβάν είναι απομονωμένο και ανάξιο πολιτικής ανάλυσης/παρέμβασης. Μερικούς μήνες νωρίτερα, πάλι στην Καλαμαριά δολοφονείται 42χρονη από τον μπάτσο σύντροφο-γυναικοκτόνο της. Είναι σημαντικό να σημειωθεί η ιδιότητα του κάθε γυναικοκτόνου, αφού, η ίδια τους η θέση στο κοινωνικό γίγνεσθαι συμβάλλει στο να οπλίσουν το χέρι τους.
Πέρα από την εκάστοτε ταυτότητα που φέρει ο κάθε βιαστής, γυναικοκτόνος, αρκεί η ηγεμονικά αρσενική του ιδιότητα, η οποία είναι δομημένη να επιβάλλεται-να κυριαρχεί. Ζούμε σε ένα σύστημα το οποίο ανέκαθεν θρέφει την ανισότητα των φύλων με αποτέλεσμα συνεχώς να ερχόμαστε αντιμέτωπες με περιστατικά -οποιασδήποτε μορφής- έμφυλης βίας.Έχουν κατακλυστεί τα media από δολοφονημένες από «εγκλήματα πάθους», από «άρρωστους ψυχικά» άντρες, αποπολιτικοποιώντας το βίωμα της καθημερινής καταπίεσης και στιγματίζοντας παράλληλα τα άτομα με ψυχική νόσο. Περιττό να αναφέρουμε πως το ίδιο αφήγημα ψυχοφοβίας που ξεπλένει την ηγεμονική αρρενωπότητα και τις κοινωνικές συνθήκες που την επιτρέπουν, χρησιμοποιείται παράλληλα για τις θηλυκότητες που αντιστέκονται στην πατριαρχία για να τις ονοματίσει “τρελές/υστερικά/υπερβολικές”. Ακόμα πιο περιττό να αναφέρουμε πως στο σημείο συνάντησης των καταπιεσεων τάξης-φύλου-φυλής τα άτομα που δέχονται τη σεξιστική βία και έχουν κάποια ψυχική νόσο(πχ όταν αντιμετωπίζουν συνθήκες ψυχιατρικού εγκλεισμού ή εκφράζουν συμπτώματα)περιθώριοποιούνται ακόμα περισσότερο στις διεκδικήσεις τους.
Μέσα στο πλαίσιο συντήρησης της πατριαρχικής εξουσίας, σημαντικότατο ρόλο εξακολουθεί να έχει η εκκλησία. Όντας βασικός πυλώνας του έθνους-κράτους, εξακολουθεί να επιβάλει συγκάλυψη μαζικής κλίμακας και να έχει τη δικιά της ατζέντα, επηρεάζοντας συνειδήσεις και ποτίζοντας την <<ευκολόπιστη>> κοινωνία με ματαιοδοξία, μισαλοδοξία και πολιτικές καμπάνιες συνεργαζόμενο με κόμματα και θεσμικούς φορείς. Εκπληρώνοντας τις περισσότερες φορές τις επιταγές του κράτους κι άλλωτε κάνοντας φασιστό-αντάρτικο(όταν θεωρεί ότι θίγεται ο πυρήνας των οικονομικών συμφερόντων-δογμάτων της) είναι όντως ένας σταθερός πόλος, με ιστορική συνέχεια χιλιάδων χρόνων και μεγάλη πολιτική ισχύ. Μια εκκλησία που καταργεί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος του εκάστοτε ατόμου που κυοφορεί, ιερείς που εμπλέκονται σε υποθέσεις trafficking και παιδοβιασμών/βιασμών. Μια εκκλησία που εξαπολύει ομοφοβικές, σεξιστικές,τρανσοφοβικες και ρατσιστικές ρητορικές στον δημόσιο λόγο, με ο,τι αυτά συνεπάγονται για την ελληνική πραγματικότητα, έχοντας ένα πολύ ισχυρό υποστηρικτικό δίκτυο. Κοινωνική χειραφέτηση λοιπόν χωρίς να εξαφανιστούν οι θρησκείες και οι εκκλησίες από τον γαλαξία, δεν υφίσταται. Είτε αυτές καταπιέζουν στη Δύση, είτε στην Ανατολή.
