Μια βιετναμέζικη αναρχική κριτική του λεγόμενου «σοσιαλισμού» του Βιετνάμ
… η ύπαρξη είναι από μόνη της μια νίκη, επομένως ένας ρόλος εκδηλώνεται, ένας ρόλος για να εκπροσωπήσει τις φωνές των βιετναμέζων ριζοσπαστών. Απευθυνόμαστε στη μελλοντική εργατική τάξη, και τη νεολαία, που διαιωνίζουν αλλα και καταπιέζονται από τον καπιταλισμό και το κράτος, ώστε να μπορούν να σπάσουν τις καταπιεστικές αλυσίδες τους.
Βιετνάμ 2021, η αίσθηση στον αέρα φαίνεται να είναι η αισιοδοξία. Η αδιαμφισβήτητη επιδίωξη της κυβέρνησης μιας στρατηγικής Zero-COVID τους έχει επιφέρει ευρεία έγκριση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η οικονομία κατάφερε να αγγίξει τη θετική ανάπτυξη, ενώ πολλοί από τους γείτονές της υπέστησαν πτώση από την πανδημία. Ωστόσο, κάτω από όλη αυτή τη αποδοχή, θα μπορούσε κανείς να αισθανθεί ότι κάτι δεν πάει καλά. Υπάρχει αυτό το γοητευτικό συναίσθημα ότι κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να ορκιστεί για αυτό. Σχεδόν σαν να υπάρχει ένα φάντασμα που στοιχειώνει το Βιετνάμ, το φάντασμα του κομμουνισμού – το αληθινό είδος του χωρίς κουδούνια και σφυρίχτρες.
Όπως παρατήρησε η Έμμα Γκόλντμαν, δεν υπήρχε κομμουνισμός στην ΕΣΣΔ. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για το σημερινό Βιετνάμ. Το κόμμα στην εξουσία – το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ (CPV) – έχει απομακρυνθεί από καιρό από την πορεία προς τον κομμουνισμό.
Πριν αναλάβει ο σημερινός ηγέτης του κόμματος την τρίτη θητεία του (2020-2025), συνέταξε έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας, στον οποίο μέχρι το 2045 το Βιετνάμ θα γινόταν μια «ανεπτυγμένη» χώρα, η οποία θα ήταν ισοδύναμη με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και τη Σιγκαπούρη. Για εμάς τους ριζοσπάστες, αυτό είναι προδοσία για την εργατική τάξη, τους αυτόχθονες ανθρώπους και τις περιθωριοποιημένες ομάδες που θυσιάστηκαν τόσο πολύ για την επανάσταση του Βιετνάμ. Όμως, όπως θα σας έλεγαν οι μαρξιστές-λενινιστές με λαμπερά μάτια και ανυπόμονη πεποίθηση, αυτό είναι όλο το μέρος του σχεδίου και το 2045 θα είναι η πολυαναμενόμενη χρονιά που το Βιετνάμ τελικά θα προχωρήσει στο να είναι μια χώρα χωρίς τάξεις, χωρίς χρήματα και κρατική εξουσία.
Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στην κοινωνία του Βιετνάμ σήμερα θα έδειχνε ότι το σχέδιο δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση, και οι υποσχέσεις είναι απλώς δικαιολογία για να μπορεί η άρχουσα και η καπιταλιστική τάξη να συνεχίσει να πιπιλίζει τη ζωή έξω από το Βιετνάμ για λίγο καιρό περισσότερο. Η διαφορά μεταξύ του τι κηρύττουν οι ελίτ του κόμματος και αυτό που επιτρέπουν να συμβεί στην πραγματικότητα είναι αυτή μεταξύ ημέρας και νύχτας.
Καθώς η οικονομία του Βιετνάμ αναπτύσσεται αλματωδώς, αυξάνεται επίσης το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών. Και κανένα μέτρο ευημερίας και ρύθμισης δεν μπορεί να σταματήσει τη συσσώρευση κεφαλαίου ή να αντιστρέψει τη ροή του πλούτου από τα χέρια πολλών στα χέρια των λίγων. Πουθενά αυτή η συσσώρευση δεν εκδηλώνεται πιο διαδεδομένη από ό, τι στο σύστημα ιδιοκτησίας γης. Αυτό το σύστημα επιτρέπει τον έλεγχο της γης που πρέπει να αφαιρεθεί από τους αγρότες και τους απλούς ανθρώπους για λίγη αποζημίωση και να δοθεί σε καπιταλιστές που συχνά αποκομίζουν πολλές φορές περισσότερα κέρδη. Σε όλη τη χώρα, πολυτελή κτίρια κατοικιών ξεπήδησαν, αλλά λίγοι από αυτούς που εκτοπίστηκαν από την γή τους μπορούν να τα αντέξουν οικονομικά. Ο δισεκατομμυριούχος Phạm Nhật Vượng, του οποίου η οικογένεια κατέχει τόσο πλούτο όσο 800.000 Βιετναμέζοι, δεν θα μπορούσε να χτίσει την αυτοκρατορία του χωρίς τις δημόσιες περιουσίες να παραδίδονται στην τσέπη του με αυτόν τον τρόπο.