Η πατριαρχία αποτελεί δομικό συστατικό του κρατικού μηχανισμού και θεμέλιο λίθο του εκμεταλλευτικού συστήματος του καπιταλισμού. Δεν τρέφουμε αυταπάτες, δεν αναμένουμε κάποια αλλαγή η οποία θα προκύψει από το κράτος. Μέσα στον Δεκέμβρη, βγήκε στη δημοσιότητα ένα νομοσχέδιο έκτρωμα το οποίο αφορά τον ποινικό κώδικα. Εντός του, υπάρχουν αλλαγές που στοχεύουν στην καθησύχαση των πολιτών και στην υποτιθέμενη πάταξη της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας με αυστηρότερες ποινές κατά των δραστών. Η ίδια η κυβέρνηση που 3 χρόνια πριν ενθάρρυνε συνδικαλιστές μπάτσους να εξαπολύουν στα κανάλια πρακτικές σε γυναικοκτόνους για ευμενέστερες ποινές. Η ίδια η κυβέρνηση/κοινωνία/κράτος που συγκαλύπτει Λιγνάδηδες, Φιλιππίδηδες, Μίχους. Η ίδια η αστική ελίτ με τσιράκια δικαστές, μπάτσους, μπράβους που συγκαλύπτει τους βιαστές της Γεωργίας, η ίδια που εμπλέκεται σε κυκλώματα trafficking. Το ίδιο κράτος που βιάζει στα σύνορα μετανάστριες. Και άλλα αμέτρητα παραδείγματα που μας αποδεικνύουν ότι με την αστική δικαιοσύνη και τον σοφρωνισμό είμαστε εκ διαμέτρου απέναντι. Δεν εφησυχαζόμαστε, είμαστε αυτές που μας ρωτάνε γιατί έμενες αφού ήξερες, γιατί δε μίλησες, γιατί δεν τον κατείγγειλες. Γιατί το δίκιο δε θα έρθει σε καμία αίθουσα δικαστηρίου, γιατί δε θα μας σώσει κανένας μπάτσος. Το δίκιο κρίνεται στους δρόμους, στις γειτονιές, στο δρόμο τη νύχτα πηγαίνοντας προς το σπίτι.
Βιασμοί, παιδοβιασμοί, γυναικοκτονίες, trafficking, revenge porn, σωματεμπορεία, βιασμοί στα σύνορα, στα ΑΤ, στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, στο σπίτι, από τον πατέρα, από τον σύντροφο, με κορύφωση πατριαρχικής επιβολής τη γυναικοκτονία και η λίστα δεν έχει τέλος. Όταν καθημερινά αντιμετωπίζουμε σεξιστική βία, το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, είναι αυτονόητο. Ο αγώνας ενάντια στην πατριαρχία πρέπει να μας βρίσκει συσπειρωμένες. Στεκόμαστε δίπλα η μία στο άλλο, αλληλέγγυα, αντιπατριαρχικά, μαχητικά, απέναντι σε κράτος, εκκλησία, καπιταλισμό.
Καμία άλλη δολοφονημένη
Μαχητικοί, αντιπατριαρχικοί πυρήνες σε κάθε γειτονιά
Ποτέ καμία μόνη, κανένα λιγότερο
Ανάρες-Ομάδα Δράσης & Αλληλεγγύης
ΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΕΧΤΙΣΕ Η ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ
Δύο υποθέσεις γυναικοκτονίας έχουν καταγραφεί εντός του 2024,
του οποίου την – μόλις – 20η ήμερα και διανύουμε.
01/01 – Βρίσκεται η Πρώτη.
– “Όταν ξύπνησα το πρωί δεν την βρήκα δίπλα μου”
Με την παραπάνω υπερασπιστική γραμμή, για άλλη μία φορά, στέκεται η απολογία ενός ακόμα άντρα που δε δίστασε να αφαιρέσει τη ζωή μιας γυναίκας δίπλα του, βασιζόμενος στις πλάτες του όλου πατριαρχικού οικοδομήματος.
08/01 – Βρίσκεται η Δεύτερη.
Έπειτα απο διαπληκτισμό, 50χρονος άνδρας περιλούζει την 41 ετών σύζυγο του, καθώς και των 20 ετών γιό τους με εύφλεκτο υγρό, και τους πυρπολεί.
Η γυναίκα καταλήγει στις 15/01.
Από μόνη της, η ακραία φύση της επίθεσης έχει να καταδείξει με τη σειρά της τόσο το ακραίο θράσος και μίσος που χαρακτηρίζει εγγενώς την έμφυλη βία, καθώς και την πλήρη αδιαφορία – στην προκειμένη – απέναντι στην κοινή γνώμη και κοινωνία, και το μηχανισμό απόδοσης δικαιoσύνης, που αυταπόδεικτα αποδεικνύεται κατ’ επανάληψη ανεπαρκής.
Με το 2024 μόλις να έχει ξεκινήσει η τροχιά στην οποία κινούμαστε από το 2023 φαίνεται δυσοίωνη. Με 15 γυναικοκτονίες, και πάνω από 11.000 περιστατικά έμφυλης – και, όχι μόνο “ενδοοικογενειακής” – βίας να έχουν καταγραφεί επίσημα, και τον μετέπειτα χειρισμό αυτών των περιπτώσεων τόσο από την πολιτεία, όσο και από τους κατ’ εξοχήν βραχίονες της που κρίνονται τουλάχιστον ανεπαρκής, η συνθήκη καθίσταται σαφής. Απέναντι μας λοιπόν, βλέπουμε έναν μηχανισμό εδραιωμένο, ισχυρό, στο εχθές και το σήμερα.
Παράλληλα, όσον αφορά το μέρος των καταγγελιών που παίρνουν νομική υπόσταση, οι παθούσες έρχονται αντιμέτωπες ΚΑΙ με την υπεράσπιση των βιαστών τους από τα γνωστά πλυντήρια: Συστημικά μέσα, ΕΛ.ΑΣ, αστική δικαιοσύνη, συντηρητικά κομμάτια της κοινωνίας. Είναι παγιωμένες άλλωστε οι πρακτικές συγκάλυψης που χρησιμοποιεί η ΕΛ.ΑΣ, με ερωτήσεις και συμπεριφορές, που μονάχα ρητορικές Victim Blaming θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Αμφισβητώντας έτσι και υποβαθμίζοντας το εκάστοτε βίωμα, αποθαρρύνοντας τα άτομα που τους απευθύνονται, γεμίζοντας τα φόβο και ανασφάλεια, με σκοπό, πολλές φορές, ακόμα και να αποτρέψουν τις καταγγελίες.
Πρακτικές που αναπαράγουν το Victim Blaming και το ξέπλυμα των (παρα)βιαστών παίρνουν χώρο και στις δικαστικές αίθουσες, όπου σε συνδυασμό με τα παραθυράκια διαφυγής που αφήνει ο ποινικός κώδικας για τον εκάστοτε κακοποιητική/(παρα)βιαστή, δείχνουν εξόφθαλμα ότι η αστική δικαιοσύνη είναι κομμένη και ραμμένη, έτσι ώστε να ενισχύει το πατριαρχικό οικοδόμημα της καπιταλιστικής κοινωνίας στην οποία ζούμε.
Με τη σειρά τους, συστημικά μέσα και λοιπά γαλουχημένα στη πατριαρχία υποκείμενα, έρχονται να αμφισβητήσουν, να μηδενίσουν, να συγκαλύψουν.
Για οποιονδήποτε βιασμό, οποιαδήποτε γυναικοκτονία ή περιστατικό έμφυλης βίας χρειάζεται να αναζητούμε τις αιτίες στο πατριαρχικό οικοδόμημα που αναπαράγεται και συντηρείται από την κοινωνία και διαμορφώνει αντιλήψεις και συνειδήσεις. Αυτό, δηλαδή, το οικοδόμημα που περνάει από μικρή ηλικία μέσω της οικογένειας, της εκπαίδευσης αλλά και γενικότερα της κοινωνίας στη συνείδηση των ανδρών ότι μπορούν – και πρέπει- να επιβάλλονται και να υποτάσσουν οποιαδήποτε θηλυκότητα και να αντιμετωπίζουν ένα θηλυκό σώμα με όρους ιδιοκτησίας, αλλά και στη συνείδηση των γυναικών ότι οφείλουν να τηρούν πάντα μία παθητική και δεκτική στάση στην κάθε επιθετική ανδρική συμπεριφορά. Όταν, λοιπόν, μια θηλυκότητα υπερβεί τον κοινωνικό της ρόλο, αυτόν της υποταγής στο ανδρικό φύλο, και είτε αντισταθεί, είτε θελήσει να φύγει από μια σχέση, είναι ήδη νομιμοποιημένη στην ανδρική συνείδηση η βία, ακόμα και η δολοφονία. Γιαυτό είναι εξοργιστικό να βαφτίζονται οι γυναικοκτονίες ως «εγκλήματα πάθους», για τα οποία ευθύνεται «η κακιά στιγμή». Είναι επιτακτικό το να γίνει σαφές, ότι ευθύνεται αποκλειστικά ο γυναικοκτόνος, το πατριαρχικό σύστημα που τον θρέφει και όσοι αναπαράγουν και διαιωνίζουν σεξιστικές αντιλήψεις, από το πιο μικρό σεξιστικό «αστείο» μέχρι την κανονικοποίηση της έμφυλης βίας. Καμία σεξιστική συμπεριφορά δεν πρέπει να νομιμοποιείται ως “ακίνδυνη” ή “φυσιολογική”, καθώς η αναπαραγωγή σεξιστικών και παραβιαστικών συμπεριφορών ανοίγει το δρόμο για την έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες.
Στις παρέες μας, στους χώρους εργασίας, στο δρόμο και στο οικογενειακό περιβάλλον, να μην ανεχόμαστε τη αναπαραγωγή αυτών των αντιλήψεων που διαιωνίζουν την καθιερωμένη πατριαρχική λογική. Να αναζητήσουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί σε αυτή τη διαιώνιση και να αγωνιστούμε αντιεραρχικά σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο υποστηρίζοντας η μία την άλλη για να τελειώνουμε μια και καλή με το σάπιο εξουσιαστικό σύστημα που συντηρεί την πατριαρχία, μέχρι να είμαστε όλες ασφαλείς, ελεύθερες και ίσες. Μέχρι να μπορούμε να περπατάμε χωρίς φόβο στο δρόμο. Μέχρι ο φόβος να αλλάξει πλευρά.
ΚΑΜΙΑ ΜΟΝΗ – ΚΑΜΊΑ ΑΛΛΗ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΗ
ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗ, ΣΑΒΒΑΤΟ 27/01 στις 13:00, Δημαρχείο Καλαμαριάς
Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος “Σχολείο”