Το ήδη επισφαλές οικοσύστημα του Βιετνάμ και οι αυτόχθονες κοινότητες πληρώνουν επίσης βαρύ τίμημα για αυτήν την ταχεία οικονομική ανάπτυξη. Το σχέδιο για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2045 έδωσε κάποια παραχώρηση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υποστηρίζοντας παράλληλα την κατασκευή πολλών νέων εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας άνθρακα, αγνοώντας το τεράστιο αποτύπωμα CO2 και πολλές προειδοποιήσεις σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ της ενέργειας άνθρακα και της ομίχλης PM2.5 που καλύπτει μεγάλες πόλεις, απειλώντας την ευημερία εκατομμυρίων. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, εκατοντάδες μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ξεπήδησαν στην ορεινή περιοχή γύρω από τη χώρα για να προμηθεύσουν τις πόλεις και τα εργοστάσια που πεινάνε για ηλεκτρική ενέργεια. Αυτές οι κατασκευές όχι μόνο διέκοψαν το δίκτυο των ποταμών και στέρησαν την γεωργική γη από ουσιαστικά ιζήματα, αλλά προκάλεσαν και ανείπωτες ζημιές στις αυτόχθονες κοινότητες κατά την κατασκευή και τη λειτουργία τους. Τα εργοστάσια ηλιακής ενέργειας στο Ninh Thuận ληστεύουν απο τους γηγενείς Chăm την γη τους. Το Δέλτα του Μεκόνγκ, η κύρια περιοχή καλλιέργειας ρυζιού του Βιετνάμ, αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή από τα πολλά φράγματα που κατασκευάζονται παντού στην Ταϊλάνδη και την Κίνα. Και ταυτόχρονα με την επικύρωση ενός εθνικού έργου για τη φύτευση ενός δισεκατομμυρίου δέντρων, πολλές εγκρίσεις δόθηκαν σε καπιταλιστές, ώστε να μπορούν να μετατρέψουν χιλιάδες εκτάρια αγροτικής και δασικής γης σε θέρετρα και γήπεδα γκολφ.
Πίσω από όλα αυτά υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση εθνικισμού – ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη σιωπή κάθε σημαντικής κριτικής κατά του κράτους, μιας αξίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπονομεύσει τον αγώνα των άλλων ανθρώπων στο όνομα ενός αφηρημένου μεγαλύτερου αγαθού. Ο εθνικισμός έχει γίνει η αξία που καθορίζει την αξία ενός πολίτη του Βιετνάμ.
Ήταν ο εθνικισμός που έβαλε το Βιέτ Μινχ στην εξουσία κατά τη δεκαετία του 1940. Ήταν ο εθνικισμός που παρακίνησε εκατομμύρια νέους Βιετναμέζους να θέσουν το συμφέρον του έθνους πάνω από το δικό τους, καθώς αυτοί εναντιώνονταν στον ξένο ιμπεριαλισμό. Από τις πρώτες μέρες του Κόμματος, υπήρξε μια συνεπής προσπάθεια να καλλιεργηθεί παντού μια έντονη αίσθηση εθνικισμού. Ο εθνικισμός περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών των παιδιών του Βιετνάμ, στα τραγούδια, στα ποιήματά μας, στην τέχνη και σε όλα τα μέσα ενημέρωσης. Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Κόμματος ήταν ο συνδυασμός της εθνικής ταυτότητας και της πίστης στο κόμμα. Οι σύγχρονοι βιετναμέζικοι καπιταλιστές, όπως το VinGroup ή το BKAV, βλέπουν ότι παίρνουν μια ιδέα από την κρατική προπαγάνδα και ενσωμάτωσαν εθνικιστικά στοιχεία στο μάρκετινγκ των προϊόντων τους.
Κατά ειρωνικό τρόπο, είναι οι εθνικιστές που ισχυρίζονται ότι κληρονομούν την «κομμουνιστική» επανάσταση του Βιετνάμ, ωστόσο είναι η πιο ενεργή ομάδα ενάντια σε όλα τα ριζοσπαστικά ιδανικά όπως η απελευθέρωση των ζώων, η απελευθέρωση φύλου και σεξουαλικότητας, η ιθαγενική αυτονομία, η αποποινικοποίηση της σεξουαλικής εργασίας και η αλληλεγγύη με διεθνείς αγώνες, όπως εκείνοι στο Χονγκ Κονγκ ή τη Μιανμάρ. Η εθνικιστική πεποίθηση προορίζονταν να μετατραπεί σε μια αντεπαναστατική, αντιδραστική δύναμη τυλιγμένη στα κόκκινα.
Τα ευάλωτα θύματα του βιετναμέζικου εθνικισμού περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται σε:
Ανήσυχους άνθρωπους, που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλό βαθμό διακρίσεων στο Βιετνάμ. Η πρόσφατη πρόοδος στην απελευθέρωση των φύλων και της σεξουαλικότητας προήλθε σε μεγάλο βαθμό από φιλελεύθερα στοιχεία, όπως το κίνημα Pride, το οποίο δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα τέχνασμα μάρκετινγκ για ξένες και τοπικές εταιρείες. Ουσιαστικές αλλαγές, όπως η αναγνώριση οικογενειών του ιδίου φύλου και των ιατρικών αναγκών των τρανσέξουαλ ως δικαιώματα έχουν καθυστερήσει ξανά και ξανά για να δοθεί προτεραιότητα σε «πιο πιεστικά θέματα».
Σεξουαλικοί εργαζόμενοι, οι οποίοι στιγματίζονται και αποτελούν στόχο της αστυνομίας. Στα μάτια της πατριαρχικής κοινωνίας του Βιετνάμ, η σεξουαλική εργασία δεν αναγνωρίζεται ως εργασία, αλλά ως μια απλή ανήθικη ασθένεια που πρέπει να εξαλειφθεί. Κατά συνέπεια, η σεξουαλική εργασία κατηγορείται για την εξάπλωση των ΣΜΝ όπως ο ιός HIV, και οι σεξουαλικοί εργαζόμενοι, ειδικά οι “διαφορετικοί” σεξουαλικοί εργαζόμενοι, ρίχνονται στο περιθώριο της κοινωνίας.
Αυτόχθονες κοινότητες, οι οποίες βρίσκονται στο βάθος των επεκτατικών πολιτικών του Kinh (ή του Việt) από την εποχή της φεουδαρχίας, δεν βρίσκουν καμία διαβεβαίωση σύμφωνα με τον «αντιιμπεριαλιστικό» κανόνα του σημερινού κράτους. Το χειρότερο, η καταπίεση που αντιμετωπίζουν έχει κλιμακωθεί, καθώς το κράτος αποκτά νέα και πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την εξουδετέρωση κάθε αντίστασης, καθώς και για τον προληπτικό έλεγχο του αυτόχθονου πληθυσμού.
Στο εξωτερικό, πολλοί υπερασπιστές του «σοσιαλισμού» του Βιετνάμ έχουν παρακολουθήσει αλλα εσκεμμένα αγνοούν αυτές τις πραγματικότητες, γιατί όλα δικαιολογούνται στο όνομα της ανάπτυξης του αγαπημένου τους «σοσιαλιστικού» κράτους. Αυτό καταδεικνύει απάθεια και άγνοια απέναντι στον συνεχή αγώνα των βιετναμέζικων λαών για μια δίκαιη κοινωνία, για να μην αναφέρουμε την ουσιαστική αποδοχή του καπιταλισμού, αρκεί να κραδένει κόκκινη σημαία και να ισχυρίζεται ότι είναι ενάντια στις ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες της «Δύσης», ειδικά των ΗΠΑ, ακόμη και όταν όλα τα σημάδια δείχνουν ότι ο κομμουνισμός απουσιάζει και δεν ήταν ποτέ στην ημερήσια διάταξη.
Τελικά, η ύπαρξη είναι από μόνη της μια νίκη, επομένως ένας ρόλος εκδηλώνεται, ένας ρόλος για να εκπροσωπήσει τις φωνές των βιετναμέζων ριζοσπαστών. Στοχεύουμε στη μελλοντική εργατική τάξη, στη νεολαία, που διαιωνίζουν και καταπιέζονται από τον καπιταλισμό και το κράτος, ώστε να μπορούν να σπάσουν τις καταπιεστικές αλυσίδες του.
Σχετικός σύνδεσμος: https://libcom.org/blog/broken-promises-vietnam-20042021
